Ông Lý cho biết tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Trung Quốc dự kiến sẽ vượt 170 nghìn tỉ nhân dân tệ (tương đương 23,9 ngàn tỉ USD) trong vòng năm năm tới, hàm ý mức tăng trưởng bình quân khoảng 4% mỗi năm đến năm 2030, không tính yếu tố giá cả. Con số này phù hợp với mức tăng trưởng GDP danh nghĩa mà Trung Quốc ghi nhận từ đầu năm đến nay.

“Mức tăng này thể hiện những đóng góp mới, có ý nghĩa quan trọng đối với tăng trưởng toàn cầu,” ông Lý phát biểu trước các lãnh đạo chính phủ và doanh nghiệp tại Hội chợ Nhập khẩu Quốc tế Trung Quốc tổ chức hằng năm ở Thượng Hải. Ông nhấn mạnh Trung Quốc sẽ tập trung vào “mở rộng nhu cầu trong nước, đặc biệt là thúc đẩy tiêu dùng,” nhằm khai thác tiềm năng của thị trường nội địa.

Theo bà Michelle Lam, chuyên gia kinh tế khu vực Đại Trung Hoa của Societe Generale SA, dù ông Lý không đưa ra mục tiêu cụ thể, con số trên có thể được coi như “ngưỡng sàn” tăng trưởng và phản ánh việc các nhà hoạch định chính sách ngày càng chú trọng đến chất lượng thay vì chỉ số lượng tăng trưởng. “Điều đó cho thấy tăng trưởng GDP danh nghĩa sẽ không giảm thêm nữa,” bà nói, đồng thời nhận định “ưu tiên hiện nay không còn là mức tăng GDP thực, mà là thoát khỏi tình trạng giảm phát.”

Chiến lược gia trưởng Zhaopeng Xing của Ngân hàng ANZ cho rằng việc GDP vượt 170 nghìn tỉ nhân dân tệ có thể nằm trong khoảng 170 đến 180 nghìn tỉ nhân dân tệ, tương ứng mức tăng danh nghĩa từ 4% đến 5% mỗi năm, là phạm vi “hợp lý.”

Trung Quốc đang trên đà đạt mục tiêu tăng trưởng GDP thực khoảng 5% trong năm nay, song tăng trưởng danh nghĩa lại chậm hơn do giá cả giảm. Giảm phát kéo dài gây hại cho tăng trưởng, vì người tiêu dùng trì hoãn chi tiêu, gánh nặng nợ tăng và biên lợi nhuận doanh nghiệp bị thu hẹp, tạo vòng xoáy suy giảm chi tiêu và đầu tư.

Phá vỡ vòng luẩn quẩn này đã trở thành ưu tiên hàng đầu trong chính sách. Bắc Kinh khởi động chiến dịch “chống nội卷” (anti-involution), nhằm chấm dứt tình trạng chiến tranh giá cả đang hoành hành trong các ngành từ xe điện đến giao đồ ăn. Bằng cách siết chặt cạnh tranh quá mức, chính quyền muốn giúp doanh nghiệp khôi phục quyền định giá, tái tạo lợi nhuận và từ đó tạo dư địa cho tăng lương, kích thích tiêu dùng.

Dù vậy, sức hấp dẫn của Trung Quốc với tư cách thị trường tiêu dùng không chỉ phụ thuộc vào tốc độ tăng trưởng. Liên minh châu Âu và Mỹ từ lâu đã chỉ trích các chính sách thương mại của Trung Quốc làm méo mó cạnh tranh, trong khi xu hướng bảo hộ gia tăng đã khiến môi trường kinh doanh trở nên khó đoán.

Phát biểu ám chỉ các rào cản này, ông Lý nói “các biện pháp đơn phương và bảo hộ đã gây tác động nghiêm trọng đến trật tự kinh tế và thương mại quốc tế.” Ông khẳng định Trung Quốc sẽ hợp tác với các quốc gia khác nhằm thúc đẩy chuỗi cung ứng và chuỗi công nghiệp toàn cầu ổn định, thông suốt. Trong số các đại biểu có Thủ tướng Gruzia Irakli Kobakhidze và Thủ tướng Serbia Duro Macut.

Căng thẳng phần nào được hạ nhiệt sau khi Bắc Kinh và Washington đạt thỏa thuận đình chiến thương mại tại Hàn Quốc tuần trước. Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nhất trí giảm thuế và dỡ bỏ một số hạn chế xuất khẩu trong hội nghị thượng đỉnh được coi là bước ngoặt giúp ổn định quan hệ sau nhiều tháng leo thang.

Sự bất ổn gia tăng ở bên ngoài cũng đang được phản ánh trong kế hoạch phát triển 5 năm tới của Trung Quốc. Tuần trước, Bắc Kinh cam kết “hình thành mô hình phát triển kinh tế dựa nhiều hơn vào nhu cầu trong nước và được dẫn dắt bởi tiêu dùng.”

Chính phủ cho biết sẽ “tăng mạnh đóng góp của tiêu dùng đối với tăng trưởng kinh tế,” đồng thời gia tăng chi tiêu cho dịch vụ công và thúc đẩy việc làm, theo bản tóm tắt các nguyên tắc cơ bản cho kế hoạch 5 năm bắt đầu từ năm 2026.

Ngôn ngữ mới này cho thấy quyết tâm ngày càng lớn của các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc trong việc khuyến khích tiêu dùng trong nước, trong bối cảnh nhiều quốc gia trên thế giới ngày càng phản ứng gay gắt với làn sóng hàng hóa giá rẻ từ Trung Quốc tràn ngập thị trường toàn cầu.