Vào những ngày cao điểm, chỉ số AQI lên tới 194, cảnh báo rủi ro sức khỏe lâu dài và tác động tiêu cực đến chất lượng sống, năng suất lao động.

Theo TS. Hoàng Dương Tùng, Chủ tịch Mạng lưới Không khí sạch Việt Nam, trong sáu tháng đầu năm 2025, TTPHCM ghi nhận 65 ngày vượt ngưỡng an toàn về chất lượng không khí. Giao thông đường bộ được xác định là nguồn phát thải lớn nhất, với gần 13 triệu phương tiện cá nhân, trong đó xe gắn máy chiếm tỷ lệ cao. Giao thông tạo khoảng 63% tổng lượng phát thải PM2.5, 91% phát thải CO và hơn 70% bụi mịn, đặc biệt tập trung trên các trục đường thường xuyên ùn tắc.

Ngoài giao thông, hoạt động công nghiệp và xây dựng cũng góp phần đáng kể. Khu vực TTPHCM cũ có gần 3.000 cơ sở sản xuất, kết hợp với các dự án hạ tầng, metro, chung cư mới tạo ra lượng bụi lớn. Việc quản lý còn gặp khó khăn do cơ chế phối hợp liên vùng chưa hoàn thiện, nguồn lực tài chính hạn chế, và chưa có cơ chế thu phí phát thải hiệu quả.

Để cải thiện chất lượng không khí, các chuyên gia đề xuất cách tiếp cận đa ngành, đặt ô nhiễm không khí là mục tiêu trong kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội 2026 – 2030. TS Trịnh Bảo Sơn cho rằng cần đẩy nhanh chuyển đổi phương tiện giao thông sang xe điện, ưu tiên phương tiện công cộng, xe không phát thải, đồng thời áp dụng tiêu chuẩn khí thải nghiêm ngặt hơn. PGS.TS Nguyễn Đình Thọ nhấn mạnh việc phát triển giao thông công cộng chất lượng cao, mở rộng phủ sóng, và hạn chế xe cá nhân tại các vùng đông dân cư.

TS Hoàng Dương Tùng cho rằng cần giải quyết ô nhiễm theo chuỗi, quản lý phát thải liên vùng, áp dụng công nghệ sạch cho công nghiệp, cải tạo các công trình xây dựng, đồng thời quy hoạch đô thị xanh, mở rộng công viên và hệ sinh thái ven sông.

Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt Kế hoạch hành động quốc gia về khắc phục ô nhiễm và quản lý chất lượng môi trường không khí giai đoạn 2026 – 2030, tầm nhìn đến năm 2045. TTPHCM được kỳ vọng thực hiện các biện pháp thực tiễn để giảm ô nhiễm, xây dựng đô thị xanh và bền vững, góp phần vào mục tiêu Việt Nam xanh.