Dù chưa uống giọt champagne nào kèm bữa ăn bốn món của mình, tôi đã loạng choạng trên đôi giày cao gót. Tôi diện chiếc đầm dạ hội dài chấm đất, bước trên lối đi ốp gỗ như cảnh trong phim Downton Abbey, dù đây là một chuyến tàu đang di chuyển. Chuyến tàu Belmond Royal Scotsman đang lướt đi với tốc độ 105 km một giờ qua vùng Cao Nguyên hùng vĩ của Scotland, nhẹ nhàng đưa tôi đi đến khi tôi yên vị trên chiếc ghế bọc nhung đỏ ấm cúng trong phòng ăn.

Ở đó, trên chiếc bàn dài bày biện bằng đồ sứ đặt riêng cho một nửa số khách trên tàu — khoảng 16 người chúng tôi — tôi được phục vụ sò điệp tươi sống và thịt bò mềm. Thật khác một trời một vực so với túi khoai tây chiên và lon Coca mà mình thường phải ngấu nghiến trên một chuyến tàu bình thường, tôi tự nhủ trong khi chiêm ngưỡng cách những người phục vụ mặc vest rót đầy những ly pha lê cao một cách chính xác, không làm đổ một giọt nào. Rồi tôi chợt nghĩ: Giờ quay về phòng ngủ sẽ còn khó hơn nữa.

Dù lúc đó tôi có thể cảm thấy dễ vấp ngã, hóa ra việc hòa mình vào nhịp điệu của một chuyến tàu sang trọng lại khá dễ dàng. Không sai, có vài chỗ không gian chật hẹp phải luồn lách, và bầu không khí trang trọng ban đầu khá đáng sợ. Nhưng vào đêm đầu tiên trên tàu, với nhiệm vụ tìm hiểu điều gì đã dẫn đến cuộc phục hưng lớn của đường sắt vào giữa những năm 2020 này, tôi bắt đầu hiểu tại sao các lựa chọn du lịch bằng đường sắt siêu cao cấp lại nở rộ từ châu Phi đến Nhật Bản.

Henley Vazquez, đồng sáng lập công ty du lịch Fora, cho biết một chuyến tàu có giường ngủ (như chuyến của tôi) “có lẽ là điều gần nhất với du hành thời gian.” Theo Fora, nhu cầu các chuyến đi đường sắt cao cấp đã tăng 300% kể từ năm 2023. Du lịch bằng tàu hỏa đáp ứng khát khao của nhiều người về những thời kỳ dường như đơn giản hơn, về sống chậm và về mọi chi tiết đều được lên kế hoạch. Nó giống như một chuyến du thuyền rất sang trọng — trên bộ.

Tôi đã trải nghiệm hai tuyến tàu hỏa như vậy này, Scotsman và tuyến mới La Dolce Vita Orient Express. Cả hai đều đi theo vòng tròn, bắt đầu và kết thúc lần lượt tại Edinburgh và Rome, với điểm dừng là các thị trấn nhỏ dọc đường để khám phá.

Đi tàu hạng sang không chỉ là để giả vờ nhập vai những vị khách hào nhoáng của thập niên 1920 trong các toa tàu Pullman đã được tân trang. Đó còn là một phong cách du lịch dễ dàng, thân mật và sâu sắc hơn bất cứ điều gì tôi từng trải nghiệm. Với chỉ khoảng 36 hành khách mỗi chuyến, bạn có thể làm quen với gần như tất cả mọi người.

Trong khi lướt dọc bờ biển phía tây nước Ý trên chuyến La Dolce Vita, tôi đã trò chuyện với một doanh nhân người Mỹ, người đã sáu lần đi tuyến Venice Simplon-Orient Express của Belmond – tuyến tàu nổi tiếng nhờ tiểu thuyết gia trinh thám Agatha Christie. Qua những ly rượu vang trong toa quầy bar lấy cảm hứng thập niên 1960, ông kể cho tôi nghe rằng từ nhỏ ông đã cực mê tàu hỏa và giờ tìm thấy cách trưởng thành nhất để tận hưởng chúng. Tất cả những gì ông cần làm là ngồi xuống và tận hưởng chuyến đi: Không phải lái xe đi ăn tối, không phải lên kế hoạch các chuyến tham quan, không phải nhấc một ngón tay.

Nếu tàu hỏa là lựa chọn hợp lý với những người tìm kiếm sự sang trọng, thì chúng cũng rất phù hợp với mô hình kinh doanh của các công ty nghỉ dưỡng như Belmond và Orient Express. Chúng dễ dàng kết hợp với các khu nghỉ dưỡng của họ — ví dụ, bạn có thể ở tại khách sạn Orient Express vừa khai trương ở Rome trước khi lên tàu La Dolce Vita. Chúng cũng tạo thêm sự mới lạ: Để lên tàu Royal Scotsman, bạn sẽ đi theo một người thổi kèn túi mặc váy truyền thống qua ga Waverley ở Edinburgh, để những người hiếu kỳ chụp ảnh.

