Hồ sơ

Các nhân vật thúc đẩy kinh tế mới

Jennifer Sondag • 28/11/2024 12:34

16 nhà phát minh, doanh nhân, nhà hoạt động, nhà đầu tư và nhà tư tưởng tạo nên lớp nhân vật của năm 2024.

Tác giả: Jennifer Sondag

28 tháng 11, 2024 lúc 12:34 PM

Catalyst: “Một tác nhân thúc đẩy hoặc đẩy nhanh thay đổi hay hành động đáng kể,” theo từ điển Merriam-Webster. Đó cũng chính là định nghĩa về 16 nhà phát minh, doanh nhân khởi nghiệp, nhân vật nhiều viễn kiến và nhà đầu tư là tác nhân thúc đẩy của năm 2024 trong danh sách Bloomberg New Economy Catalyst. Họ đều cố gắng biến tầm nhìn xa thành thực tế vì một thế giới tốt đẹp hơn.

OLA BROWN

● Giám đốc hợp danh HealthCap Africa, Nigeria

● Đầu tư vào chăm sóc y tế và công ty khởi nghiệp công nghệ tài chính châu Phi Africa, Nigeria

Vốn là bác sĩ, Brown đã có thời gian dài làm công việc chăm sóc y tế cho người châu Phi. Năm 2011, bà thành lập Flying Doctors Nigeria, công ty cung cấp dịch vụ vận tải và y tế khẩn cấp ở hơn 100 quốc gia. Ở HealthCap Africa, công ty đầu tư vốn mạo hiểm bà thành lập gần 10 năm trước, Brown muốn hỗ trợ người châu Phi tiếp cận dịch vụ chăm sóc y tế và tài chính chi phí hợp lý. Công ty đã rót vốn cho hơn một chục doanh nghiệp khởi nghiệp trong những lĩnh vực này và sắp hoàn tất huy động quỹ thứ hai.

PETER FERNANDEZ

● CEO, Mombak, Brazil

● Trồng lại rừng Amazon

Cách duy nhất để trái đất không nóng hơn lên là loại bỏ carbon dioxide khỏi bầu khí quyển, và Fernandez nói Mombak đang tiên phong trong “cơ hội lớn nhất của nhân loại” để làm được điều đấy. Ông nhìn nhận Brazil sẽ là nước cung cấp tín chỉ carbon lớn nhất thế giới và muốn công ty mình có vai trò trọng yếu trong tiến trình đó. Hướng tới mục tiêu đấy, Mombak đã trồng lại rừng trên một diện tích bằng quận Manhattan với 100 loài cây bản địa của Brazil và đạt được thỏa thuận với Microsoft cung cấp tín chỉ loại bỏ 1,5 triệu tấn carbon.

CHELSEA HORNBY

● Nhà sáng lập và CEO, Elle International, Nam Phi

● Lấp khoảng trống chăm sóc sức khỏe phụ nữ

Ở tuổi 23, Hornby đã đầu tư khoản tiếtkiệm27ngànđôlaMỹđểmở Elle, tổ chức phi lợi nhuận nỗ lực giảm bớt tình trạng kỳ thị với vấn đề kinh nguyệt và cung cấp sản phẩm vệ sinh phụ nữ tái sử dụng được cho trẻ em gái có hoàn cảnh khó khăn. Sau khi tham gia chương trình hướng dẫn của Elle, tỉ lệ trẻ em gái vẫn đi học khi có kinh đã tăng 50%, vàđasốcácemchobiếtthấytựtin hơn khi xử lý vấn đề sức khỏe này. Hornby đang mở rộng chương trình với nhiều lĩnh vực sức khỏe phụ nữ khác qua một ứng dụng di động.

CATHERINE HUTCHINS và ANIYO RAHEBI

● Đồng sáng lập và giám đốc, Good- Edi, Úc

● Làm ra chiếc ly ăn được, không tạo rác thải

Hutchins và Rahebi xử lý vấn đề rác thải qua từng ly cà phê. Nhờ kinh nghiệm trong ngành chế biến thực phẩm, họ chế tạo ra chiếc ly làm từ yến mạch và ngũ cốc có thể giữ được chất lỏng tới tám tiếng và ăn được sau khi sử dụng. (Họ nói vị giống như bánh cốc đựng kem nhưng không ngọt như vậy.) Còn nếu vứt đi, ly Good-Edi sẽ phân hủy tự nhiên trong không tới hai tuần, nhanh hơn nhiều so với hàng tỉ chiếc ly nhựa hiện đang được quăng vào thùng rác mỗi năm.

