Ngày 9 tháng 4, 2025, Tổng thống Donald Trump thông báo tạm dừng việc tăng thuế đối với các đối tác thương mại trong 90 ngày, chỉ vài giờ sau khi chính sách này có hiệu lực. Tuy nhiên, ông vẫn giữ mức thuế mới 125% đối với Trung Quốc.

Động thái thay đổi đột ngột này diễn ra khoảng 13 giờ sau khi mức thuế cao được áp dụng đối với 56 quốc gia và Liên minh châu Âu. Điều này gây xáo trộn thị trường và làm dấy lên lo ngại về suy thoái kinh tế. Cùng lúc, ông Trump cũng chịu áp lực lớn từ các doanh nghiệp và nhà đầu tư yêu cầu hủy bỏ quyết định áp thuế.

“Tôi cho rằng mọi người đã phản ứng thái quá,” Trump nói với báo giới tại Nhà Trắng khi được hỏi lý do thay đổi quyết định. “Họ lo sợ và có chút hoảng loạn.”

Ngay sau tuyên bố bất ngờ của Tổng thống Trump, thị trường chứng khoán Mỹ có phiên tăng mạnh nhất kể từ năm 2008. Chỉ số S&P 500 tăng 9,5%, thoát khỏi vùng thị trường giá xuống. Nasdaq 100, với nhiều cổ phiếu công nghệ, tăng 12%. Ngay sau đó, các chuyên gia kinh tế của Goldman Sachs cũng rút lại dự báo về nguy cơ suy thoái kinh tế Mỹ.

“Thị trường chứng khoán hôm nay rất khởi sắc, như mọi người thấy, là một ngày lập kỷ lục, và tôi hy vọng điều này sẽ tiếp tục diễn ra,” Trump phát biểu tại Phòng Bầu Dục.

Thị trường trái phiếu chính phủ Mỹ cũng bắt đầu ổn định trở lại. Lợi suất trái phiếu kỳ hạn hai năm tạm thời vượt 4%, khi nhà đầu tư hạ kỳ vọng rằng Cục Dự trữ Liên bang sẽ giảm lãi suất trong năm nay.

Trước khi Trump công bố quyết định hoãn áp thuế, làn sóng bán tháo đã khiến lợi suất dài hạn tăng vọt. Tổng thống Trump cho biết ông đã theo dõi kĩ càng diễn biến thị trường trái phiếu trước khi đưa ra quyết định về thuế.

“Thị trường trái phiếu rất khó đoán,” Trump nói. “Tôi luôn theo dõi nó. Ngay bây giờ thì thị trường trái phiếu đang thật tuyệt vời. Nhưng tối qua, tôi thấy nhiều người tỏ ra lo lắng.”

Giới đầu tư và chuyên gia phân tích hiện đang dồn sự chú ý sang Trung Quốc, chờ xem liệu nước này có tăng thuế đáp trả hoặc bày tỏ thiện chí và tiến hành đàm phán với Mỹ hay không. Trump cho rằng ông không cần nâng thuế thêm để buộc Bắc Kinh ngồi vào bàn thương lượng.

“Tôi không nghĩ là chúng ta cần phải áp thuế gì thêm với Trung Quốc,” Trump nói.

Trump cho biết, trong vài ngày gần đây, ông đã cân nhắc việc giảm thuế khi trao đổi với Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent và Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick. Quyết định này “có lẽ sẽ được chốt vào sáng nay.”

Một quan chức Nhà Trắng cho biết, các quốc gia bị áp thuế đối ứng cao từ ngày 9 tháng 4 sẽ quay lại chịu mức thuế cơ bản 10%, tương tự các nước khác, ngoại trừ Trung Quốc.

Thuế nhập khẩu đối với các mặt hàng thép, nhôm và ô tô vẫn như cũ, theo lời quan chức này. Mức thuế 10% hoặc 25% đối với hàng hóa từ Canada và Mexico, trừ các mặt hàng nằm trong hiệp định thương mại Bắc Mỹ, cũng không thay đổi. Hàng nhập khẩu từ Liên minh châu Âu tiếp tục chịu thuế 10% thay vì 20% do các biện pháp trả đũa của EU chưa chính thức có hiệu lực.

Trump cũng tái khẳng định ý định mở rộng việc áp thuế lên các lĩnh vực khác, trong đó có ngành dược phẩm. “Chúng tôi sẽ áp thuế lên các công ty dược, và họ sẽ buộc phải quay về Mỹ,” ông nói.

