Với những nhà đầu cơ giá vàng, đây là kịch bản hấp dẫn củng cố thêm cho đợt tăng giá kỷ lục, biến kim loại này thành một trong những tài sản nóng nhất năm nay.

Giá vàng miếng đã vọt lên mức kỷ lục mới trên 3.500 USD/ounce trong tuần này, nhờ các cược rằng Fed sắp bắt đầu cắt giảm lãi suất, tiếp sức cho chu kỳ tăng giá kéo dài ba năm, vốn được xây dựng trên nhu cầu mua mạnh từ các ngân hàng trung ương và mối lo ngày càng lớn về kinh tế toàn cầu.

Vàng đã tăng hơn một phần ba từ đầu năm, vượt trội so với chứng khoán toàn cầu, hầu hết hàng hóa và cả Bitcoin, trong bối cảnh Trump áp thuế quan ồ ạt và phát động chiến dịch chưa từng có nhằm tác động đến chính sách của Fed. Điều này kéo đồng USD và lợi suất trái phiếu ngắn hạn đi xuống, có thể củng cố mục tiêu của ông là kích thích chi tiêu và giảm gánh nặng nợ.

“Độ bất ổn chính sách đang ở mức cực đoan, đặc biệt bắt nguồn từ Nhà Trắng,” Johan Jooste, giám đốc điều hành Pangaea Wealth AG, nói. “Các chính sách dường như vô tình hay cố ý làm suy yếu đồng USD, và đó là tín hiệu tích cực cho vàng.”

Cuộc đối đầu với Fed, thể chế trung tâm của kinh tế Mỹ và thị trường tài chính toàn cầu, chứng kiến Trump tìm cách sa thải Thống đốc Lisa Cook, liên tục công kích Chủ tịch Jerome Powell và các quan chức khác vì không hạ lãi suất đủ nhanh. Ông cũng có thể dọn đường cho một Fed dễ bị chi phối hơn bằng việc bổ nhiệm chủ tịch mới.

Trong bối cảnh đó, nhiều nhà đầu tư lo ngại đòn tấn công của Trump sẽ đẩy kinh tế Mỹ vào con đường tăm tối, bởi kinh nghiệm nhiều thập kỷ cho thấy lạm phát thường thấp hơn và tăng trưởng ổn định hơn khi lãi suất được thiết lập bởi một ngân hàng trung ương độc lập.

Kịch bản xấu nhất cho kinh tế nhưng có lợi cho vàng là đồng USD lao dốc khi Fed buộc phải cắt giảm lãi suất bất chấp lạm phát tăng. Đồng tiền suy yếu và áp lực giá leo thang có thể nhanh chóng bào mòn lợi suất trái phiếu đúng lúc chính phủ gia tăng vay nợ, qua đó nâng sức hấp dẫn của vàng như nơi trú ẩn an toàn.

Dù USD đã bật tăng mạnh cùng với vàng hôm thứ Ba khi tâm lý “ngại rủi ro” lan rộng, song việc Trump tìm cách loại bỏ Lisa Cook khiến giới đầu tư ngày càng tin rằng vàng sẽ hưởng lợi khi ông tìm cách bẻ lái Fed và đồng USD.

“Đồng USD sẽ là van xả cho các chính sách mà chính quyền muốn thực thi,” Shaniel Ramjee, đồng lãnh đạo bộ phận đa tài sản tại Pictet Asset Management, nhận định. “Vàng chính là công cụ bảo vệ trước một đồng tiền yếu hơn, hoặc những chính sách cố ý làm suy yếu đồng USD.”

Trong thập niên 1970, khi Tổng thống Richard Nixon gây sức ép để Fed giữ lãi suất thấp bất chấp rủi ro lạm phát, đồng USD lao dốc và giá vàng khởi đầu đợt tăng 300%.

Hiện tại, khả năng vàng lặp lại một đợt bùng nổ như vậy vẫn còn hạn chế bởi nghi ngờ liệu Trump có thực sự kiểm soát được Fed. Cook có thể kiện việc bị sa thải, nhưng Trump vẫn tập trung “như tia laser” vào việc giảm chi phí vay, chuẩn bị bổ nhiệm chủ tịch mới, theo Jerry Prior, giám đốc Mount Lucas Management. Ông cho rằng vàng có thể đạt 3.800 USD/ounce nếu Fed nhanh chóng hạ ba đến bốn lần lãi suất trước cuối năm.

Gói cắt giảm thuế “Một Dự luật To Lớn và Đẹp” của Trump dự kiến sẽ khiến thâm hụt ngân sách Mỹ phình thêm 3,3 nghìn tỉ USD trong thập kỷ tới, làm dấy lên lo ngại Mỹ không thể duy trì tốc độ vay nợ hiện tại để trả nợ cũ, đặc biệt trong bối cảnh lãi suất cao.

Dù tâm lý thị trường chưa rơi vào hoảng loạn, lợi suất trái phiếu ngắn hạn đã chạm mức thấp nhất trong bốn tháng khi kỳ vọng cắt giảm lãi suất gia tăng. Trong khi đó, lợi suất 30 năm vẫn neo cao, phản ánh lo ngại việc hạ lãi suất quá sớm và quá mạnh có thể thổi bùng lạm phát, làm xói mòn niềm tin vào Fed và kích thích dòng tiền tháo chạy khỏi trái phiếu sang vàng.

“Các tài sản an toàn trước đây là đồng USD và trái phiếu Mỹ, nhưng giờ đang ngày càng kém an toàn,” Alexandre Carrier, giám đốc quỹ tại DNCA Invest Strategic Resources Funds, nói. “Theo mặc định, vàng đang trở thành nơi trú ẩn cuối cùng.”

Nhiều nhà đầu tư vẫn đặt cược rằng vàng còn dư địa tăng. UBS đã nâng mục tiêu giá, Citigroup cải thiện triển vọng ngắn hạn, Goldman Sachs cũng lạc quan nhờ nhu cầu mạnh từ ngân hàng trung ương và xu hướng đa dạng hóa ra khỏi đồng USD.

Với cuộc họp Fed sắp diễn ra ngày 16-17.9, giới giao dịch đã tăng cược vào một đợt cắt giảm 0,25 điểm phần trăm sau khi Chủ tịch Powell tại hội nghị Jackson Hole mở đường cho động thái này. Các quỹ ETF vàng tiếp tục hút vốn mạnh.

“Tôi đã thay đổi quan điểm, trở nên lạc quan hơn với vàng, chủ yếu vì Fed đang mất dần tính độc lập,” Rajeev De Mello, quản lý danh mục toàn cầu tại GAMA Asset Management SA, nhận định. Ông dự báo vàng có thể đạt 4.000 USD/ounce vào cuối năm 2026.

Theo Bloomberg, phân bổ vốn vào ETF và hợp đồng vàng tương lai vẫn thấp hơn so với đỉnh điểm trong đại dịch Covid-19 và chiến tranh Nga-Ukraine, cho thấy còn nhiều dư địa hút thêm dòng tiền nếu nhà đầu tư tiếp tục rời xa trái phiếu Mỹ.

“Là một nhà đầu tư giá trị, trái phiếu chính phủ Mỹ giờ trông cực kỳ kém hấp dẫn,” Jooste nói. “Và khi bi quan về trái phiếu, bạn cần một sự thay thế.”