Việc Tổng thống Donald Trump thúc đẩy cắt giảm ưu đãi bán hàng liên bang và đảo ngược các tiêu chuẩn khí thải đang trở thành một món quà trị giá hàng tỉ USD cho các hãng xe Detroit, khi họ chuyển hướng đầu tư sang xe chạy xăng.

Nỗ lực bãi bỏ quy định đang mở đường cho các hãng sản xuất ô tô truyền thống ở Detroit phân bổ lại hàng tỉ USD vốn từng dành cho xe điện và các chi phí liên quan đến quy định ô nhiễm. GM và Ford đã cắt giảm cam kết mua tín chỉ khí thải.

Các chính sách của Trump có khả năng mở ra cơ hội trị giá hàng tỉ USD cho ngành ô tô. Giám đốc điều hành Ford Jim Farley cho biết sự thay đổi chính sách này “có thể mở ra cơ hội nhiều tỉ USD trong hai năm tới”.

Tuần trước, General Motors Co. cho biết sẽ cắt giảm kế hoạch sản xuất xe điện tại hai nhà máy, đồng thời cải tạo một nhà máy khác để sản xuất xe bán tải chạy xăng thay vì xe tải chạy pin. Ford Motor Co. chuyển nguồn vốn từ dự án SUV điện ba hàng ghế đã hủy sang các mẫu xe động cơ đốt trong và hybrid trong tương lai, trong khi Stellantis NV, hãng sở hữu Jeep, hồi sinh động cơ Hemi V-8 tiêu hao nhiên liệu.

Dù chưa chính thức, động thái bãi bỏ quy định này đang mở đường để các hãng xe Detroit và các đối thủ truyền thống phân bổ lại hàng tỉ USD vốn trước đây dành cho xe điện và các chi phí liên quan đến quy định khí thải. Từ năm 2022, GM đã chi 3,5 tỉ USD để mua cái gọi là tín chỉ quy định nhằm đáp ứng các yêu cầu về tiết kiệm nhiên liệu và khí thải – một loại “tiền tệ” sẽ ít cần thiết hơn nếu chính sách của Trump được giữ nguyên.

Ford cũng cắt giảm cam kết mua tín chỉ của mình gần 1,5 tỉ USD chỉ trong năm nay, số tiền này sẽ được chuyển sang các mẫu xe chạy xăng và hybrid.

Farley nói với các nhà phân tích rằng sự thay đổi chính sách “có thể mở ra cơ hội nhiều tỉ USD trong hai năm tới”.

Gói tài khóa 3,4 ngàn tỉ USD của Trump sẽ chấm dứt khoản tín dụng thuế 7.500 USD cho người mua xe điện vào ngày 30.9. Gói này cũng xóa bỏ các khoản phạt đối với các hãng xe không đáp ứng yêu cầu về tiết kiệm nhiên liệu, khiến họ không cần phải mua tín chỉ theo quy định đó nữa. Trong hai năm qua, Stellantis đã phải trả 190 triệu USD tiền phạt mỗi năm.

“Việc loại bỏ các khoản phạt chắc chắn sẽ giúp chúng tôi tiết kiệm chi phí vào năm 2026 và sau đó,” Giám đốc tài chính GM Paul Jacobson nói với các nhà đầu tư tháng trước.

Ngoài ra, Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA) đã đề xuất hủy bỏ các quy định nghiêm ngặt hạn chế khí thải gây hiệu ứng nhà kính từ xe hơi, và tổng thống đã ký luật chấm dứt các quy định tương tự của bang California.

“Quyết định và lập trường của EPA thực sự đã thay đổi rất nhiều ở Mỹ,” Farley nói trong cuộc họp công bố kết quả quý II.

Farley cho biết bộ phận Ford Blue – chuyên sản xuất xe động cơ đốt trong và hybrid – sẽ là bên hưởng lợi lớn nhất. Bộ phận này “đã gánh phần lớn gánh nặng tuân thủ” dưới các quy định khí thải trước đây.

Hãng đang tái cấu trúc nhà máy ở Oakville, Ontario, để sản xuất dòng bán tải Super Duty F-Series từ năm tới. Trước đó, nhà máy này được dự kiến sản xuất xe điện, nhưng Ford đã hủy kế hoạch đó năm ngoái do nhu cầu xe pin thấp.

