Hôm thứ Hai (6.10), cổ phiếu AMD tăng 24% sau khi công ty công bố thỏa thuận cung cấp chip cho OpenAI. Nhờ đó, giá trị vốn hóa thị trường của hãng tăng thêm 63,4 tỉ USD. Tuy nhiên, không chỉ AMD hưởng lợi. Theo Bloomberg News, Figma tăng tới 16%, HubSpot cộng thêm 11%, còn Salesforce tăng 4,2%. Các công ty du lịch trực tuyến như Expedia và TripAdvisor cũng tăng ít nhất 7%. Thậm chí, cổ phiếu hãng đồ chơi Mattel tăng gần 6%.

Điểm chung giữa các công ty này là đều góp mặt trong sự kiện Developer Day của OpenAI tại San Francisco. Đây được xem là “lễ hội công nghệ của dân AI”, nơi các công bố mới nhất thu hút sự chú ý của giới đầu tư.

Một phân đoạn trong chương trình trình diễn cách các nhà thiết kế đồ chơi tại Mattel thử nghiệm công cụ tạo video bằng AI để hình dung sản phẩm chỉ từ một bản vẽ phác thảo. “Đây là một cách hoàn toàn mới để phát triển đồ chơi,” CEO Sam Altman của OpenAI nói. Và ông đã đúng. Tuy nhiên, làn sóng tăng giá cổ phiếu dường như không phản ánh hiệu quả ứng dụng AI vào hoạt động kinh doanh, mà chủ yếu đến từ kỳ vọng của giới đầu tư vào tiềm năng của OpenAI, một startup hiện được định giá khoảng 500 tỉ USD.

Dẫu vậy, không ít người lo ngại con tàu OpenAI có thể đâm vào vách đá trước khi đến đích. Tôi từng chỉ ra rằng công ty này sẽ gặp bất lợi khi phải cạnh tranh với các đối thủ sở hữu mảng kinh doanh cốt lõi tạo ra dòng tiền ổn định, giúp họ đầu tư dài hạn vào AI. Google và Meta có đế chế quảng cáo, còn Amazon có nền tảng thương mại điện tử và dịch vụ đám mây. Trong khi đó, OpenAI không có “cỗ máy in tiền” tương tự. Mô hình kinh doanh hiện tại tiêu tốn lượng tiền mặt khổng lồ. Một ước tính cho thấy OpenAI có thể “đốt” đến 115 tỉ USD vào năm 2029, buộc công ty phải liên tục gọi vốn.

Tuy nhiên, tại sự kiện hôm thứ Hai, OpenAI đã bắt đầu đưa ra chiến lược rõ ràng hơn nhằm xây dựng nền tảng kinh doanh bền vững. Thay vì tiếp tục theo đuổi giấc mơ về “trí tuệ nhân tạo tổng quát” hay chiếc iPhone do Jony Ive thiết kế, họ đang tập trung khai thác những gì đã thực sự đạt được.

Gần đây, ứng dụng Sora chuyên tạo video kiểu TikTok bằng AI đã thu hút sự chú ý trên mạng, một phần do lo ngại về thông tin sai lệch và vi phạm bản quyền. Tuy nhiên, thay vì né tránh tranh cãi, OpenAI tận dụng sự chú ý để công bố tính năng kiếm tiền thực sự: Cho phép bên thứ ba tích hợp công nghệ tạo video của họ vào ứng dụng riêng. Thông báo này nhận được tràng pháo tay tại sự kiện.

Cũng trong chương trình, Altman giới thiệu công cụ đơn giản hơn để xây dựng các “tác nhân AI” có thể truy cập dữ liệu và hệ thống nội bộ của doanh nghiệp. Ví dụ, chuỗi siêu thị Albertsons cho phép nhân viên hỏi “chuyện gì đang diễn ra?” và nhận gợi ý hành động từ AI dựa trên tồn kho và các chỉ số liên quan.

Tất cả những điều này nghe có vẻ nhàm chán, đặc biệt khi hình ảnh phía sau Altman chỉ hiển thị các ví dụ như “mua sắm thiết bị”, “đào tạo nhân sự mới” hay “quản lý nhà cung cấp”.

Nhưng chính những chức năng này mới là “cần câu cơm” thực sự, giúp OpenAI xây dựng nền tảng kinh doanh ổn định để theo đuổi các mục tiêu tham vọng hơn. Altman vẫn thường nhấn mạnh mục tiêu “vì lợi ích chung của nhân loại”, nhưng trước hết, ông cần biến OpenAI thành hệ điều hành cho Internet thế hệ mới, nơi AI trở thành giao diện kết nối các dịch vụ và dữ liệu rời rạc. Câu hỏi còn lại là: Mô hình kinh doanh này có thể trụ vững trước khi dòng tiền cạn kiệt hay không?