Khi được hỏi về tác động của bối cảnh bất ổn địa kinh tế lên Việt Nam, các chuyên gia đều đưa ra nhận định rất tích cực, trái ngược với những lo ngại trên thị trường.

Ông Michael Chan, phó tổng giám đốc BW Industrial Development, khẳng định dòng vốn FDI vẫn tăng ở mức chưa từng có. Ông chia sẻ: "Ở BW Industrial, chúng tôi không thấy bất kỳ khách thuê nào rút khỏi hợp đồng hay thu hẹp hoạt động. Ngược lại, họ đang mở rộng vì nhận thấy lợi thế của việc đặt nhà máy tại Việt Nam." Ông ví Việt Nam như một "ốc đảo đầu tư" giữa sự bất ổn, một quốc gia có tính bền bỉ, dẻo dai (resilient).

Ông Bruno Jaspaert, tổng giám đốc tổ hợp Khu công nghiệp DEEP C, thậm chí còn khẳng định tác động là "Không có tác động" và Việt Nam dự kiến sẽ đạt mức tăng trưởng 8% trong năm nay. Mặc dù pipeline đầu tư từng chững lại, nhưng hiện tại đã trở lại mức cũ.

Ông Joseph Low, trưởng đại diện Keppel tại Việt Nam, lý giải sự lạc quan này bằng các số liệu vĩ mô. Ông chỉ ra rằng tâm lý nhà đầu tư vẫn tích cực nhờ GDP khoảng 8%—mức cao nhất hoặc gần như cao nhất ASEAN—và dòng vốn FDI mạnh mẽ. Ông Low cũng nhấn mạnh sự cải thiện trong chính sách của Chính phủ trong 12 tháng qua, diễn ra trong bối cảnh lạm phát được kiểm soát, điều mà "không nhiều quốc gia có thể tự tin như vậy."

Các cân nhắc dài hạn

Bên cạnh các lợi thế kinh tế vĩ mô, các diễn giả cũng nêu ra những cân nhắc mang tính chiến lược và dài hạn của nhà đầu tư.

Ông Michael Chan cho rằng, vấn đề quan trọng là nguồn nhân lực "lành nghề." Các khách hàng của BW Industrial vẫn phải phụ thuộc vào đội ngũ chuyên gia nước ngoài để đào tạo nhân lực chất lượng cao. Thêm vào đó là thách thức tuyển dụng do người lao động không muốn di chuyển khỏi các khu vực trọng điểm, và áp lực chi phí khi tiền lương tăng khoảng 8-9% mỗi năm.

Tuy nhiên, Việt Nam có lợi thế lớn trong việc nâng cấp chuỗi giá trị. Sự hiện diện của các "ông lớn" như Samsung, LG, Foxconn, Apple, và các doanh nghiệp bán dẫn đang giúp Việt Nam củng cố chuỗi cung ứng. Ông Chan cũng chỉ ra rằng sự bền bỉ của nền sản xuất Việt Nam đến từ cơ cấu đa dạng, bao gồm điện tử, thiết bị điện, ô tô, cùng với các ngành sử dụng nhiều lao động như may mặc và nội thất.

Ông Bruno Jaspaert bổ sung rằng nhà đầu tư luôn tìm kiếm các yếu tố "dễ đoán" như lao động lành nghề, quỹ đất trống, và năng lượng ổn định. Việt Nam, theo ông Jaspaer, có lợi thế lớn" Quốc gia có giá năng lượng rẻ nhất, chỉ sau Indonesia (quốc gia đang trợ cấp năng lượng), trong đó một công ty cỡ trung bình ở Trung Quốc phải trả cao hơn 25% chi phí năng lượng so với ở Việt Nam.

Để minh chứng cho sự phát triển vượt bậc về hạ tầng, ông Jaspaert cung cấp thống kê ấn tượng: "7 năm trước, tốc độ trung bình xe tải tại Việt Nam là 27 km/h; hôm nay là 56 km/h; 2 năm nữa dự báo là 81 km/h."