Giới chỉ trích đã công kích Trump vì tấn công các chính sách giảm ô nhiễm từ ô tô, một trong những nguồn phát thải lớn nhất gây nóng lên toàn cầu. Dưới thời Tổng thống Joe Biden, EPA cho biết các quy định đó sẽ cắt giảm khoảng 7 tỉ tấn khí CO₂ trong suốt vòng đời chương trình – nhiều hơn lượng phát thải hằng năm của Mỹ – và giúp người lái xe tiết kiệm khoảng 6.000 USD chi phí nhiên liệu và bảo dưỡng.

“EPA đang hủy bỏ bước đi đơn lẻ lớn nhất mà bất kỳ quốc gia nào đã thực hiện để tiết kiệm dầu, tiết kiệm tiền cho người tiêu dùng và chống biến đổi khí hậu,” Dan Becker, giám đốc chiến dịch vận tải khí hậu an toàn thuộc Trung tâm Đa dạng Sinh học, nói trong tuyên bố hồi tháng 7.

Nhưng các hãng xe phản đối các tiêu chuẩn này, cho rằng chúng quá nghiêm ngặt, buộc họ phải bán nhiều mẫu xe điện hơn mức thị trường có thể hấp thụ.

“Tôi sẽ ngạc nhiên nếu trong vòng bốn đến năm năm tới không có ít nhà bán lẻ hoặc nhà phân phối xe điện hơn,” Jacobson phát biểu tại một hội nghị của JPMorgan.

GM tin rằng họ có thể giành thị phần lớn hơn trên thị trường xe điện khi các đối thủ rút lui, nhưng hãng cũng sẵn sàng làm điều đó với tốc độ chậm hơn.

Tuần trước, công ty cho biết sẽ chỉ vận hành một ca sản xuất thay vì hai ca cho mẫu Chevrolet Bolt điện tại một nhà máy ở Kansas, nơi sẽ bắt đầu sản xuất dòng xe điện nhỏ gọn hồi sinh này vào tháng 12. GM cũng sẽ cắt một ca tại nhà máy ở Tennessee sản xuất Cadillac điện vào đầu năm 2026, do nhu cầu chậm lại.

Nỗ lực đa hướng của Trump nhằm cắt giảm quy định khí thải cho thấy rõ cách tiếp cận chính sách của ông đối với ngành ô tô. Cũng như trong nhiệm kỳ đầu, ông nới lỏng quy định với hy vọng tạo thêm việc làm trong nước, đồng thời áp dụng chính sách thuế quan mạnh tay đánh vào xe và linh kiện nhập khẩu, làm tăng chi phí cho các hãng.

Những khoản tiết kiệm ngắn hạn từ việc nới lỏng quy định môi trường sẽ bù đắp một phần – nhưng không hoàn toàn – các chi phí bổ sung do thuế quan gây ra.

Ford tiết kiệm 1,5 tỉ USD từ tín chỉ trong năm nay gần như bù đắp khoản lỗ ròng 2 tỉ USD lợi nhuận mà hãng dự kiến gánh từ thuế quan trong cả năm 2025. GM cho biết hãng dự kiến phải chịu khoảng 3 tỉ USD chi phí hằng năm từ thuế quan, cao hơn nhiều so với mức trung bình khoảng 730 triệu USD mỗi năm mà hãng chi cho việc tuân thủ quy định từ 2022.

Ở chiều ngược lại, các nhà sản xuất xe điện như Rivian Automotive Inc. và Tesla Inc. sẽ mất đi nguồn thu đáng kể. Tesla đã thu về hơn 10 tỉ USD nhờ bán tín chỉ cho các hãng khác kể từ 2020, trong đó hơn 1 tỉ USD chỉ tính riêng năm nay. Các nhà phân tích của JPMorgan ước tính khoảng 40% lợi nhuận của Tesla có thể gặp rủi ro nếu Trump thực thi các thay đổi chính sách bất lợi cho xe điện.

Giám đốc tài chính Rivian Claire McDonough hồi tháng 8 cho biết công ty dự kiến không có doanh thu từ việc bán tín chỉ trong phần còn lại của năm do thay đổi chính sách. Hãng xe điện này đã thu về khoảng 160 triệu USD trong nửa đầu năm và từng dự kiến khoảng 300 triệu USD cho cả năm.

— Có sự hỗ trợ từ Kara Carlson và Gabrielle Coppola