Tại hội thảo “Thực thi ESG bằng AI” ngày 14.8 ở TP.HCM, các chuyên gia nhận định ESG đang trở thành tiêu chuẩn bắt buộc tại nhiều thị trường lớn, và AI sẽ là công cụ then chốt giúp doanh nghiệp Việt đáp ứng yêu cầu minh bạch, tối ưu vận hành và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Theo Tiến sĩ Bùi Thanh Minh, Phó Giám đốc chuyên môn Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân, khó khăn lớn nhất hiện nay là thiếu dữ liệu thống nhất. Minh bạch về dữ liệu không chỉ là yêu cầu của Mỹ và EU, mà còn là điều kiện để doanh nghiệp Việt duy trì khả năng tiếp cận thị trường trong bối cảnh rào cản phi thuế quan, tiêu chuẩn phát thải và quy định ESG gia tăng.

Một khảo sát của Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa TP. Hà Nội cho thấy chỉ 27% thành viên hiểu rõ về ESG và 11% triển khai thành công. Nhiều doanh nghiệp vẫn coi chuyển đổi xanh là chi phí bắt buộc thay vì cơ hội cải thiện hiệu quả và mở rộng thị trường.

Một số doanh nghiệp tiên phong như FPT đã đầu tư hạ tầng quản trị dữ liệu, đào tạo nhân sự và chuẩn hóa quy trình thu thập thông tin từ khách hàng và nội bộ. Theo bà Phạm Thị Quỳnh Vi, Giám đốc chất lượng FPT, kiểm soát dữ liệu là điều kiện tiên quyết, bởi “ngay cả với AI, dữ liệu đầu vào sai sẽ cho ra kết quả không đáng tin cậy”.

Bà Trần Thị Thúy Ngọc, Phó Tổng giám đốc Deloitte Việt Nam, cảnh báo nguy cơ “tẩy xanh” khi dùng AI trong ESG, có thể làm xói mòn niềm tin thị trường. Ông Đặng Thanh Tùng, Phó ban Chiến lược PVN, nhấn mạnh AI nên tích hợp vào toàn bộ quá trình từ lập kế hoạch đến báo cáo, nhưng mục tiêu cuối cùng vẫn do con người quyết định.

Các chuyên gia khuyến nghị doanh nghiệp thay đổi tư duy, coi ESG không chỉ là tuân thủ mà là chiến lược phát triển bền vững. Khi tăng trưởng không còn dựa vào tài nguyên hay lao động giá rẻ, kết hợp ESG và AI sẽ là động lực then chốt giúp doanh nghiệp Việt duy trì vị thế và phát triển dài hạn.