Mỹ và Trung Quốc sẽ tạm thời giảm thuế nhập khẩu đối với hàng hóa của nhau, nhằm giảm căng thẳng thương mại và kéo dài thời gian tạm hoãn thuế thêm ba tháng. Đây là nỗ lực mới nhất của hai nền kinh tế lớn nhất thế giới nhằm tìm cách giải quyết bất đồng.

Theo tuyên bố chung công bố sau cuộc họp báo tại Geneva hôm thứ Hai, thuế nhập khẩu của Mỹ đối với hầu hết hàng hóa Trung Quốc — hiện ở mức tổng cộng 145% — sẽ giảm xuống còn 30% từ ngày 14 tháng 5. Thay đổi này bao gồm cả thuế áp dụng với fentanyl. Trong khi đó, thuế nhập khẩu của Trung Quốc đối với hàng hóa Mỹ sẽ giảm từ 125% xuống 10%.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết cả hai bên đã đạt được sự đồng thuận rằng không bên nào muốn cắt đứt quan hệ kinh tế. Ông cũng nhấn mạnh rằng cuộc đàm phán đã diễn ra tích cực và hiệu quả, đặc biệt là về vấn đề fentanyl, với khả năng dẫn đến “thỏa thuận mua bán” từ phía Trung Quốc.

Tuy nhiên, ông Bessent lưu ý rằng việc giảm thuế lần này không áp dụng cho các mức thuế theo ngành mà Mỹ đã áp đặt với tất cả đối tác thương mại khác. Các mức thuế đối với Trung Quốc được áp đặt trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump vẫn sẽ được giữ nguyên.

Sau thông báo này, chứng khoán châu Á và châu Âu đồng loạt tăng điểm. Chỉ số S&P 500 tương lai tăng 3%, giá dầu tăng, lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ tăng cao hơn, và đồng USD mạnh lên. Đồng nhân dân tệ quốc tế (CNH) của Trung Quốc cũng tăng khoảng 0,5% so với USD.

Tuyên bố của Mỹ cũng khẳng định rằng hai bên sẽ thiết lập một cơ chế để tiếp tục thảo luận về quan hệ kinh tế và thương mại, duy trì kênh liên lạc nhằm giải quyết các bất đồng trong tương lai.

Phản ứng từ phía Bắc Kinh

Trung Quốc tuyên bố xử lý quan hệ với Mỹ dựa trên nguyên tắc tôn trọng lẫn nhau, theo Sách trắng về an ninh quốc gia được hãng thông tấn nhà nước Tân Hoa Xã trích dẫn. Bắc Kinh cam kết phát triển quan hệ ổn định với Washington và khẳng định rằng gây áp lực và đe dọa không phải là cách phù hợp để đối phó với Trung Quốc.

Thông báo về việc giảm thuế đánh dấu bước tiến trong việc giảm căng thẳng cuộc chiến thương mại giữa hai nước. Trước đó, cả hai bên từng tuyên bố đã đạt được “tiến triển đáng kể” trong các cuộc đàm phán, giúp thị trường toàn cầu khởi sắc và cổ phiếu Trung Quốc phục hồi kể từ khi Tổng thống Donald Trump công bố áp thuế vào ngày 2 tháng 4.

Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer cho biết Washington muốn có quan hệ thương mại cân bằng hơn với Trung Quốc và khẳng định “các đối tác Trung Quốc đã đến đây để đàm phán nghiêm túc”.

Dù tuyên bố này được Nhà Trắng mô tả là một “thỏa thuận thương mại”, vẫn chưa rõ mục tiêu chung của hai bên là gì và cần bao lâu để đạt được kết quả cuối cùng. Trung Quốc trước đây đã yêu cầu Mỹ gỡ bỏ hoàn toàn các mức thuế áp đặt trong năm nay, điều mâu thuẫn với mục tiêu của Mỹ là giảm hoặc xóa bỏ thâm hụt thương mại.

Dù thị trường phản ứng tích cực với các báo cáo về tiến triển gần đây, lịch sử cho thấy việc đạt được một thỏa thuận chi tiết có thể mất nhiều thời gian.

Năm 2018, Mỹ và Trung Quốc từng đồng ý “tạm dừng” tranh chấp sau một vòng đàm phán, nhưng sau đó Mỹ nhanh chóng rút lại lời hứa, dẫn đến hơn 18 tháng áp thuế qua lại và đàm phán trước khi ký “Thỏa thuận giai đoạn một” vào tháng 1 năm 2020.

Cuối cùng, Trung Quốc không hoàn thành các cam kết mua hàng trong thỏa thuận đó, và thâm hụt thương mại của Mỹ với Trung Quốc đã tăng lên trong thời kỳ đại dịch, dẫn đến cuộc chiến thương mại hiện tại.

— Với sự hỗ trợ của James Mayger