Tập đoàn SoftBank đã đồng ý mua 2 tỉ USD cổ phiếu của Intel, một thương vụ bất ngờ nhằm củng cố vị thế của tập đoàn công nghệ Mỹ đang gặp khó khăn, đồng thời thúc đẩy tham vọng chip của chính SoftBank.

Tập đoàn Nhật Bản này hiện đang mở rộng danh mục đầu tư với các tên tuổi trụ cột trong lĩnh vực AI như Nvidia và Taiwan Semiconductor Manufacturing Co. (TSMC). Thương vụ được thực hiện với mức giá 23 USD mỗi cổ phiếu, thấp hơn một chút so với giá đóng cửa gần nhất của Intel. Sau thông tin này, cổ phiếu Intel tăng hơn 5% trong phiên giao dịch ngoài giờ, trong khi cổ phiếu SoftBank tại Tokyo giảm đến 5,4% trong phiên thứ Ba (19.8), mức giảm mạnh nhất kể từ tháng 4.

SoftBank, công ty mẹ của Arm Holdings, từ lâu đã muốn giữ vai trò trung tâm trong ngành AI. Tuy nhiên, tập đoàn phần lớn vẫn đứng ngoài làn sóng đầu tư phần cứng đang bùng nổ toàn cầu. Tiến độ của dự án Stargate, một sáng kiến trị giá 500 tỉ USD hợp tác với OpenAI, Oracle và quỹ MGX của Abu Dhabi để xây dựng các trung tâm dữ liệu tại Mỹ, hiện đang chậm hơn kỳ vọng. Dự án Izanagi, kế hoạch phát triển chip tiết kiệm năng lượng nhằm cạnh tranh với Nvidia do ông Masayoshi Son khởi xướng, đến nay vẫn chưa cho ra đời sản phẩm thương mại nào.

“Thật khó đánh giá khoản đầu tư này sẽ đóng góp thế nào cho giá trị hay lợi nhuận ngắn hạn của SoftBank,” ông Tomoaki Kawasaki, chuyên gia phân tích cấp cao tại Iwaicosmo Securities, nhận xét.

Đối với Intel, động thái từ SoftBank là lời khẳng định mạnh mẽ cho vị thế của một trong những tên tuổi lâu đời nhất ngành chip Mỹ. Tập đoàn hiện đang nỗ lực lấy lại chỗ đứng trong lĩnh vực AI sau thời gian tụt hậu so với TSMC trong mảng gia công chip và Nvidia trong mảng thiết kế chip.

Tổng giám đốc điều hành Lip-Bu Tan đã gặp Tổng thống Donald Trump tại Nhà Trắng vào tuần trước nhằm tạo tiền đề cho các cuộc thảo luận về biện pháp vực dậy Intel. Công ty cũng đã đàm phán với chính quyền ông Trump về khả năng Mỹ trở thành cổ đông lớn nhất. Theo Bloomberg News, chính phủ đang xem xét mua khoảng 10% cổ phần của Intel.

Về phía SoftBank, việc mua cổ phiếu Intel giúp tập đoàn mở rộng sự hiện diện tại Mỹ trong bối cảnh Tokyo đang thúc giục Washington giảm thuế để đổi lấy đầu tư vào nền kinh tế Mỹ. Gần đây, SoftBank đã ký thỏa thuận mua lại nhà máy xe điện của Foxconn Technology tại bang Ohio, một động thái có thể hỗ trợ dự án Stargate. Trong khi đó, nhiều tập đoàn lớn châu Á như TSMC và Samsung Electronics tiếp tục cam kết đầu tư hàng tỉ USD vào các nhà máy tại Mỹ.

Tuy nhiên, thời điểm thương vụ diễn ra chỉ vài ngày sau cuộc gặp giữa ông Trump và ông Tan đang làm dấy lên lo ngại rằng yếu tố chính trị có thể đang ảnh hưởng đến quyết định đầu tư. “Nếu mang yếu tố chính trị, thì mục tiêu sẽ không phải là lợi nhuận,” ông Amir Anvarzadeh, chiến lược gia cổ phiếu Nhật Bản tại Asymmetric Advisors, nhận định. “Việc đầu tư vào Intel để làm hài lòng ông Trump có thể không phải là một quyết định kinh doanh khôn ngoan.”

Trong thông báo đầu tư vào Intel, SoftBank đã ca ngợi lịch sử đổi mới của tập đoàn bán dẫn này. “Suốt hơn 50 năm qua, Intel luôn là người dẫn đầu đáng tin cậy trong việc đổi mới công nghệ,” ông Son cho biết trong tuyên bố. “Khoản đầu tư chiến lược này phản ánh niềm tin của chúng tôi rằng sản xuất và cung ứng bán dẫn tiên tiến sẽ tiếp tục được mở rộng tại Mỹ, và Intel sẽ là người đi đầu.”

Ông Tan, một người dày dạn kinh nghiệm trong ngành chip, từng đầu tư vào các startup cùng ông Son và có thời gian dài làm thành viên độc lập trong hội đồng quản trị SoftBank trước khi rời vị trí này vào năm 2022. “Tôi trân trọng sự tin tưởng mà ông Son dành cho Intel qua khoản đầu tư này,” ông Tan nói.

— Với sự hỗ trợ của Natsuko Katsuki và Alice French