Mỹ vừa áp mức thuế cao nhất lên tới 3.521% đối với các sản phẩm pin năng lượng mặt trời nhập khẩu từ bốn quốc gia Đông Nam Á. Quyết định này mang lại lợi thế cho các nhà sản xuất trong nước, nhưng đồng thời làm tăng áp lực lên ngành năng lượng tái tạo của Mỹ — lĩnh vực vốn đang đối mặt với nhiều thách thức.

Bộ Thương mại Mỹ công bố mức thuế vào thứ Hai, khép lại cuộc điều tra kéo dài một năm. Kết quả cho thấy các nhà sản xuất tại Campuchia, Việt Nam, Malaysia và Thái Lan đã nhận trợ cấp không công bằng từ chính phủ và bán sản phẩm sang Mỹ với giá thấp hơn chi phí sản xuất. Cuộc điều tra được khởi xướng theo yêu cầu của các nhà sản xuất nội địa và bắt đầu dưới thời cựu Tổng thống Joe Biden.

Các mức thuế mới được kỳ vọng sẽ hỗ trợ ngành sản xuất pin mặt trời trong nước. Tuy nhiên, điều này đồng nghĩa với việc các nhà phát triển năng lượng tái tạo tại Mỹ — vốn lâu nay phụ thuộc vào nguồn cung giá rẻ từ nước ngoài — sẽ phải đối mặt với mức độ bất ổn cao hơn, nhất là trong bối cảnh chính sách của chính quyền ông Trump thay đổi liên tục.

Thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp lần này được áp dụng song song với loạt mức thuế phổ rộng mà Tổng thống Donald Trump đã ban hành, vốn gây gián đoạn chuỗi cung ứng và thị trường toàn cầu. Theo Bộ Thương mại, các mức thuế nhằm loại bỏ lợi thế từ trợ giá và định giá không công bằng của hàng nhập khẩu.

Đây được xem là một chiến thắng lớn cho ngành sản xuất nội địa — lĩnh vực mà cả ông Trump và ông Biden đều tìm cách thúc đẩy. Những công ty có khả năng hưởng lợi gồm Hanwha Q Cells, First Solar và các doanh nghiệp khác đang hoạt động tại Mỹ.

Dù làn sóng đầu tư vào sản xuất pin năng lượng mặt trời trong nước đã được thúc đẩy mạnh mẽ nhờ Đạo luật Giảm Lạm Phát của ông Biden và các khoản trợ cấp liên bang, các nhà sản xuất vẫn cảnh báo rằng họ đang đối mặt với rủi ro từ hàng nhập khẩu giá rẻ, vốn tạo ra sự cạnh tranh không công bằng.

“Đây là chiến thắng mang tính quyết định cho ngành sản xuất Mỹ,” ông Tim Brightbill, đồng chủ tịch bộ phận thương mại quốc tế của công ty luật Wiley và là luật sư chính đại diện nhóm các công ty năng lượng mặt trời theo đuổi vụ kiện, cho biết.

Ông nói thêm: “Các kết luận điều tra xác nhận điều chúng tôi đã biết từ lâu — rằng các công ty năng lượng mặt trời có trụ sở tại Trung Quốc đang lách luật, làm tổn hại doanh nghiệp Mỹ và lấy đi việc làm của người lao động Mỹ.”

Theo Bộ Thương mại, Campuchia chịu mức thuế toàn quốc lên tới 3.521% sau khi nước này rút khỏi quá trình điều tra. Tại Việt Nam, các công ty không được nêu tên cụ thể bị áp thuế lên tới 395,9%. Thái Lan chịu thuế 375,2%. Malaysia bị áp mức thuế toàn quốc là 34,4%.

Một số công ty cụ thể cũng bị áp thuế rất cao. Jinko Solar phải chịu thuế khoảng 245% đối với hàng xuất khẩu từ Việt Nam và 40% đối với sản phẩm từ Malaysia. Trina Solar tại Thái Lan bị áp thuế 375% và trên 200% với hàng sản xuất tại Việt Nam. Module năng lượng mặt trời của JA Solar từ Việt Nam có thể bị đánh thuế khoảng 120%.

Theo dữ liệu từ BloombergNEF, trong năm ngoái Mỹ đã nhập khẩu lượng thiết bị năng lượng mặt trời trị giá 12,9 tỷ USD từ bốn quốc gia này, chiếm khoảng 77% tổng lượng module nhập khẩu.

Việc áp thuế sẽ còn phụ thuộc vào một quyết định riêng từ Ủy ban Thương mại Quốc tế Hoa Kỳ. Cơ quan này dự kiến đưa ra phán quyết trong vòng một tháng tới về việc liệu các nhà sản xuất nội địa có thực sự bị thiệt hại hoặc có nguy cơ bị ảnh hưởng bởi hàng nhập khẩu hay không.

Khoảng 12 năm trước, khi Mỹ từng áp thuế tương tự đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, các công ty Trung Quốc đã nhanh chóng chuyển sang xây dựng nhà máy tại các quốc gia không chịu thuế. Cuộc điều tra lần này được khởi động từ tháng Tư, theo đơn kiện của Ủy ban Thương mại ngành sản xuất năng lượng mặt trời Mỹ, đại diện cho các công ty như First Solar, Hanwha Q Cells và Mission Solar Energy.

Phản ứng với thông tin mới, cổ phiếu của First Solar, nghiệp có trụ sở tại Mỹ, đã tăng 0,6% trong phiên giao dịch ngoài giờ.