Tại EU, vấn đề khai thác bất hợp pháp (IUU) khiến Việt Nam chưa gỡ được “thẻ vàng”. Bên cạnh đó, mỗi năm EU ban hành khoảng 180 quy định mới về an toàn thực phẩm, dư lượng kháng sinh và truy xuất nguồn gốc.

Từ quý IV.2025, EU sẽ áp giới hạn thạch tín vô cơ trong cá và giáp xác, và từ tháng 9.2026, cấm hoàn toàn chất kháng khuẩn dùng trong sản phẩm động vật, bao gồm thủy sản. Tại Mỹ, thủy sản Việt Nam phải tuân thủ Đạo luật Bảo tồn Thú biển (MMPA) từ 1.1.2026.

Ông Tô Việt Châu, Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho biết Việt Nam mới chỉ được công nhận tương đương “một phần”, trong khi có 89 quốc gia đạt mức hoàn toàn.

Ông Lê Trần Nguyên Hùng, Phó Cục trưởng Cục Thủy sản và Kiểm ngư, nói Việt Nam có 11 nghề khai thác được công nhận, 12 nghề chưa đạt, điều này sẽ tác động mạnh đến xuất khẩu.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh ngành cần tái cơ cấu theo hướng xanh và minh bạch, đa dạng hóa đối tượng nuôi, quản lý chặt chất lượng giống, thức ăn và thuốc thú y. Ông Trần Đình Luân, Cục trưởng Cục Thủy sản và Kiểm ngư, cho rằng các loài như cá rô phi, nhuyễn thể, rong biển hay hải sâm có tiềm năng lớn. TS. Phạm Anh Tuấn, Hội Thủy sản Việt Nam, nhấn mạnh đa dạng hóa sản phẩm là yếu tố sống còn.

Theo Hiệp hội VASEP, doanh nghiệp cần chuyển từ cạnh tranh giá sang cạnh tranh bằng chất lượng và bền vững, tận dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc, phát triển sản phẩm hữu cơ và tiếp cận các chuỗi bán lẻ xanh.

Ông Trần Đình Luân khẳng định, chấm dứt IUU, hiện đại hóa khai thác và nâng cao giá trị gia tăng là ưu tiên để ngành thủy sản giữ vững đà xuất khẩu.