Trump công bố quyết định trên mạng xã hội lúc 13:18 chiều ngày 9 tháng 4, cho biết hơn 75 quốc gia đã liên hệ với chính quyền Mỹ để đàm phán về các rào cản thương mại và “không trả đũa dưới bất kỳ hình thức nào, đúng như tôi đã yêu cầu.”

“Tôi đã phê duyệt lệnh TẠM DỪNG ÁP THUẾ trong 90 ngày và giảm đáng kể mức thuế đối ứng xuống còn 10%, có hiệu lực ngay lập tức,” Trump viết.

Tổng thống cũng cho biết ông sẽ “xem xét” việc miễn thuế cho một số doanh nghiệp Mỹ và sẽ đưa ra quyết định “dựa trên cảm nhận cá nhân.”

“Một số công ty thuộc những ngành chịu tác động nặng hơn và bị ảnh hưởng dù đó không phải lỗi của họ. Chúng ta cần có sự linh hoạt, và tôi có thể làm được điều đó,” Trump nói.

Quyết định tăng mạnh thuế với hàng Trung Quốc được đưa ra sau khi Bắc Kinh tuyên bố áp mức thuế 84% đối với hàng hóa Mỹ, có hiệu lực từ ngày 10 tháng 4, 2025. Chính quyền Trump nhiều lần chỉ trích các hành vi của Trung Quốc và cách quốc gia này đối đầu với kế hoạch thuế của Donald Trump.

“Do Trung Quốc đã thể hiện sự thiếu tôn trọng đối với thị trường toàn cầu, tôi chính thức nâng mức thuế Mỹ áp lên Trung Quốc lên 125%, có hiệu lực ngay lập tức,” Trump viết trên mạng xã hội.

Chiều cùng ngày, Tổng thống Trump dự đoán rằng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hoặc các cố vấn sẽ quay lại bàn đàm phán, dù hiện tại họ vẫn đang giữ lập trường cứng rắn.

“Chúng tôi sẽ nhận được một cuộc gọi từ phía Trung Quốc sớm thôi, rồi mọi chuyện sẽ khác,” Trump nói. “Đó sẽ là điều tốt đẹp cho họ, cho chúng ta, cho thế giới và cho toàn thể nhân loại.”

Trump cho rằng các biện pháp áp thuế quy mô lớn là công cụ để khôi phục sản xuất trong nước và thúc đẩy kinh tế Mỹ phát triển, đồng thời hứa hẹn các nhà máy sẽ mở cửa trở lại và người dân Mỹ sẽ có thêm việc làm. Tuy nhiên, việc ông liên tục thay đổi chính sách một cách chóng vánh khiến dư luận đặt câu hỏi về mục tiêu thực sự mà ông theo đuổi là gì và ông sẽ làm gì để đạt được mục tiêu đó.

Bộ trưởng Bessent hôm thứ Tư gọi quyết định này là một chiến thắng của Tổng thống, nói rằng Trump “đã tạo ra lợi thế đàm phán tối đa” trong các cuộc trao đổi với quốc gia khác. Ông cho biết sẽ sớm gặp các quan chức từ Việt Nam, Nhật Bản, Ấn Độ và Hàn Quốc.

“Ông ấy đã giữ vững lập trường cho đến lúc này, và điều đó đòi hỏi rất nhiều can đảm,” Bessent phát biểu tại Nhà Trắng. “Đây vốn là chiến lược của ông ấy ngay từ đầu.”

Tuy nhiên, nhiều người đã phản ứng gay gắt với quyết định tạm dừng áp thuế này của Trump, trong đó có nhà đầu tư tỷ phú Bill Ackman, người gần đây bắt đầu công khai ủng hộ Trump.

Trước đó, ông kêu gọi nên hoãn việc tăng thuế trong ba tháng và cảnh báo rằng nếu không làm vậy, nước Mỹ có thể tự đẩy mình vào một “mùa đông hạt nhân” về kinh tế — tức một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng do chính các chính sách hiện tại gây ra.

“Bằng cách áp các mức thuế nặng nề và thiếu cân đối với cả đồng minh lẫn đối thủ, đồng thời phát động một cuộc chiến tranh thương mại toàn cầu, chúng ta đang phá hủy niềm tin của thế giới về Mỹ — với tư cách một đối tác thương mại, một điểm đến đầu tư, và một thị trường để rót vốn,” Ackman nói.