Các nhà đầu tư trái phiếu cảnh báo rằng nếu Cục Thống kê Lao động Mỹ (BLS) bị chính trị hóa, thị trường chứng khoán được bảo vệ khỏi lạm phát (TIPS) trị giá 2.000 tỉ USD có thể là lĩnh vực đầu tiên trong hệ thống trái phiếu Mỹ chịu tổn thương nghiêm trọng.

Tổng thống Donald Trump hôm thứ Sáu (1.8) đã cách chức giám đốc BLS, bà Erika McEntarfer, sau khi báo cáo việc làm yếu hơn dự báo. Ông cho rằng số liệu này đã “bị dàn dựng”. Động thái trên khiến giới đầu tư lo ngại niềm tin vào dữ liệu chính phủ, yếu tố có ảnh hưởng lớn đến giá tài sản, đang dần biến mất.

Mối liên hệ giữa dữ liệu và thị trường thể hiện rõ nhất ở trái phiếu TIPS, nơi giá trị gốc của trái phiếu được điều chỉnh theo chỉ số giá tiêu dùng (CPI) do BLS tính toán. Lãi suất của trái phiếu được xác định dựa trên giá trị gốc biến động này.

“Nếu BLS bị chính trị hóa và dữ liệu không còn đáng tin cậy, điều đó sẽ gây rủi ro rất lớn cho thị trường TIPS theo thời gian,” ông Amar Reganti, chiến lược gia thu nhập cố định tại Hartford Funds, nhận định.

Nhiều chuyên gia khác cũng bày tỏ lo ngại tương tự. Michael Feroli, kinh tế trưởng phụ trách Mỹ tại JPMorgan Chase, cho biết trong ghi chú hôm Chủ Nhật (4.8) rằng “thị trường TIPS trị giá 2.100 tỉ USD được xây dựng dựa trên niềm tin vào phương pháp tính CPI.”

“Theo tôi, độ tin cậy của dữ liệu này quan trọng không kém gì dữ liệu việc làm,” Feroli viết. “Ngay cả những thay đổi kỹ thuật tưởng vô hại cũng có thể tạo ra sự khác biệt.” Ông lấy ví dụ rằng nếu Mỹ áp dụng cách tính CPI giống với EU, lạm phát hàng năm có thể giảm khoảng 0,2 điểm phần trăm.

Lạm phát tại Mỹ hiện là tâm điểm chú ý trước thềm báo cáo CPI tháng 7, dự kiến công bố vào tuần tới. Giới kinh tế dự báo cả chỉ số tổng lẫn lõi đều sẽ vượt mục tiêu 2% của Fed.

Chiến lược gia Bloomberg nhận định…

“Dữ liệu kinh tế không biến động ngẫu nhiên. Thay vào đó, chúng có mối quan hệ tuần tự, có thể giúp phát hiện liệu dữ liệu có đang bị can thiệp hay không. Đây là yếu tố then chốt để nhà đầu tư và giới giao dịch phân biệt đâu là tín hiệu thật và đâu là nhiễu.”

— Simon White, chiến lược gia vĩ mô tại Markets Live

Dù ông Trump liên tục kêu gọi Fed cắt giảm lãi suất, nhiều dấu hiệu cho thấy chính sách thuế của ông đang khiến giá cả hàng hóa tại Mỹ tăng lên. Tuy nhiên, sau khi báo cáo việc làm tuần trước cho thấy thị trường lao động suy yếu, nhiều nhà đầu tư vẫn đặt cược vào khả năng Fed cắt giảm lãi suất ngay trong tháng tới. Hôm thứ Sáu, lợi suất trái phiếu ngắn hạn ghi nhận mức giảm lớn nhất kể từ cuối năm 2023.

TIPS tăng giá trở lại

Lạm phát kéo dài trong suốt năm qua đã giúp TIPS ghi nhận kết quả tích cực. Chỉ số trái phiếu bảo vệ lạm phát của Bloomberg tại Mỹ đã tăng 5,7% trong năm 2025, hướng đến năm tăng mạnh nhất kể từ 2021.

Hiện TIPS chiếm khoảng 7% tổng nợ công của Mỹ. Trong bối cảnh chính phủ cần tài trợ một lượng nợ khổng lồ, Bộ Tài chính Mỹ gần đây đã thông báo sẽ tăng phát hành một số loại TIPS.

“Bộ Tài chính sẽ cần sử dụng mọi công cụ sẵn có để hoàn thành nhiệm vụ, nhất là sau khi đạo luật One Big Beautiful Bill được thông qua,” ông Reganti nói.

“Thị trường trái phiếu đã đặt niềm tin lớn vào Bộ trưởng Tài chính. Niềm tin này sẽ không bao giờ được trao cho bất kỳ tổ chức phát hành tư nhân nào khác.”

— Với sự hỗ trợ của Elizabeth Stanton và Greg Ritchie