Quỹ tài sản quốc gia Indonesia, Danantara, đang cân nhắc tham gia thương vụ Grab dự kiến mua lại GoTo Group với giá 7 tỉ USD, qua đó có thể giúp chính phủ Indonesia giữ lại một phần quyền sở hữu trong một trong những tập đoàn Internet hàng đầu châu Á.

Theo các nguồn thạo tin, Danantara đã bắt đầu đàm phán sơ bộ với GoTo để mua một phần cổ phần thiểu số. Động thái này có thể giúp xoa dịu mối lo ngại của chính phủ Indonesia về việc một công ty công nghệ chủ lực của quốc gia bị bán cho Grab, doanh nghiệp có trụ sở tại Singapore.

Grab và GoTo đã đạt được nhiều tiến triển trong việc xây dựng cấu trúc giao dịch. Tuy nhiên, quá trình đàm phán gần đây chậm lại do lo ngại về các yêu cầu từ phía cơ quan quản lý, các nguồn tin cho biết. Hồi tháng 5, cơ quan chống độc quyền của Indonesia cho biết sẽ xem xét các rủi ro có thể phát sinh và kêu gọi hai công ty bảo đảm rằng thương vụ sẽ không tạo ra thế độc quyền.

Việc Danantara tham gia có thể giúp thương vụ này dễ được chính phủ Indonesia phê duyệt hơn, bởi đây vốn là rào cản pháp lý lớn nhất đối với giao dịch. Tuy nhiên, các cuộc trao đổi với Danantara vẫn ở giai đoạn đầu và chưa chắc dẫn đến giao dịch, các nguồn tin cho biết. Hiện cũng chưa rõ liệu quỹ này đã đàm phán trực tiếp với Grab hay chưa.

Người phát ngôn của Grab, GoTo và Danantara từ chối bình luận.

Grab, với sự hậu thuẫn của Uber, đã nhiều lần đàm phán với GoTo trong những năm qua nhưng chưa từng đạt được thỏa thuận. Một phần nguyên nhân là lo ngại các vấn đề chống độc quyền có thể phát sinh khi hai công ty dẫn đầu thị trường gọi xe và giao đồ ăn ở Đông Nam Á sáp nhập. Uber đã rút khỏi khu vực này vào năm 2018 để đổi lấy cổ phần tại Grab, và các đối thủ nhỏ hơn đến nay vẫn chưa thể làm lung lay thị phần của Grab và GoTo tại Indonesia và Singapore.

Khả năng GoTo bị bán đã khiến giới lãnh đạo chính trị Indonesia lo ngại về nguy cơ mất chủ quyền công nghệ và việc làm cho lập trình viên, kỹ sư trong nước. Một số người cũng bày tỏ quan ngại rằng giá dịch vụ gọi xe và giao đồ ăn có thể tăng nếu Grab chiếm ưu thế, nhất là trong bối cảnh nền kinh tế gặp khó khăn và người tiêu dùng đang chịu nhiều áp lực tài chính.

Theo một trong các nguồn tin, một cách để xoa dịu lo ngại là Grab cam kết không cắt giảm nhân sự trong một khoảng thời gian nhất định.

Trong lúc đó, chính phủ Indonesia đang phải đối mặt với tâm lý hoài nghi từ thị trường, phần nào xuất phát từ các chính sách dân túy của Tổng thống Prabowo Subianto. Kể từ khi nhậm chức vào cuối năm ngoái, vị cựu tướng 73 tuổi này đã nâng mức lương tối thiểu, tăng chi tiêu cho trợ cấp tiêu dùng, làm suy yếu tính độc lập của ngân hàng trung ương và áp dụng quan điểm cứng rắn với các công ty nước ngoài như Apple. Tháng 3 vừa qua, ông đã yêu cầu Grab và GoTo phải có tiền thưởng lễ cho tài xế.

Theo Bloomberg News, Grab đang cân nhắc định giá GoTo ở mức hơn 7 tỉ USD, với một phương án là mua lại toàn bộ bằng cổ phiếu ở mức khoảng 100 rupiah mỗi cổ phiếu. Cổ phiếu GoTo chốt phiên thứ Năm ở mức 61 rupiah.

Một trong các kịch bản đang được thảo luận là GoTo sẽ mua lại mảng gọi xe và giao đồ ăn của Grab tại Indonesia. Sau đó, Grab sẽ mua phần lớn cổ phần trong công ty mới thành lập sau thương vụ này và nắm quyền điều hành hoạt động của GoTo tại Indonesia. Theo kịch bản đó, GoTo sẽ bán mảng gọi xe tại Singapore cho một bên thứ ba.

Grab, công ty dẫn đầu thị trường gọi xe và giao hàng ở Đông Nam Á, đã cạnh tranh khốc liệt với GoTo trong gần mười năm nay. Grab hiện đứng đầu tại thị trường nội địa cũng như tại các quốc gia như Malaysia và Thái Lan.

GoTo đã rút khỏi Thái Lan và Việt Nam sau khi cắt giảm chi phí, nhưng vẫn là đối thủ đáng gờm tại Indonesia — thị trường lớn nhất khu vực Đông Nam Á. Việc thâu tóm GoTo sẽ giúp Grab củng cố vị thế tại quốc gia với hơn 275 triệu dân này.

Trong khi đó, các đối thủ mới nổi như InDrive và Maxim cũng đang tìm cách giành thị phần tại Indonesia, nơi ngày càng có nhiều người đặt đồ ăn và gọi xe qua điện thoại. Trong năm 2024, Grab ghi nhận doanh thu tại Indonesia đạt 643 triệu USD, tăng 6,3% — mức tăng thấp nhất trong các thị trường Đông Nam Á của công ty.

— Với sự hỗ trợ của Yoolim Lee