KOFI OWUSU-NHYIRA

● Nhà sáng lập và CEO, Nsano, Ghana

● Xử lý thanh toán khắp châu Phi

Owusu-Nhyira coi sứ mệnh của mình là dân chủ hóa hoạt động chuyển tiền. Qua Nsano, ông mời chào dịch vụ tài chính và xử lý ba rào cản lớn mà ông nhìn nhận là cản trở tăng trưởng kinh tế: Nhiều người bị hạn chế tiếp cận dịch vụ tài chính, quan ngại về an ninh, và chi phí giao dịch xuyên biên giới quá cao. Nhờ mở rộng vào những vùng còn chưa được phục vụ tương xứng và khuyến khích thương mại nội bộ châu Phi, “chúng tôi sẽ khai mở triển vọng hàng triệu người châu Phi được đóng góp vào tăng trưởng kinh tế của châu lục,” ông nói.

HIMANSHU GUPTA

● CEO, ClimateAi, Mỹ

● Chuỗi cung ứng thực phẩm và nước không gây biến đổi khí hậu

Trong khi hầu hết mọi người tập trung vào dự báo thời tiết vài ngày hay trong tuần tới, nông dân cần nhìn xa hơn nhiều và cần có thông tin sao cho họ có thể hành động được. Là chuyên gia về biến đổi khí hậu, Gupta đã đồng sáng lập ClimateAi để dùng nhiều mô hình dự báo toàn cầu nhằm tiên đoán rủi ro và tác động của thời tiết cực đoan không chỉ tính bằng tuần, mà trong 20 năm nữa. Ông cũng phát triển sổ tay hướng dẫn cho nông dân và công ty nông nghiệp nhằm giúp họ sẵn sàng trước thay đổi thời tiết. Có thêm thời gian hành động sẽ giúp họ tiết kiệm được tiền bạc và mưu sinh dễ hơn, theo lời Gupta.

ROBERTO PATIÑO

● Đồng sáng lập và chủ tịch, Institute 2100, Mỹ

● Tìm ra giải pháp cho những vấn đề toàn cầu chưa được quan tâm đúng mức

Trước áp lực lớn từ chính quyền, mới đây Patiño đã rời Venezuela, nơi ông làm việc với những cộng đồng yếu thế thường xuyên thiếu thốn thực phẩm và nước sinh hoạt, cũng như bị mất điện. Ông muốn tận dụng kinh nghiệm đó, và nền tảng trong lĩnh vực nghiên cứu chính sách công và hòa bình, để khuyến khích công dân tham gia xử lý một số thách thức xã hội cấp bách nhất trên toàn thế giới. Lĩnh vực mà nhóm ông đang xử lý bao gồm di cư, an ninh lương thực và tác động của AI với các cơ hội kinh tế.

CLAUDIA DEL POZO

● Nhà sáng lập và CEO, Eon Institute, Mexico

● Thúc đẩy phát triển và ứng dụng công nghệ có trách nhiệm

Tổ chức nghiên cứu của Del Pozo tập trung tìm hiểu cách xã hội có thể ứng dụng công nghệ mới, nhất là trí tuệ nhân tạo (AI), sao cho con người sẽ là trung tâm. Nhóm nghiên cứu, các dự án và khuyến nghị chính sách của bà tìm hiểu cách bảo vệ quyền riêng tư, trẻ em, và thúc đẩy bình đẳng. “Chúng tôi có sứ mệnh giúp lợi ích của công nghệ là tiếp cận được với tất cả mọi người, chứ không chỉ số ít có đặc quyền,” bà nói. Trên bình diện thực tế, điều đó đồng nghĩa chia sẻ chính sách AI với chính quyền vừa đắc cử ở Mexico và thử nghiệm quy định khả dĩ ở Mexico và Uruguay.

SHUBHENDU SHARMA

● Nhà sáng lập và giám đốc, Afforestt Eco Services, Ấn Độ

● Khôi phục rừng bản địa để cân bằng hệ sinh thái

Là kỹ sư công nghiệp, Sharma từng làm việc cho Toyota trước khi trở thành nhà bảo tồn. Ông áp dụng nền tảng học vấn và tri thức về hệ thống sản xuất ở Afforestt để thiết kế hệ sinh thái tự duy trì thúc đẩy thực vật bản địa sinh trưởng và cải thiện đa dạng sinh học. Sharma nói cách làm của công ty ông giúp rừng mọc nhanh hơn gấp 10 lần các quy trình khác. Afforestt công khai toàn bộ phương pháp của họ, dẫn tới phong trào trồng rừng mini trên toàn cầu giúp tạo ra hơn 3.000 cánh rừng mới.

YUYA NAKAMURA

● Chủ tịch và CEO, Axelspace, Nhật Bản

● Chế tạo vệ tinh siêu nhỏ tiết kiệm chi phí

Nakamura chế tạo vệ tinh siêu nhỏ đầu tiên khi còn là sinh viên ngành kỹ thuật hàng không vũ trụ, rồi mở công ty Axelspace vào năm 2008 với mục tiêu kéo giảm chi phí phóng vệ tinh. Vệ tinh siêu nhỏ của Axelspace rẻ hơn vệ tinh truyền thống, nên phóng và vận hành cũng rẻ hơn. Kích thước nhỏ giúp chúng linh hoạt trong khâu truyền dữ liệu mục tiêu về lại trái đất. Nakamura nhìn thấy ứng dụng chúng vào khắp các lĩnh vực nông nghiệp, quy hoạch đô thị, theo dõi môi trường và quản lý thảm họa.

