Hoạt động sản xuất tại phần lớn các nền kinh tế châu Á suy giảm trong tháng 4, khi các doanh nghiệp phải đối mặt với nhu cầu tiêu thụ yếu và buộc phải tạm ngừng nhận đơn hàng mới do tác động từ mức thuế cơ bản 10% mà Tổng thống Mỹ Donald Trump áp dụng.

Theo khảo sát do S&P Global công bố hôm thứ Sáu, chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) tại các trung tâm công nghiệp lớn trong khu vực, bao gồm Hàn Quốc và Đài Loan, đã giảm mạnh trong tháng trước. Sự bất ổn trong thương mại toàn cầu khiến lượng đơn hàng mới sụt giảm, buộc các doanh nghiệp phải cắt giảm sản lượng.

Đài Loan, được xem là chỉ báo quan trọng của thương mại toàn cầu, ghi nhận chỉ số PMI ở mức 47,8 trong tháng 4 — thấp nhất trong 16 tháng — và tiếp tục nằm dưới ngưỡng 50, cho thấy hoạt động sản xuất đang thu hẹp. Lượng đơn hàng mới giảm lần đầu tiên trong hơn một năm, kéo theo sản lượng và hoạt động mua nguyên vật liệu cũng giảm sút. Nhiều doanh nghiệp cho biết nhu cầu tiêu dùng yếu cả trong nước lẫn tại các thị trường xuất khẩu chủ lực ở châu Á và châu Âu, một phần do ảnh hưởng từ các đợt tăng thuế của Mỹ.

“Ngoài tác động từ các mức thuế mới của Mỹ, kỳ vọng tăng trưởng toàn cầu chậm lại cũng khiến triển vọng sản xuất cho năm tới kém lạc quan hơn,” Annabel Fiddes, chuyên gia tại S&P Global Market Intelligence, nhận định khi nói về số liệu của Đài Loan. “Phần lớn doanh nghiệp dự báo sản lượng sẽ tiếp tục giảm trong 12 tháng tới, với mức độ bi quan cao nhất kể từ tháng 1 năm 2023.”

Tại Hàn Quốc, chỉ số PMI giảm xuống còn 47,5 — mức thấp nhất kể từ tháng 9 năm 2022. Các doanh nghiệp trong nước đã cắt giảm sản xuất trong tháng 4 và thể hiện tâm lý tiêu cực về triển vọng cả năm.

Tại Đông Nam Á, xu hướng suy giảm tiếp tục ghi nhận ở Thái Lan, Malaysia và Indonesia. Riêng Philippines là điểm sáng hiếm hoi trong tháng 4, khi kỳ bầu cử địa phương sắp tới góp phần giúp chỉ số PMI tăng lên 53, từ mức 49,4 của tháng trước.

Dữ liệu mới nhất cho thấy tác động lan rộng của các chính sách thương mại sau khi Tổng thống Trump áp dụng các mức thuế cao nhất của Mỹ trong hơn một thế kỷ. Chính sách này bao gồm mức thuế 145% đối với nhiều mặt hàng từ Trung Quốc, 25% với phần lớn hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico, thuế bổ sung cho một số ngành như thép và nhôm, cùng mức thuế cơ bản 10% đối với phần còn lại của các đối tác thương mại.

Tổng thống Mỹ đã tạm hoãn áp dụng mức thuế cao hơn trong vòng 90 ngày đối với phần lớn quốc gia. Kể từ đó, nhiều cuộc đàm phán đã được tiến hành khi các chính phủ trên thế giới tìm cách né tránh các rào cản thuế quan. Các nền kinh tế châu Á, đặc biệt là những nước phụ thuộc vào xuất khẩu như Việt Nam và Campuchia, được cho là sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ cuộc chiến thương mại.

Kể từ đại dịch và sau các cuộc xung đột thương mại trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump, khu vực châu Á đã đẩy mạnh xuất khẩu sang Mỹ. Đồng thời, nhiều doanh nghiệp cũng bắt đầu đa dạng hóa chuỗi cung ứng nhằm tránh các mức thuế cao và những bất ổn liên quan đến Trung Quốc.