Trải nghiệm thường quý giá hơn vật chất—đó là niềm tin của không ít người yêu thích du hành.

Thế nhưng, những cuộc gặp gỡ văn hóa và tinh hoa thủ công thường gắn liền với nhau một cách không thể tách rời. Những món quà thủ công độc nhất vô nhị mà chúng ta mang về từ các chuyến đi không chỉ là vật lưu giữ ký ức, mà còn kết nối ta với một vùng đất, một khoảnh khắc lịch sử, hay một nghệ nhân tài hoa với câu chuyện làm lay động lòng người.

Cá nhân tôi luôn cố gắng mang về ít nhất một món quà tặng thủ công trong mỗi hành trình, không chỉ để lưu niệm, mà còn vì tôi ý thức rằng, mỗi sự mua sắm dù nhỏ bé cũng góp phần quan trọng trong việc bảo tồn những giá trị truyền thống đã trường tồn qua nhiều thế kỷ, đồng thời hỗ trợ các doanh nhân địa phương.

Mỗi mùa đông, khi rút ra chiếc khăn quàng dệt từ sợi bông Ethiopia tôi mua năm 2020, hay chiếc áo khoác hoạ tiết imigongo đen trắng mà một người thợ may ở Kigali (Rwanda) đích thân giao đến khách sạn vào năm 2023, tôi đều nhớ lại điều này. Một món đồ ưa thích khác là đôi khuyên tai hình hoa từ trung tâm thủ công mỹ nghệ ở Nahuizalco, El Salvador—một phần trong sáng kiến phục hồi làng nghề truyền thống qua du lịch của chính phủ. Hay chiếc vòng tay tôi mua từ Sishemo, một doanh nghiệp xã hội của phụ nữ tại Livingstone, Zambia, nơi những chiếc vòng được chế tác từ vỏ chai Bombay Sapphire tái chế từ một khu nghỉ dưỡng gần đó. Số lượng vòng được làm ra, thú vị thay, tỉ lệ thuận với lượng rượu khách lưu trú tiêu thụ.

Tin vui là giờ đây, bạn không cần phải thực hiện những chuyến đi bucket-list để mua (hay tặng) những món quà lưu niệm như thế này. Khi thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây, đặc biệt là giai đoạn đại dịch làm ngưng trệ các chuyến du hành, các nhà điều hành du lịch tài năng đã tìm ra cách đưa những sản phẩm quà tặng thủ công tinh tế nhất của thế giới đến tận màn hình của bạn.

Hãy sử dụng cẩm nang này để chọn mua những món quà từ các vùng đất xa xôi dịp cuối năm. Bạn sẽ không chỉ gợi mở cảm hứng du lịch cho năm tới—cho chính mình hoặc người nhận—mà còn góp phần hỗ trợ các cộng đồng nghệ nhân tại khắp nơi trên thế giới.

Cửa hàng trực tuyến của Aracari, một nhà điều hành du lịch tại Peru, ra mắt năm 2021 với mục tiêu tôn vinh “xa hoa Andean,” theo lời nhà sáng lập Marisol Mosquera. Điều đó đồng nghĩa với việc giới thiệu những tác phẩm thủ công tinh xảo nhất từ các nhà thiết kế và nghệ nhân Peru, cũng như các cộng đồng vùng núi tại Bolivia và Ecuador.

“Chúng tôi đưa các nghệ nhân vào phương trình, dành cho họ vị trí xứng đáng như những đối tác kinh doanh,” bà Mosquera chia sẻ, nhấn mạnh rằng nhiều nghệ nhân tài hoa không có bất kỳ sự hiện diện nào trên mạng và chỉ bán sản phẩm trực tiếp.

Một số tác phẩm tiêu biểu như túi xách đan tay của Susan Wagner (330 USD), làm từ sợi cây ceibo—một loại cây bản địa ở rừng khô phía bắc Peru, kết hợp cùng sợi bông hữu cơ. Hay trang sức từ Maison Motché, sử dụng kỹ thuật tiền-Columbus để dát và khắc mỏng vàng tái chế thành hoa tai và vòng tay (từ 115 USD), thường chỉ có tại một cửa hàng duy nhất ở Bayonne, Pháp.

