Thị trường chứng khoán toàn cầu tiếp tục bán tháo ngày thứ tư liên tiếp trước thời điểm Tổng thống Donald Trump công bố một loạt thuế quan mới, làm dấy lên lo ngại về tác động kinh tế của cuộc chiến thương mại toàn cầu.

Chỉ số Nikkei 225 rơi xuống mức thấp nhất trong hơn sáu tháng, trong khi các chỉ số tại Hồng Kông, Hàn Quốc và Úc đồng loạt giảm. Chứng khoán Trung Quốc biến động trong phiên mở cửa, còn chỉ số chuẩn của Đài Loan đang trên đà bước vào giai đoạn điều chỉnh – giảm 10% so với mức đỉnh. Hợp đồng tương lai chứng khoán Mỹ và châu Âu suy yếu. Giá vàng lập kỷ lục mới, lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ giảm do nhu cầu trú ẩn gia tăng.

Dữ liệu công bố hôm thứ Sáu cho thấy niềm tin tiêu dùng lao dốc, chi tiêu suy yếu và giá cả gia tăng, khiến chứng khoán Mỹ giảm điểm. Tuần này, thị trường dự báo tiếp tục biến động mạnh do đây là thời điểm chốt quý, đồng thời Trump sẽ công bố thuế quan “có đi có lại” vào thứ Tư. Các chuyên gia kinh tế tại Goldman Sachs hiện dự báo Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ cắt giảm lãi suất ba lần trong năm nay do thuế quan tác động tiêu cực đến tăng trưởng kinh tế và đẩy tỷ lệ thất nghiệp lên cao.

“Tất cả những thay đổi chính sách thiếu nhất quán và mang tính đối đầu từ chính quyền Trump đang gây ra hệ lụy tiêu cực lên nền kinh tế,” Katrina Ell, Giám đốc nghiên cứu kinh tế tại Moody’s Analytics, nhận định. “Đó là lý do xác suất suy thoái kinh tế Mỹ đang gia tăng đáng kể. Bối cảnh sắp tới thực sự đáng lo ngại.”

Trump cho biết ông sẽ áp dụng thuế quan có đi có lại đối với “tất cả quốc gia,” bác bỏ suy đoán rằng phạm vi áp thuế ban đầu có thể bị giới hạn. Tổng thống Mỹ, người gọi đợt áp thuế sắp tới là “Ngày Giải phóng,” đã leo thang cuộc chiến thương mại vào tuần trước bằng việc áp thuế 25% đối với tất cả ô tô không sản xuất tại Mỹ. Trước đó, ông tuyên bố thuế quan có đi có lại sẽ “rất nhẹ nhàng.”

Tùy thuộc vào quy mô của các biện pháp được công bố, Bloomberg Economics đánh giá kinh tế Mỹ có nguy cơ chịu tác động lớn, kéo theo sự gia tăng của giá cả trong những năm tới do các mức thuế có thể tăng mạnh đối với hàng nhập khẩu từ một số quốc gia.

Trump cũng cho biết ông sẽ cân nhắc áp thuế “thứ cấp” đối với dầu của Nga cũng như các quốc gia mua dầu từ nước này nếu không đạt được thỏa thuận ngừng bắn với Ukraine. Nga hiện là nhà sản xuất dầu thô lớn thứ ba thế giới, nên biện pháp này có thể tác động sâu rộng đến nền kinh tế toàn cầu, đặc biệt là Trung Quốc và Ấn Độ – hai khách hàng quan trọng của dầu Nga.

“Thị trường giờ đây hoàn toàn phụ thuộc vào loạt tin tức liên quan đến thuế quan sắp tới,” Chris Weston, Giám đốc nghiên cứu tại Pepperstone Group, viết trong một báo cáo từ Melbourne.

Tại châu Á, giới đầu tư sẽ theo dõi dữ liệu hoạt động sản xuất của Trung Quốc để đánh giá tác động của các biện pháp kích thích trước đó đối với nền kinh tế. Cổ phiếu ngân hàng cũng là tâm điểm khi bốn ngân hàng quốc doanh lớn dự kiến huy động tổng cộng 72 tỉ đô la Mỹ thông qua phát hành riêng lẻ nhằm tăng vốn cấp một, sau khi Bắc Kinh yêu cầu các ngân hàng tăng cường nguồn lực để hỗ trợ nền kinh tế.

Bộ Tài chính Trung Quốc sẽ là nhà đầu tư lớn nhất trong thương vụ này với khoản rót vốn 69 tỉ đô la Mỹ. Các cổ phiếu mới sẽ được phát hành với mức giá cao hơn từ 8,8% đến 21,5% so với giá đóng cửa hôm thứ Sáu trên sàn Thượng Hải.

Thị trường Thái Lan cũng sẽ mở cửa trở lại sau khi tạm dừng giao dịch vào thứ Sáu do trận động đất tại Myanmar làm rung chuyển các tòa nhà và gây ra các cuộc sơ tán tại Việt Nam và Thái Lan. Trong khi đó, chứng khoán Hàn Quốc có thể biến động mạnh khi lệnh cấm bán khống kéo dài 17 tháng chính thức được dỡ bỏ.

Trong tuần này, Ngân hàng Trung ương Úc nhiều khả năng sẽ giữ nguyên lãi suất trong bối cảnh cuộc bầu cử quốc gia đang diễn ra, trong khi châu Âu cũng sẽ công bố dữ liệu hoạt động kinh tế. Báo cáo việc làm của Mỹ vào cuối tuần sẽ là yếu tố quan trọng được theo dõi sát sao.

“Dù lo ngại về dữ liệu kinh tế mềm của Mỹ đang gia tăng, các chỉ số kinh tế cốt lõi vẫn cho thấy sự ổn định,” nhóm chiến lược gia của Barclays do Themistoklis Fiotakis dẫn đầu nhận định trong một báo cáo gửi khách hàng. “Điều này khiến dữ liệu về vị trí tuyển dụng và khảo sát việc làm công bố trong tuần này trở nên đặc biệt quan trọng để đánh giá mức độ ảnh hưởng của bất ổn thuế quan lên nền kinh tế Mỹ.”

Diễn biến thị trường:

Chứng khoán:

Hợp đồng tương lai S&P 500 giảm 0,7% lúc 10:44 sáng giờ Tokyo

Chỉ số Topix của Nhật Bản giảm 3%

Chỉ số S&P/ASX 200 của Úc giảm 1,6%

Chỉ số Hang Seng của Hồng Kông giảm 1,1%

Chỉ số Shanghai Composite của Trung Quốc giảm 0,2%

Hợp đồng tương lai Euro Stoxx 50 giảm 0,6%

Tiền tệ:

Chỉ số Bloomberg Dollar Spot Index giảm 0,2%

Đồng euro tăng 0,1%, lên 1,0843 USD

Đồng yên Nhật tăng 0,5%, lên 149,11 yên/USD

Nhân dân tệ ngoài khơi ít biến động, ở mức 7,2636 nhân dân tệ/USD

Tiền mã hóa:

Bitcoin giảm 0,7%, xuống 81.969,1 USD

Ether ít biến động, ở mức 1.814,71 USD

Trái phiếu:

Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm giảm 4 điểm cơ bản, xuống 4,21%

Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 10 năm của Úc giảm 11 điểm cơ bản, xuống 4,35%

Hàng hóa:

Dầu thô WTI giảm 0,4%, xuống 69,11 USD/thùng

Vàng giao ngay tăng 0,2%, lên 3.091,45 USD/ounce

(Bài viết này được thực hiện với sự hỗ trợ của Bloomberg Automation.)