“THUẾ QUAN RẤT QUAN TRỌNG ĐỐI VỚI AN NINH QUỐC GIA VÀ NỀN KINH TẾ MỸ,” ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social. “VÌ HÀNH VI KHÔNG THỂ CHẤP NHẬN CỦA HỌ, MỌI ĐÀM PHÁN THƯƠNG MẠI VỚI CANADA ĐỀU BỊ CHẤM DỨT.”

Đoạn quảng cáo trên truyền hình trích đoạn bài phát biểu năm 1987 của Reagan, trong đó ông bảo vệ nguyên tắc thương mại tự do và lên án thuế quan là lạc hậu, làm tăng giá cả, kìm hãm đổi mới và gây tổn hại cho người lao động Mỹ. Mục tiêu của quảng cáo là gây ảnh hưởng đến cử tri Cộng hòa bằng cách khai thác giọng nói của một biểu tượng trong lịch sử đảng.

Tuy nhiên, ông Trump cho rằng quảng cáo này còn nhằm tác động đến một phiên tòa sắp diễn ra tại Tòa án Tối cao Mỹ. Phiên tòa sẽ xem xét tính hợp pháp của một số chính sách kinh tế đối ngoại chủ chốt của ông, bao gồm các loại thuế quan áp dụng theo từng quốc gia. Ông cảnh báo nếu tòa án bác bỏ các chính sách này, Mỹ có thể sẽ phải hoàn trả hàng tỉ USD tiền thuế đã thu. Phiên tranh luận tại tòa dự kiến diễn ra vào ngày 5.11.

Tổ chức Ronald Reagan Presidential Foundation and Institute đã chỉ trích chính quyền Ontario vì sử dụng bài phát biểu mà không xin phép. Tổ chức này cho rằng quảng cáo bị “cắt ghép có chọn lọc” và đã làm sai lệch thông điệp gốc của Reagan.

Nền kinh tế Canada đã chịu ảnh hưởng nặng nề từ chính sách thuế của ông Trump, do khoảng 75% hàng hóa xuất khẩu của nước này trong năm ngoái là sang Mỹ. Bang Ontario, nơi có khoảng 16 triệu dân và là trung tâm ngành công nghiệp thép và ô tô của Canada, bị thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng vì thuế đánh vào thép và xe ngoại nhập. Canada hiện là đối tác thương mại lớn thứ hai của Mỹ.

Tuyên bố của ông Trump làm dấy lên lo ngại về một trong những mối quan hệ thương mại song phương lớn nhất thế giới. Năm ngoái, Mỹ và Canada đã trao đổi hơn 900 tỉ USD hàng hóa và dịch vụ. Sau phát biểu của ông Trump, đồng đô la Canada đã sụt nhẹ.

Nhà Trắng chưa đưa ra phản hồi chính thức về tuyên bố này.

Trong nhiều tháng qua, các quan chức hai nước đã tiến hành đàm phán, gần đây tập trung vào vấn đề thuế thép và nhôm. Chính phủ Canada, do Thủ tướng Mark Carney đứng đầu, lập luận rằng việc giảm thuế đối với kim loại sẽ giúp ngành sản xuất tiên tiến của Mỹ phát triển hơn.

Ông Trump và ông Carney dự kiến sẽ gặp nhau vào tuần tới khi cùng tham dự các hội nghị ASEAN và APEC, lần lượt tổ chức tại Malaysia và Hàn Quốc.

Kể từ khi quay lại Nhà Trắng, ông Trump đã áp dụng phong cách đàm phán thương mại phi truyền thống. Ông thường xuyên công bố thay đổi thuế quan hoặc điều chỉnh các thỏa thuận thương mại qua mạng xã hội, dựa trên quan điểm chính trị hoặc chính sách kinh tế của các nước liên quan, dù là đồng minh hay đối thủ.

“Thị trường từng chứng kiến những chiêu trò tương tự, nhưng chiến thuật đe dọa của ông Trump thường không kéo dài,” Charu Chanana, chiến lược gia tại Saxo Capital Markets ở Singapore, nhận định. “Đồng đô la Canada có thể nhanh chóng phục hồi nếu không có động thái áp thuế mới hoặc nếu căng thẳng không tiếp tục leo thang.”

Trên thực tế, đây không phải lần đầu ông Trump đe dọa dừng đàm phán với Canada. Hồi đầu mùa hè, ông từng tuyên bố sẽ chấm dứt toàn bộ quá trình đàm phán vì Canada áp thuế dịch vụ kỹ thuật số (Digital Services Tax) và dọa sẽ ban hành thuế mới để trả đũa.

Chiến lược này khi đó dường như đã phát huy hiệu quả, khi Canada cam kết hủy luật áp thuế và tạm dừng thu phí, qua đó quay lại bàn đàm phán với Mỹ.

— Với sự hỗ trợ của Jasmine Ng, Jordan Fabian, và Ruth Carson