Cuộc khảo sát nhanh trong hai ngày từ 5-7.4 của HAWA trên 50 doanh nghiệp cho biết, gần 70% doanh nghiệp có tỉ trọng doanh thu xuất khẩu sang Mỹ chiếm từ 30-50%.  doanh thu. Chiếm tỉ lệ lớn nhất, 52% là nhóm doanh nghiệp có thị trường chủ lực Hoa Kỳ đóng góp hơn 50% tổng doanh thu. Phần lớn doanh nghiệp khẳng định mức thuế 46% là quá cao và không thể đáp ứng được ngay, dù nỗ lực giảm chi phí sản xuất.

Bốn nhóm khó khăn ngắn hạn, theo tổng hợp các câu trả lời của doanh nghiệp, gồm: Giảm số lượng đơn hàng và ngừng đặt hàng, yêu cầu giảm giá, gián đoạn chuỗi cung, tăng tồn kho và ảnh hưởng tới năng lực sản xuất cũng như sử dụng lao động. Thông tin từ doanh nghiệp tham gia khảo sát cho thấy, có những khách hàng đã thông báo ngừng đặt hàng ngay sau khi thuế đối ứng được công bố, trong khi số khác yêu cầu dừng xuất khẩu hoặc hoãn giao hàng. Đồng thời,  một số doanh nghiệp ngành gỗ cũng nhận được yêu cầu giảm giá và nhà cung ứng bị ép giá.

Về dài hạn, hai rủi ro lớn nhất được nhắc tới là giảm sức cạnh tranh của sản phẩm, từ đó mất thị phần. “Thuế cao khiến sản phẩm từ Việt Nam mất lợi thế cạnh tranh so với các quốc gia khác như Mexico, Malaysia hay Thái Lan, khách hàng có thể chuyển đơn hàng sang những nơi có thuế nhập khẩu thấp hơn.” Thông tin từ khảo sát cho biết. Điều quan trọng là chuyển đổi thị trường cần có thời gian, nếu gấp rút đẩy nhanh tiến độ, doanh nghiệp buộc phải tăng chi phí và thay đổi cơ cấu sản xuất.

Hai hướng giải quyết đang được các công ty áp dụng bao gồm giảm chi phí sản xuất bằng cách tìm nguyên liệu thay thế, tối ưu hiệu quả sản xuất, hoặc chuyển hướng sang thị trường khác, bao gồm cả quay về thị trường nội địa để giảm bớt phụ thuộc vào xuất khẩu.

Tuy nhiên, nhóm phụ thuộc hoàn toàn vào thị trường Mỹ chưa có chuẩn bị gì cụ thể do đợi thông tin chính thức từ chính phủ hoặc phản hồi từ khách hàng. “Các doanh nghiệp dù có nỗ lực chuyển hướng thị trường và giảm chi phí, nhưng nhiều công ty vẫn chưa có kế hoạch rõ ràng và đang chờ đợi thông tin thêm từ chính phủ hoặc thị trường. Việc mở rộng thị trường quốc tế, đặc biệt là châu Âu là hướng đi chủ yếu, nhưng vấn đề giảm chi phí và tăng năng suất sản xuất vẫn là thách thức lớn,” HAWA nhận định.

Một trong những đề xuất mà doanh nghiệp muốn nhận được hỗ trợ từ chính phủ là có lộ trình chuyển đổi để hỗ trợ doanh nghiệp. Trước mắt, doanh nghiệp hy vọng vào khả năng gia hạn thời gian áp thuế ít nhất từ 45-90 ngày sẽ giúp doanh nghiệp Hoa Kỳ kịp nhập hàng dự trữ và doanh nghiệp Việt Nam giải quyết được tồn kho. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng kỳ vọng chính phủ thúc đẩy đàm phán ngoại giao, nhanh chóng cung cấp các thông tin, biện pháp ứng phó với thuế đối ứng…