Giới đầu tư tin chắc rằng Cục Dự trữ Liên bang (Fed) sẽ hạ lãi suất điều hành vào thứ Tư tới, lần đầu tiên trong năm nay. Dữ liệu gần đây ủng hộ một đợt cắt giảm khiêm tốn, nhưng Fed nên tránh gửi tín hiệu rằng sẽ còn nhiều lần giảm nữa hoặc nghiêng hẳn sang hướng nới lỏng chính sách. Hiện tại, các số liệu vẫn quá rối rắm để đưa ra bất kỳ thay đổi rõ ràng nào. Điều Fed cần làm lúc này là giữ tâm thế linh hoạt và chuẩn bị cho mọi tình huống có thể xảy ra.

Thị trường lao động đang yếu hơn so với nhận định của Fed trong kỳ họp trước. Các dữ liệu vừa được điều chỉnh cho thấy tổng số việc làm từ tháng 3 trở về trước thấp hơn nhiều so với ước tính ban đầu. Trong khi đó, số đơn xin trợ cấp thất nghiệp hàng tuần đã tăng lên 263.000, mức cao nhất trong vòng 4 năm. Dù những con số này thường biến động mạnh, thị trường việc làm rõ ràng đang suy yếu.

Diễn biến này có thể khiến nhiều người cho rằng Fed nên mạnh tay nới lỏng chính sách. Tuy nhiên, lạm phát vẫn chưa cho thấy dấu hiệu rõ ràng nào rằng nó đang hướng về ngưỡng mục tiêu 2% của Fed. Trong tháng 8, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) lõi không tính thực phẩm và năng lượng đã tăng 0,3%, tương đương mức tăng 3,1% so với cùng kỳ năm ngoái. Dù con số này đúng với kỳ vọng và không khiến nhà đầu tư lo ngại về khả năng Fed sẽ hạ lãi suất trong tuần này, thực tế vẫn không thay đổi: lạm phát cao hơn mục tiêu vẫn còn đó.

Hiện tại, Fed cho rằng với lãi suất điều hành ở mức 4,25%–4,5%, chính sách tiền tệ đang kiềm chế nhu cầu một cách nhẹ nhàng, đủ để đưa lạm phát trở lại mục tiêu trong thời gian tới. Điều đó có thể đúng, nhưng vẫn cần thận trọng. Mức lãi suất trung hòa, tức mức lãi suất không kích thích cũng không kìm hãm tăng trưởng, vẫn là một ẩn số và chỉ là một trong rất nhiều ẩn số đang ảnh hưởng đến triển vọng kinh tế.

Đặc biệt, các mức thuế mới hiện chưa đẩy lạm phát tăng lên vì phần lớn chi phí tăng đang do nhà nhập khẩu gánh chịu. Tuy nhiên, điều đó khó kéo dài. Nếu niềm tin bị tổn hại và nguồn cung giảm nhanh hơn cầu, sự bất định về chính sách thuế quan trong tương lai cũng có thể đẩy lạm phát tăng cao. Việc chính quyền mạnh tay trấn áp người nhập cư trái phép cũng làm gián đoạn nguồn cung, khiến các chỉ báo về độ căng thẳng của thị trường lao động trở nên khó đoán hơn bao giờ hết. Tăng trưởng việc làm yếu có thể phản ánh sự thay đổi về nguồn cung lao động chứ không hẳn là do nhu cầu suy yếu.

Tình trạng nguồn cung suy yếu đi kèm với lạm phát cao kéo dài, hay còn được gọi là đình lạm (stagflation), là một kịch bản hoàn toàn có thể xảy ra. Đây là tình huống mà Fed hầu như không có công cụ nào đủ hiệu quả để can thiệp. Với nhiệm vụ vừa kiểm soát lạm phát vừa thúc đẩy việc làm, Fed sẽ không thể cân bằng cả hai mục tiêu trong bối cảnh đình lạm.

Ngay cả trong điều kiện bình thường, việc cân bằng được hai mục tiêu đã khó, nay lại càng khó hơn khi tính độc lập của Fed đang bị đặt dấu hỏi. Kịch bản này có thể khiến kỳ vọng lạm phát tăng lên, chi phí vay dài hạn leo thang và cuối cùng là một đợt siết chính sách đột ngột để giành lại quyền kiểm soát giá cả.

Hiện kỳ vọng lạm phát nhìn chung vẫn ổn định, cho thấy Fed vẫn giữ được uy tín trên thị trường. Tuy nhiên, cán cân giữa thị trường lao động đang hạ nhiệt và lạm phát kéo dài đã là đủ để Fed giảm lãi suất điều hành 0,25 điểm phần trăm. Nhưng nếu giảm nhiều hơn hoặc hứa hẹn sẽ giảm nhiều hơn, đó sẽ là một sai lầm của Fed.