Trump và ông Tập dự kiến sẽ nói chuyện lúc 9 giờ sáng giờ Washington, tức 9 giờ tối tại Bắc Kinh, về một thỏa thuận khung vừa được công bố trong tuần, nhằm chuyển quyền kiểm soát hoạt động của TikTok tại Mỹ từ công ty mẹ Trung Quốc ByteDance sang một nhóm nhà đầu tư Mỹ.

Chi tiết thỏa thuận chưa được tiết lộ, và trong một cuộc phỏng vấn với Fox News phát sóng hôm thứ năm, Trump vẫn tỏ ra dè dặt, cho thấy kết quả phụ thuộc nhiều vào phản ứng của ông Tập. “Nghe có vẻ họ đã chấp thuận TikTok, và TikTok mang lại rất nhiều tiền cho Mỹ nên điều đó thật tuyệt, nhưng chúng ta sẽ xem tình hình thế nào,” Trump nói.

Đây là cuộc đối thoại đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo kể từ tháng 6, trong bối cảnh hai nước đang căng thẳng về các hạn chế thương mại đối với những ngành then chốt như chất bán dẫn và đất hiếm, bao gồm cả tranh cãi về quyền tiếp cận thị trường Trung Quốc của hãng Nvidia đang bị cản trở bởi kiểm soát xuất khẩu của Mỹ và nỗ lực của Bắc Kinh nhằm hạn chế nhu cầu trong nước.

Trump hé lộ rằng các cuộc đàm phán thương mại cũng như vấn đề TikTok “đều đang rất gần với thỏa thuận,” đồng thời khẳng định quan hệ cá nhân với Trung Quốc “rất tốt.” Cuộc gọi có thể mở đường cho một cuộc gặp trực tiếp, lần đầu tiên kể từ khi Trump trở lại Nhà Trắng, với chương trình nghị sự rộng hơn gồm đơn hàng tiềm năng từ Trung Quốc cho Boeing và thảo luận về các vấn đề địa chính trị như Ukraine, Trung Đông hay Biển Đông.

Từ lâu bị coi là mối lo an ninh quốc gia, TikTok nay lại trở thành quân bài mặc cả ngoại giao của Trump. Ông đã ký nhiều sắc lệnh gia hạn thời hạn thực thi luật buộc bán lại ứng dụng này, nhưng cơ sở pháp lý vẫn chưa rõ ràng. Trump nhấn mạnh “TikTok có giá trị khổng lồ, tôi không muốn từ bỏ giá trị đó, tôi muốn thu lợi.”

Theo các nguồn tin, thỏa thuận dự kiến sẽ giới hạn tỷ lệ sở hữu của ByteDance dưới 20%, phần còn lại thuộc về các nhà đầu tư Mỹ như Oracle, Andreessen Horowitz và Silver Lake. Trump nói ở Anh rằng TikTok sẽ “thuộc sở hữu của các nhà đầu tư Mỹ” và “những công ty yêu nước Mỹ” nhưng tránh trả lời trực tiếp liệu ứng dụng có cần một thuật toán mới hay không.

Giới phân tích cảnh báo nếu Bắc Kinh vẫn giữ quyền kiểm soát công nghệ cốt lõi thì điều đó đi ngược lại yêu cầu thực chất của luật Mỹ. Một số chuyên gia cho rằng Trump cần sẵn sàng rút lui nếu ông Tập không nhượng bộ.

Trái với lập trường cứng rắn trước đây, Trump giờ ca ngợi TikTok là công cụ giúp ông cải thiện sự ủng hộ của cử tri trẻ trong cuộc bầu cử năm ngoái. Ông kể lại rằng nhiều bậc phụ huynh từng gọi điện thúc giục phải tìm giải pháp vì “con cái họ sẽ nổi giận nếu TikTok bị cấm.”

Nvidia, công ty đang thống trị thị trường chip AI toàn cầu, cũng dõi theo sát sao cuộc gọi này. Doanh nghiệp đã vận động chính quyền Trump nới lỏng kiểm soát xuất khẩu sang Trung Quốc, trong khi phía Bắc Kinh lại gia tăng sức ép pháp lý, thậm chí khuyến khích các công ty nội địa tránh mua sản phẩm của Nvidia. CEO Jensen Huang đã hứa chi tới 500 tỉ USD cho hạ tầng AI ở Mỹ, điều Trump thường nhắc tới như một minh chứng về đầu tư công nghệ trong nước.

Quan hệ thương mại Mỹ-Trung hiện đang trong giai đoạn đình chiến tạm thời cho đến tháng 11, sau khi mức thuế từng leo tới 145%. Một mức thuế 20% vẫn duy trì như đòn bẩy nhằm ép Trung Quốc hạn chế xuất khẩu fentanyl. Tuy nhiên, một phán quyết sắp tới của Tòa án Tối cao Mỹ về tính hợp pháp của quyền áp thuế có thể làm lung lay vị thế của Trump.

Trong khi triển vọng thỏa thuận còn mờ mịt, Trump lại kêu gọi các đồng minh siết chặt trừng phạt Trung Quốc và Ấn Độ để gia tăng sức ép lên Nga nhằm kết thúc chiến tranh Ukraine.

— Với sự hỗ trợ từ Michael Shepard