Theo kế hoạch, ông Lại sẽ quá cảnh tại New York ngày 4.8 và dừng ở Dallas 10 ngày sau đó, trong hành trình thăm Paraguay, Guatemala và Belize. Tuy nhiên, kế hoạch này gặp trục trặc do phía Mỹ chưa chính thức đồng ý.

Một số quan chức ở Washington và Đài Bắc lo ngại ông Trump sẽ nhượng bộ quá nhiều trước Trung Quốc để đổi lấy một cuộc gặp với ông Tập. Trước đó, Bloomberg đưa tin chính quyền Trump đang mời các CEO doanh nghiệp Mỹ tháp tùng trong chuyến thăm tiềm năng đến Bắc Kinh cuối năm nay.

Dù phía Nhà Trắng và Bộ Ngoại giao Mỹ chưa phản hồi, Văn phòng nhà lãnh đạo Đài Loan cho biết thông tin vừa qua là suy đoán sai và mọi lịch trình sẽ chỉ được công bố khi đã xác nhận chính thức.

Việc ông Lại dừng chân tại Mỹ diễn ra trong bối cảnh nhạy cảm. Ngày 28.7, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent và Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong sẽ gặp tại Stockholm để thúc đẩy đàm phán thương mại, bước đệm cho cuộc gặp Trump–Tập.

Trung Quốc xem Đài Loan là vấn đề nhạy cảm nhất trong quan hệ quốc tế và đã nhiều lần phản đối việc Mỹ tiếp xúc với lãnh đạo Đài Loan. Mỗi lần như vậy thường đi kèm phản ứng quân sự. Sau chuyến thăm của bà Pelosi năm 2022, Trung Quốc tập trận quy mô lớn bao vây hòn đảo.

Nếu ông Trump tỏ ra do dự, điều này có thể làm dấy lên lo ngại rằng lập trường của Mỹ về Đài Loan sẽ trở thành con bài mặc cả trong thương chiến. Trong một động thái đảo chiều chính sách gần đây, Trump đã đề xuất xem xét lại một số biện pháp hạn chế công nghệ với Trung Quốc.

Tuy không có quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan, Mỹ vẫn có nghĩa vụ theo luật để cung cấp vũ khí tự vệ cho hòn đảo và hiện là nhà cung cấp lớn nhất.

Ông Lại, người trở thành lãnh đạo Đài Loan với tỷ lệ phiếu thấp nhất từ năm 2000, đang đối mặt với áp lực trong nước sau thất bại trong nỗ lực phế truất các nghị sĩ phe đối lập. Việc quá cảnh Mỹ lần này sẽ là chuyến thăm đất liền Mỹ đầu tiên của ông kể từ khi nhậm chức và cũng là từ khi ông Trump lên nắm quyền.

Hiện một phái đoàn Đài Loan cũng đang ở Washington đàm phán để ngăn chặn mức thuế 32% bị đe dọa áp dụng.

Lịch sử các chuyến quá cảnh Mỹ của lãnh đạo Đài Loan từ thập niên 1990 đến nay thường không gây căng thẳng lớn, nhưng từng có ngoại lệ: năm 1995, chuyến thăm Cornell của Lý Đăng Huy đã dẫn đến “Khủng hoảng eo biển lần ba”. Mỹ cũng từng từ chối cho Trần Thủy Biển quá cảnh năm 2006, một tín hiệu rõ ràng thể hiện sự bất mãn của Washington với chính sách đòi độc lập của ông này.

Theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Tammy Bruce, các chuyến quá cảnh như vậy là thông lệ, phù hợp với chính sách lâu dài của Mỹ đối với Đài Loan.

— Với sự hỗ trợ của Eric Martin.