Bão Yagi quét qua miền Bắc Việt Nam với sức công phá mạnh mẽ, để lại nhiều thiệt hại và hậu quả lên nền kinh tế. Trong đó hơn 75% doanh nghiệp gặp những gián đoạn từ trung bình đến nghiêm trọng, và chỉ có 6,2% số công ty cho biết hoạt động kinh doanh không bị ảnh hưởng do bão - theo khảo sát của CEL từ ngày 10 đến 15 tháng Chín với sự tham gia của 216 công ty. Đáng chú ý, ngành chuỗi cung ứng và logistics chịu tổn thất nặng nề nhất, với 82,4% các doanh nghiệp đối mặt với ảnh hưởng nghiêm trọng hoặc vừa phải. Sự gián đoạn không chỉ gây ra bởi các thiệt hại trực tiếp từ bão mà còn do các vấn đề liên quan đến logistics và giao thông bị tắc nghẽn, làm ảnh hưởng đến sự ổn định của chuỗi cung ứng.

Sự kiện này là một lời cảnh tỉnh về tác động khôn lường của biến đổi khí hậu, khi mà thế giới đang phải đối mặt với nguy cơ tăng của các thiên tai nguy hiểm như lũ lụt, hạn hán và bão. Các nghiên cứu từ Gartner và Yale E360 chỉ ra rằng, sự thay đổi khí hậu làm gia tăng nguy cơ lũ lụt, cháy rừng, và các sự kiện khí hậu khác, đặc biệt ảnh hưởng tới nhiều lĩnh vực của nền kinh tế, cơ sở hạ tầng vận tải và logistics. Chẳng hạn, vụ cháy rừng ở miền Trung vào năm 2019 không chỉ thiêu rụi tài nguyên rừng mà còn ảnh hưởng tới du lịch và các hoạt động kinh tế khác trong khu vực. Ngoài ra, biến đổi khí hậu đã gây ra hiện tượng xâm nhập mặn nghiêm trọng tại đồng bằng sông Cửu Long năm 2015-2016, khiến 104 ngàn héc ta diện tích lúa bị tổn thất nặng, giảm năng suất từ 20% đến 50%. Trước các thách thức này, các doanh nghiệp và cộng đồng cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng hơn để không chỉ phục hồi nhanh chóng sau thiên tai mà còn bảo vệ nguồn lực và bảo đảm sự phát triển bền vững cho tương lai.

Dữ liệu lịch sử đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành các chiến lược ứng phó thiên tai. Bằng cách xem xét những sự kiện trước đây, các doanh nghiệp có thể xác định khu vực có nguy cơ cao nhất và các gián đoạn có thể ảnh hưởng như thế nào đến hoạt động chuỗi cung ứng của họ. Phân tích này giúp các công ty xác định các khu vực cần được đưa vào kế hoạch kinh doanh liên tục (Business Continuity Plan - BCP) để hình thành những tuyến đường vận chuyển thay thế hoặc giải pháp chuỗi cung ứng, bảo đảm sự chuẩn bị cho mọi tình huống. Việc hiểu được các mô hình này là rất quan trọng, đặc biệt là khi các thảm họa như bão thường chỉ có thể được dự báo đáng tin cậy trước 8-14 ngày, khoảng thời gian khá ngắn để bắt đầu lên kế hoạch và chuẩn bị.

Từ kinh nghiệm thực tiễn, một kế hoạch kinh doanh liên tục hiệu quả cần được xây dựng trên nền tảng đánh giá rủi ro toàn diện. Các kịch bản ứng phó cho từng loại rủi ro cụ thể phải được phát triển dựa trên các mô hình dữ liệu. Chẳng hạn, sau bão Katrina (Mỹ), Walmart đã áp dụng kinh nghiệm trước đây để triển khai nhanh chóng nguồn lực và hàng hóa đến khu vực bị ảnh hưởng, không chỉ giúp cộng đồng mà còn củng cố chuỗi cung ứng của chính họ.

Đánh giá rủi ro toàn diện là bước đầu tiên trong việc phát triển BCP, xác định các mối đe dọa tiềm tàng và điểm yếu trong chuỗi cung ứng. Phân tích dữ liệu chi tiết và lập kế hoạch tình huống giúp các doanh nghiệp đánh giá tác động của các kịch bản thảm họa khác nhau đối với hoạt động. Đồng thời, việc dự trữ nguồn lực chiến lược và đa dạng hóa cơ sở hạ tầng là rất quan trọng. Các doanh nghiệp nên xây dựng mối quan hệ với nhiều nhà cung cấp và đầu tư vào các tùy chọn logistics thứ cấp để giảm rủi ro tiềm ẩn và tăng cường khả năng phục hồi.

Quy trình ứng phó và phục hồi khẩn cấp cần có các giao thức khẩn cấp và hiệu quả. Việc đào tạo thường xuyên và thực hiện các cuộc diễn tập nhằm bảo đảm rằng nhân viên sẵn sàng hành động nhanh chóng và hiệu quả trong mọi tình huống khủng hoảng. Ngoài ra, một chiến lược giao tiếp linh hoạt, giữ liên lạc với tất cả các bên liên quan trước, trong và sau một cuộc khủng hoảng, là rất quan trọng. Kế hoạch giao tiếp chắc chắn nên bao gồm các giao thức để cập nhật kịpthời và chia sẻ thông tin minh bạch với khách hàng, nhà cung cấp và các cơ quan chức năng.

Cuối cùng, việc tích cực cập nhật và thích ứng kế hoạch kinh doanh liên tục là chìa khóa để đối phó với biến đổi khí hậu. Các bài học rút ra từ các sự kiện thời tiết trước đây nên được tích hợp vào quy trình chuẩn bị, từ đó nâng cao hiệu quả phản ứng trong tương lai. Đồng thời, các doanh nghiệp cần cân nhắc kỹ lưỡng chi phí hoạt động so với tác động tiềm tàng của các gián đoạn để tìm ra sự cân bằng giữa lợi nhuận và sự chuẩn bị sẵn sàng.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và thường xuyên xảy ra thiên tai, câu hỏi đặt ra không còn là khả năng xảy ra sự cố mà là xác định khung thời gian và cách thức. Việc thực hiện một kế hoạch kinh doanh liên tục có hiệu quả, dựa trên đánh giá rủi ro toàn diện và các chiến lược phản ứng linh hoạt, sẽ giúp các doanh nghiệp điều hướng qua những thách thức này không chỉ để tồn tại mà còn để phát triển. Mục tiêu cuối cùng không chỉ là vượt qua khủng hoảng mà còn biến chúng thành cơ hội để thể hiện sự đáng tin cậy và khả năng phục hồi với khách hàng và thị trường.