Câu lạc bộ bóng đá Liverpool đã hai lần phá kỷ lục chuyển nhượng tại Anh mùa Hè năm nay khi chi hơn 100 triệu bảng (134 triệu USD) mỗi thương vụ để mua Florian Wirtz và Alexander Isak. Hai thương vụ này góp phần đẩy tổng chi tiêu của các câu lạc bộ Anh vượt mốc 3 tỉ bảng trong kỳ chuyển nhượng mùa Hè, mức cao nhất từ trước đến nay, kết thúc vào thứ Hai.

Những con số choáng ngợp này phản ánh sự bùng nổ của ngành thể thao toàn cầu, cùng với nhu cầu đầu tư mạnh mẽ từ các quỹ tư nhân, quỹ tài sản quốc gia và giới siêu giàu. Tập đoàn Apollo Global Management hiện đang lên kế hoạch thành lập một quỹ đầu tư thể thao trị giá 5 tỉ USD. Từ lâu, lĩnh vực tài chính thể thao vốn được xem là một phân khúc nhỏ và ít được chú ý trong hoạt động cho vay ngân hàng và đầu tư tư nhân. Dù quy mô quỹ thể thao này còn rất nhỏ so với tổng tài sản 840 tỉ USD mà Apollo đang quản lý, nhưng kế hoạch này cho thấy thể thao đang dần trở thành một lĩnh vực đầu tư độc lập với tầm vóc lớn hơn.

Dòng tiền ào ạt đổ vào thể thao không chỉ đến từ yếu tố danh tiếng khi sở hữu một câu lạc bộ lớn, mà còn nhờ sự ổn định và quy mô doanh thu ngày càng lớn của các đội và thương hiệu thể thao hàng đầu. Tuy nhiên, các khoản đầu tư này vẫn tiềm ẩn rủi ro. Trong thể thao, đặc biệt ở đẳng cấp cao nhất, không có gì là tuyệt đối. Nhưng chính sự bất định đó lại làm nên sức hấp dẫn độc đáo của ngành.

Các công ty đầu tư tư nhân đang rót thêm tiền vào lĩnh vực thể thao, bên cạnh các quỹ tài sản quốc gia như ở Ả Rập Xê Út. Quốc gia này đang tìm cách đa dạng hóa danh mục đầu tư và cải thiện hình ảnh quốc tế thông qua hoạt động gọi là “tẩy trắng bằng thể thao” (sportswashing). Nhu cầu đầu tư của giới siêu giàu cũng tăng, không chỉ vì mục đích khoe mẽ thông qua việc sở hữu các câu lạc bộ danh giá. Dẫu vậy, một số tỉ phú trong ngành đầu tư tư nhân vẫn đặc biệt ưa thích cách thể hiện như vậy.

Josh Harris, đồng sáng lập Apollo, hiện sở hữu đội Washington Commanders trong giải bóng bầu dục Mỹ NFL. Bennett Rosenthal, đồng sáng lập tập đoàn tín dụng Ares Management, là một trong những cổ đông lớn nhất của câu lạc bộ Los Angeles tại giải bóng đá nhà nghề Mỹ (MLS). Đội này mới đây đã phá kỷ lục chuyển nhượng tại Mỹ khi chiêu mộ Son Heung-Min từ Tottenham Hotspur của Anh.

Ares, có trụ sở tại Los Angeles, đã thành lập một trong những quỹ đầu tư đầu tiên tập trung vào thể thao và truyền thông, với quy mô 3,7 tỉ USD vào năm 2022. Hiện công ty đang xem xét thành lập quỹ thứ hai. Trong khi đó, CVC Capital Partners, tập đoàn đầu tư cổ phần tư nhân đã niêm yết, đang tìm cách tái cấp vốn cho danh mục tài sản thể thao. Danh mục này bao gồm cổ phần tại giải bóng bầu dục Six Nations và giải cricket Indian Premier League, với tổng giá trị có thể vượt 12 tỉ USD.

Ngày càng nhiều giải đấu và câu lạc bộ thể thao khai thác mọi kênh truyền thông và nguồn doanh thu thương mại trên toàn thế giới. Không ít đơn vị đã ghi nhận mức doanh thu ấn tượng. Cách đây hai mùa giải, Real Madrid của Tây Ban Nha đã trở thành câu lạc bộ bóng đá châu Âu đầu tiên đạt doanh thu hơn 1 tỉ euro (1,2 tỉ USD) trong một năm, theo dữ liệu của Deloitte. Mức này còn cao hơn doanh thu của gần 50 công ty thuộc chỉ số chứng khoán Stoxx 600 của châu Âu.