Cabin đôi của tôi trên đoàn tàu Royal Scotsman nhỏ hơn phòng ký túc xá đại học của tôi, nhưng nó được nhồi nhét một cách khó tin số lượng tiện nghi xa xỉ, từ sàn sưởi đến áo choàng Dior mềm mại. (Belmond, giống như Dior, thuộc sở hữu LVMH Moët Hennessy Louis Vuitton.) Đèn đọc sách màu vàng đặt hai bên giường đôi, và một chiếc tủ nhỏ thông minh để treo quần áo trang trọng của bạn, cùng chiếc bàn viết nhỏ xinh. Ngược lại, phong cách của La Dolce Vita là hiện đại, với tường gương, giường sofa họa tiết cam sành điệu được nhân viên sắp xếp cho bạn và phòng tắm nhỏ gọn với áp lực nước tốt hơn căn hộ của tôi ở London.

Trong cả hai cabin, cửa sổ rộng lớn mở ra những cảnh tượng mê hoặc bất tận, dù là cảnh biển Bắc hay những hàng bách ở vùng thôn dã Tuscany. Cả hai chuyến tàu đều không có ti-vi, và tín hiệu điện thoại thì chập chờn.

Dù gần như không có chỗ để hành lý, giá cabin vẫn rất cao: 5.300 bảng Anh (7.200 đô la Mỹ) cho hai đêm trên Royal Scotsman và từ 5.100 euro (5.900 đô la) trên La Dolce Vita. Nhưng giá đã bao gồm các bữa ăn xa hoa, đồ uống và giải trí.

Giá vé của Royal Scotsman cũng bao gồm các chuyến tham quan ngoài tàu. Hành khách có thể đi “tắm rừng” (diễn nôm là vận động nhẹ nhàng) với hướng dẫn viên địa phương tại công viên Quốc gia Cairngorms và học kỹ năng sinh tồn ở vùng Cao Nguyên với chuyên gia về sống trong hoang dã Zeki Basan. Basan, một chàng trai rắn rỏi khoảng hai mươi tuổi, là người giữ gìn quyến rũ các tập tục cổ xưa của Scotland, như tạo lửa từ địa y.

Ở Ý, các chuyến tham quan bao gồm tham quan riêng bảo tàng Fortuny, cung điện lớn ở Venice từng thuộc sở hữu của nghệ sĩ và nhà thiết kế thời trang Mariano Fortuny, và tour tham quan Siena tập trung vào các nghệ nhân tái hiện cuộc đua ngựa Palio thời Trung cổ của thành phố mỗi mùa Hè. Những chuyến đi này thân mật và hiệu quả — các tour nhanh nhưng sâu sắc về văn hóa mà bạn có thể không tự mình tiếp cận được.

Một đêm nọ, trên tàu La Dolce Vita, tôi thưởng thức món cơm Ý nghệ tây và mì Ý cacio e pepe đậm đà hoàn hảo, được chế biến bởi các đầu bếp dưới sự chỉ đạo của Heinz Beck, bếp trưởng của nhà hàng La Pergola ba sao Michelin ở Rome. Tôi trò chuyện với vài người bạn Nga mới quen, họ mời tôi đến thăm St. Petersburg. “Tất nhiên, hai nước chúng ta không phải bạn bè,” một người nói khi nhận ra hộ chiếu Mỹ của tôi, “nhưng điều đó không có nghĩa chúng ta không thể là bạn.”

Khi bữa tối cuối cùng trên tàu cũng kết thúc, đã quá nửa đêm, tất cả chúng tôi tràn vào toa quầy bar liền kề, nơi ca sĩ phòng trà, nghệ sĩ piano và người chơi saxophone làm cho cả toa cùng nhún nhảy theo điệu Mambo Italiano đến tận sáng sớm. Ở Scotland, buổi vui chơi sau bữa tối cũng lầy lội không kém, nhưng với những giai điệu dân gian và một bữa tiệc nhảy múa ồn ào mà nhân viên cũng tham gia. Với rất ít thời gian trên tàu, gần như ai cũng chơi tới bến, thay vì đi ngủ.

Ngủ trên một chuyến tàu có phòng ngủ dù sao cũng không phải là điểm nhấn. Giường êm ái và thoải mái, chắc chắn rồi, nhưng cảm giác rung lắc rất khó quen, và ở Scotland lúc năm giờ sáng, tôi bị đánh thức bởi tiếng bánh xe rít lên trên đường ray. Đó là mùa cừu sinh sôi, vì vậy thay vì đếm cừu để ngủ lại, tôi thư giãn và quan sát những người nông dân đang nhân giống chúng bên ngoài cửa sổ. Ngắm nhìn thế giới bình tĩnh trôi qua hóa ra giúp phục hồi sức khỏe tốt hơn rất nhiều so với ngủ thêm một tiếng đồng hồ nữa.