Nếu bạn có người thân sắp chào đón em bé, hãy tham khảo các sản phẩm cho trẻ sơ sinh từ Bombicis (từ 202 USD). Các bộ đồ len alpaca hữu cơ mềm mại được làm thủ công này là lựa chọn lý tưởng cho làn da nhạy cảm.

Từ năm 2018, Ishkar đã tổ chức các chuyến đi đến những quốc gia thường bị xem là ngoài tầm với của du khách như Afghanistan, Lebanon, Pakistan và Yemen. Nhưng khởi đầu của công ty tại Kabul lại là một nền tảng thương mại điện tử, nơi hỗ trợ các nghệ nhân ở những vùng bị ảnh hưởng bởi chiến tranh và cách biệt với thị trường quốc tế.

“Ở những nơi như Afghanistan, nghề thủ công đã trở thành chốn trú ẩn cả về tâm lý lẫn kinh tế, đặc biệt đối với phụ nữ, những người bị hạn chế quyền lợi nặng nề kể từ khi Taliban trở lại,” Nada Debeaumont, giám đốc thương mại của Ishkar chia sẻ, cho biết thêm rằng dệt thảm là một trong số ít công việc được xã hội chấp nhận với phụ nữ tại đây.

Các tấm thảm của Ishkar (từ 539 USD) mang gam màu trung tính hoặc đỏ nổi bật, được điểm xuyết hoa văn hình zigzag và các họa tiết hình học.

Món quà nhỏ gọn và dễ tặng hơn: bộ ly thủy tinh xanh hoàng gia (120 USD), thổi bằng tay tại Herat, phía tây Afghanistan, sử dụng chất nhuộm tự nhiên đã tồn tại suốt 2.000 năm trên Con đường Tơ Lụa. Hoặc chiếc khăn trải bàn Milaya Amina thêu họa tiết thực vật (500 USD), được chế tác bởi những phụ nữ Nam Sudan tị nạn chiến tranh tại trại Bidibidi, Uganda.

Industrie Africa được ví như Net-a-Porter dành cho các nhà thiết kế châu Phi, với hơn 50 nhà tạo mẫu đại diện cho sự đa dạng và phong phú của di sản phong cách lục địa.

Những thiết kế nổi bật có thể kể đến là đầm Polar Dress (475 USD) với họa tiết batik đen trắng ấn tượng, hay những đôi sandals thủ công (từ 145 USD) lấy cảm hứng từ văn hóa Bờ Biển Ngà. Một chiếc vòng cổ dáng rắn cách điệu tối giản (400 USD) từ nghệ nhân Ami Doshi Shah tại Kenya, chế tác từ đồng tái chế và đá nham thạch, cũng là một gợi ý không thể bỏ qua.

Không ngờ rằng một tập đoàn lớn như Marriott lại có thể đem đến những món quà “đậm chất địa phương.” R Finds, nền tảng trực tuyến không tính hoa hồng của tập đoàn này, kết nối hơn 175 doanh nghiệp nhỏ trên khắp thế giới.

Một vài lựa chọn nổi bật: chăn Bear Claws (245 USD) từ Eighth Generation, thương hiệu của nghệ nhân Piikani/Blackfeet Nation tại Seattle, với hoa văn trừu tượng làm từ len Na Uy. Hoặc bộ dụng cụ How to Paint a Cloud (92 USD) của cửa hàng Martha Mae ở Chicago, một món quà lý tưởng cho người yêu nghệ thuật.

Và cuối cùng, chiếc túi Khmer Bag (65 USD) được người H’Mông vùng cao Việt Nam dệt tay từ sợi gai dầu, mang hình dáng trăng khuyết tượng trưng cho nghi lễ trăng tròn Khmer, cầu chúc tài lộc cho năm mới.