Tuy nhiên, về quy mô tổng thể, Premier League của Anh vẫn vượt xa phần còn lại của nền bóng đá châu Âu. Tổng chi tiêu chuyển nhượng mùa Hè năm nay của các đội bóng Anh vượt qua cả bốn giải lớn khác của châu Âu cộng lại. Một phần nguyên nhân là vì doanh thu của các câu lạc bộ Anh hầu như cao gấp đôi quốc gia đứng thứ hai là Đức, theo khảo sát mới nhất của Deloitte. Cơ quan này ước tính 20 câu lạc bộ hàng đầu của Anh đã thu về 6,6 tỉ bảng từ bản quyền truyền hình, quảng cáo và tiền bán vé. Con số này dự kiến sẽ tăng lên 6,9 tỉ bảng trong mùa giải năm nay, nhờ các thỏa thuận truyền thông quốc tế mới tại châu Á, Trung Đông và Bắc Phi.

Với các quỹ đầu tư tư nhân, dòng doanh thu ổn định và tăng trưởng khiến việc cho vay trở nên hấp dẫn hơn, đặc biệt khi khoản vay có thể liên kết với tài sản bất động sản. Nhiều câu lạc bộ đang tận dụng nguồn thu để huy động vốn xây dựng sân vận động mới hoặc cải tạo cơ sở hiện có. Mùa này, câu lạc bộ Everton trở thành đội bóng Anh mới nhất chuyển sang thi đấu tại một sân vận động lớn hơn nhiều. Việc này giúp tăng đáng kể doanh thu từ bán vé, dịch vụ ăn uống và hàng hóa lưu niệm.

Dù vậy, phần lớn các câu lạc bộ Anh vẫn chưa có lãi. Tuy nhiên, các quy định tài chính của châu Âu nhằm thúc đẩy sự công bằng trong chi tiêu đã giới hạn mức thua lỗ tối đa mà một đội bóng có thể chịu trong thời gian dài. Nhờ đó, các câu lạc bộ trở thành đối tượng cho vay vốn hấp dẫn hơn, ngay cả khi quy định này không thực sự giúp thu hẹp khoảng cách giữa những đội bóng giàu nhất và phần còn lại. Hoạt động cho vay hiện là trọng tâm của các công ty như Apollo và Ares, dù các quỹ tư nhân cũng đang nắm giữ cổ phần tại nhiều đội bóng.

Tuy nhiên, hệ thống quy định tài chính chằng chịt trong thị trường bóng đá đang bắt đầu gây ra nhiều vấn đề, đặc biệt với các tập đoàn sở hữu cổ phần tại nhiều câu lạc bộ khác nhau. Crystal Palace của Anh đã bị giáng xuống một giải đấu cấp thấp hơn ở châu Âu mùa này vì một trong các chủ sở hữu của đội, nhà đầu tư Mỹ John Textor, đồng thời nắm cổ phần tại một câu lạc bộ Pháp thi đấu cùng giải, điều này vi phạm quy định. Việc bị giáng hạng có thể khiến Crystal Palace thiệt hại khoảng 20 triệu bảng doanh thu, một con số đáng kể với đội bóng có doanh thu thường niên chỉ khoảng 200 triệu bảng.

Một số cổ động viên Liverpool có thể cảm thấy bất an khi đội chi tới 125 triệu bảng cho một tiền đạo như Isak, số tiền nhiều hơn tổng chi tiêu của tất cả trừ tám câu lạc bộ khác trong mùa Hè vừa qua. Tuy nhiên, nếu cựu tiền đạo của Newcastle ghi bàn đều đặn và giúp đội giành chức vô địch, nỗi lo đó sẽ nhanh chóng tan biến.

Nhiều người hâm mộ bóng đá đang bắt đầu cảm thấy mệt mỏi với một môn thể thao ngày càng nặng nề về chuyện tiền bạc, trong khi các cầu thủ phải căng sức thi đấu ở quá nhiều giải quốc nội và khu vực. Chưa kể, giải Club World Cup mở rộng cũng vừa diễn ra tại Mỹ trong mùa Hè này. Dù vậy, bất chấp những cảnh báo rằng bóng đá đang chạm ngưỡng bão hòa đã xuất hiện suốt nhiều năm qua, số lượng khán giả, người xem và doanh thu vẫn tiếp tục tăng. Dòng tiền đầu tư cũng không ngừng đổ vào. Thể thao giờ đây là một tài sản truyền thông toàn cầu, và với các tổ chức cho vay, đây là một cuộc chơi ngày càng hấp dẫn.