YIHAO ZHU

● Đồng sáng lập và CEO, i2Cool, Hong Kong

● Làm mát tòa nhà không cần dùng điện

Công ty khởi nghiệp của Zhu lấy cảm hứng từ loài kiến bạc ở sa mạc Sahara, vốn có lớp vỏ bảo vệ phản chiếu ánh mặt trời giúp nó sống được trong nhiệt độ sa mạc thiêu đốt. Dựa trên nguyên lý đó, i2Cool phát triển sơn mái nhà và tường ngoại thất giúp giảm nhiệt độ bên trong tòa nhà, giảm lượng tiêu thụ và chi phí năng lượng. Zhu chỉ ra một nghiên cứu tình huống cho thấy sơn i2Cool dùng cho một tòa nhà ở Hong Kong giúp giảm nhiệt độ xuống trung bình 3 độ C.

LISA DYSON

● Nhà sáng lập và CEO, Air Protein, Mỹ

● Làm ra thực phẩm từ nguyên tố trong không khí

Những năm 1970, các nhà khoa học ở NASA đã nghĩ ra ý tưởng mới mẻ làm ra thức ăn cho các phi hành gia từ hư không: Dùng khí carbon dioxide họ thở ra để làm thành thực phẩm. Nhiều thập kỷ sau, Dyson đã khôi phục nghiên cứu này và biến nó thành hiện thực. Năm 2019, Air Protein tạo ra loại thực phẩm đầu tiên của họ, “gà không khí,” làm từ bột mì nhiều protein có nguyên liệu là không khí, nước và năng lượng. Bằng cách nhân quy mô sản xuất lên, sắp tới công ty muốn tìm một con đường mới để sản xuất thực phẩm và nguyên liệu không còn dựa vào tài nguyên thiên nhiên hay chuỗi cung ứng truyền thống.

PHILIP KAUDERS

● Đồng sáng lập và CEO, Courageous Land, Brazil

● Sử dụng nền tảng dựa trên dữ liệu để trồng lại rừng khắp trái đất

Nhận ra cơ hội với việc loại bỏ carbon ở Brazil, Courageous Land hỗ trợ các tổ chức quản lý và tài trợ cho dự án lâm nghiệp. Kauders, từng làm trong ngành đầu tư tư nhân và công nghệ trước khi mở công ty, nói sứ mệnh của ông là “đảo ngược biến đổi khí hậu, đồng thời tạo ra sự sống khỏe mạnh và dồi dào trên trái đất.” Điều đó đồng nghĩa thiết kế hệ thống rừng để loại bỏ carbon lâu dài và cải thiện đa dạng sinh học, đồng thời mang lại lợi ích kinh tế dưới dạng tín chỉ carbon, nông sản, gỗ, và gia vị.

GONZALO VIAL LUARTE

● Đồng sáng lập và giám đốc điều hành, Huella Local Foundation, Chile

● Khuyến khích phát triển địa phương bằng cách kết hợp lĩnh vực công và tư

Sau khi làm việc cho một tổ chức phi chính phủ hỗ trợ các gia đình nghèo cùng cực và nắm một vai trò lãnh đạo ở bộ nhà ở của Chile, Vial đã thành lập Huella Local để kết nối các cộng đồng với chính quyền và những định chế khác nhằm cải thiện sinh kế cho những người nghèo khổ nhất ở nước Mỹ Latin này. Theo Vial, các dự án hạ tầng của Huella Local đã hỗ trợ được cho hơn một triệu người sống ở những vùng khó khăn nhất của Chile. Ông hiện đang tìm cách nhân rộng mô hình ra những nơi khác ở Mỹ Latin.

WAWIRA NJIRU

● Nhà sáng lập và CEO, Food 4 Education, Kenya

● Cung cấp chất dinh dưỡng và bữa ăn giá rẻ cho trẻ em châu Phi

Khi Njiru mở Food 4 Education ở tuổi 21, cô dùng nhà bếp tạm bợ để nấu ăn cho 25 đứa trẻ trong khu phố. Ngày nay tổ chức của cô cung cấp suất ăn cho 450 ngàn học trò mỗi ngày và có kế hoạch mở rộng lên 3 triệu trẻ em ở ba quốc gia vào năm 2030. Hơn một nửa trong 3.500 người làm việc cho tổ chức phi lợi nhuận này chính là cha mẹ của các em nhận suất ăn từ chương trình, và với nhiều người đây là công việc chính thức. “Tham vọng của chúng tôi là vô hạn,” Njiru nói. “Chúng tôi phát triển một mô hình có thể được chia sẻ và áp dụng khắp châu Phi.”

Theo phattrienxanh.baotainguyenmoitruong.vn

https://phattrienxanh.baotainguyenmoitruong.vn/cac-nhan-vat-thuc-day-kinh-te-moi-52608.html