Nâng cấp chuỗi giá trị và vai trò của ESG

Trả lời về cách thu hút khách thuê thuộc nhóm giá trị cao hơn, ông Michael Chan cho biết, BW Industrial liên tục cập nhật thiết kế, kết hợp sáng kiến ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị) để đảm bảo các nhà xưởng có thể phù hợp với tương lai, "thậm chí trong một vài thập kỷ tới." Ông cũng nhấn mạnh BW Industrial đóng vai trò là nhà cung cấp giải pháp, xây dựng nhà máy và nhà kho tuỳ chỉnh theo nhu cầu, đồng thời vận hành việc quản lý hạ tầng cho khách hàng.

Đại diện Keppel tại Việt Nam, ông Joseph Low, chia sẻ chiến lược của công ty gắn liền với mục tiêu phát triển bền vững của Việt Nam. Keppel đã hoạt động ở Việt Nam hơn ba thập kỷ, cho phép công ty đóng vai trò là "cầu nối tốt giữa Việt Nam và phần còn lại của thế giới."

Keppel cam kết hoàn toàn đồng tình với tham vọng bền vững của Chính phủ Việt Nam là đạt mức phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050, bởi tính bền vững là cốt lõi trong chiến lược của tập đoàn. Ông Low dẫn chứng: "Hơn 10 năm trước, khi chưa có nhiều người nói đến tính bền vững, dự án chung cư đầu tiên của chúng tôi ở TP.HCM, chúng tôi đã đăng ký công trình xanh."

Tốc độ và nền tảng pháp lý: Rủi ro lớn nhất

Chuyển sang rủi ro địa chính trị, ông Bruno Jaspaert đưa ra cảnh báo về nền tảng pháp lý chưa vững chắc, dù ông rất ngưỡng mộ tốc độ phát triển của Việt Nam. Ông dùng lời của cựu tay đua Công thức 1, Mario Andretti, để mô tả tâm lý này: "Nếu bạn kiểm soát được mọi thứ thì bạn sẽ không đi đủ nhanh."

Tuy nhiên, ông Jaspaert nhấn mạnh: "Mối đe dọa lớn nhất đối với Việt Nam là thiếu nền tảng pháp lý phù hợp." Ông lo ngại những thay đổi luật pháp đang diễn ra với tốc độ chóng mặt khiến các công ty phải giải quyết những yêu cầu mới mà sáu tháng trước thậm chí còn không tồn tại.

Về vấn đề năng lượng, ông Jaspaert nhận định vấn đề cốt lõi không nằm ở nguồn cung, mà ở phân phối. Mạng lưới điện hiện tại "rất dài" và không đủ hiệu quả, gây ra tổn thất lớn. Việc cải tạo lưới điện sẽ cần rất nguồn vốn rất lớn và chắc chắn cần có sự tham gia của đầu tư tư nhân, một cơ hội lớn cho thị trường.

Minh bạch, Dự đoán và Từng bước

Thông điệp gửi đến các nhà hoạch định chính sách, theo các diễn giả, nên tập trung vào tính minh bạch và sự thận trọng trong lộ trình phát triển.

"Việt Nam cần có những chính sách minh bạch và dễ dự đoán hơn đối với tất cả các khoản đầu tư trực tiếp nước ngoài," ông Michael Chan khuyến nghị. Ông kêu gọi xác định rõ tiêu chí và điều kiện ưu đãi cho các ngành công nghệ cao, giá trị cao mà Việt Nam đang ưu tiên thu hút, giúp nhà đầu tư nước ngoài có căn cứ rõ ràng để ra quyết định.

Ông Bruno Jaspaert đưa ra lời khuyên chiến lược: "Chính phủ cần chấp nhận rằng dù tham vọng lớn, vẫn phải đi từng bước." "Trước tiên, chúng ta hãy xây dựng dấu ấn của một nền kinh tế để bạn không còn 'lắp ráp' mọi thứ với nhau nữa mà thực sự sản xuất chúng từ A đến Z," ông nói. "Và đừng chìm đắm trong những câu chuyện cổ tích về những điều có thể xảy ra nếu bạn chuyển ngay sang AI. Việt Nam có rất nhiều 'trái chín thấp' — đừng bỏ qua." Ông nhấn mạnh sự cần thiết của việc xây dựng bộ kỹ năng và nền sản xuất vững chắc trước khi vội vã chạy theo những mục tiêu quá cao.

Ông Joseph Low kết luận rằng rủi ro và cơ hội luôn song hành, và việc liên tục cập nhật với các chính sách, quy định thay đổi là điều tất yếu trong môi trường đầu tư hiện tại.