Lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính làm nóng hành tinh vẫn tiếp tục tăng trong năm 2025 và các cam kết cắt giảm của các quốc gia vẫn chưa đạt đến mức cần thiết để tránh biến đổi khí hậu thảm khốc, nhưng vẫn có những điểm sáng hy vọng.

Thế giới đang phi carbon hóa nhanh hơn dự kiến so với mười năm trước và đầu tư vào chuyển đổi năng lượng sạch, bao gồm mọi thứ từ điện gió, điện mặt trời đến pin và lưới điện, dự kiến sẽ đạt kỷ lục mới là 2,2 ngàn tỉ USD trên toàn cầu vào năm 2025, theo nghiên cứu từ đơn vị Tình báo Khí hậu và Năng lượng (ECIU), tổ chức phi lợi nhuận tại London,

“Liệu con số này có đủ để giữ chúng ta an toàn không? Rõ ràng là chưa,” Gareth Redmond-King, người đứng đầu mảng quốc tế tại ECIU, cho biết. “Nhưng liệu đây có phải là một tiến bộ vượt bậc so với lộ trình trước đây của chúng ta không? Chắc chắn là có.”

Đây cũng là năm mà công suất năng lượng tái tạo đạt mức cao mới, giá pin trở nên rẻ hơn bao giờ hết và việc triển khai biện pháp bảo vệ chưa từng có đối với các vùng biển quốc tế đã trở thành hiện thực. Trí tuệ nhân tạo (AI) giúp nghiên cứu khí hậu nhanh hơn, hiệu quả hơn và dự báo thời tiết chính xác hơn. Ngay cả khi sự tàn phá của biến đổi khí hậu trở nên rõ rệt hơn, các nền kinh tế và người dân đã có thể tiếp cận với số lượng ngày càng tăng các công cụ để tự bảo vệ mình.

Dưới đây là cái nhìn về những khoản đầu tư, đổi mới và thay đổi chính sách tích cực về khí hậu trong năm 2025:

Bùng nổ năng lượng sạch

Đầu tư toàn cầu vào công nghệ sạch đã vượt xa mức đầu tư vào các ngành công nghiệp gây ô nhiễm. Theo ECIU, cứ mỗi 1 USD tài trợ cho các dự án nhiên liệu hóa thạch thì có 2 USD được đổ vào năng lượng sạch. Đối với Trung Quốc, EU, Mỹ và Ấn Độ, bốn thực thể gây ô nhiễm lớn nhất, con số này là 2,60 USD.

Theo nghiên cứu mới nhất từ BloombergNEF, dòng vốn chảy vào năng lượng tái tạo đã lập kỷ lục khác trong nửa đầu năm nay, tăng 10% so với cùng kỳ năm 2024, đạt 386 tỉ USD.

Tổ chức Ember cho biết điện mặt trời và điện gió đã tăng trưởng đủ nhanh để đáp ứng toàn bộ nhu cầu điện mới toàn cầu trong ba quý đầu năm 2025. Điều đó có nghĩa là công suất tái tạo dự kiến sẽ đạt kỷ lục mới trên toàn thế giới trong năm nay, với dự báo tăng 11% so với năm 2024.

Trong ba năm qua, công suất tái tạo tăng trung bình gần 30% mỗi năm. Điều này giúp thế giới tiến gần đến mục tiêu đề ra tại COP 28 ở Dubai năm 2023 là tăng gấp ba lần năng lượng sạch vào năm 2030. Trung Quốc đang dẫn đầu xu hướng này; quốc gia gây ô nhiễm lớn nhất thế giới dự kiến sẽ đóng góp 66% công suất mặt trời mới và 69% công suất gió mới toàn cầu trong năm nay.

Lợi ích khí hậu từ AI

Nhu cầu điện năng bùng nổ từ AI cũng đang làm thay đổi cục diện đầu tư vào công nghệ xanh. Trong ba quý tính từ đầu năm, đầu tư công nghệ sạch toàn cầu, chủ yếu vào các lò phản ứng hạt nhân thế hệ mới, năng lượng tái tạo và các giải pháp cung cấp điện cho trung tâm dữ liệu, đã vượt qua tổng mức đầu tư của cả năm 2024. Đây là năm đầu tiên đạt tăng trưởng của lĩnh vực này kể từ đỉnh điểm năm 2022.

Bất chấp việc tổng thống Donald Trump đảo ngược các chính sách khí hậu, chỉ số theo dõi năng lượng sạch S&P đã tăng khoảng 50% trong năm nay, vượt trội hơn hầu hết các chỉ số chứng khoán khác và cả vàng. Sự nhiệt huyết đó cũng giúp thu hút thêm vốn vào việc phát triển và nâng cấp lưới điện, xương sống của quá trình chuyển đổi năng lượng toàn cầu.

Sự trỗi dậy của AI cũng đóng vai trò thúc đẩy các giải pháp khí hậu mới và đẩy nhanh nghiên cứu khoa học. Xe điện tự lái của Waymo sử dụng AI để tối ưu hóa lộ trình và giảm thiểu thời gian chạy không tải, từ đó giảm dấu chân carbon. Các thanh tra cầu đường đang triển khai hệ thống quét hỗ trợ bởi AI để bảo vệ cơ sở hạ tầng trọng yếu trước nhiệt độ cực cao. AI cũng giúp các nhà khoa học xác định và kiểm đếm các loài có nguy cơ tuyệt chủng, đồng thời giúp các nhà dự báo thời tiết chính xác hơn.

Pin rẻ hơn

Giá pin, rào cản cản trở việc điện khí hóa nhiều sản phẩm, tiếp tục giảm mạnh. Theo BloombergNEF, giá mỗi kilowatt giờ (kWh) dung lượng pin đã giảm 8% xuống mức kỷ lục 108 USD trong năm nay và dự kiến sẽ giảm thêm 3% vào năm tới. Việc giảm giá này là kết quả của việc cải tiến sản xuất, công thức hóa học rẻ hơn và tình trạng dư thừa sản lượng.

Giá giảm giúp cải thiện tính kinh tế của nhiều loại sản phẩm, từ máy cắt cỏ đến máy bay không người lái thương mại. Các nhà sản xuất ô tô nói riêng sẽ có thể thúc đẩy việc áp dụng xe điện (EV) với những mẫu xe có phạm vi hoạt động xa hơn và chi phí thấp hơn.

Sự đột phá lớn nhất có lẽ nằm ở các hệ thống lưu trữ năng lượng có tính quy mô, nơi tích trữ năng lượng từ các trang trại điện gió, điện mặt trời và giải phóng chúng vào những thời điểm nhu cầu điện đạt đỉnh. Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA) ước tính 18,2 gigawatt công suất lưu trữ sẽ đi vào hoạt động trong năm 2025, tăng 77% so với năm trước.

Tiến triển quốc tế

Trong năm mà ông Trump rút Mỹ khỏi Thỏa thuận Paris, cộng đồng quốc tế vẫn đạt được một số thắng lợi lớn.

Ba năm sau khi được thông qua, "Hiệp ước Biển khơi" cuối cùng đã nhận đủ số lượng phê chuẩn cần thiết để có hiệu lực vào tháng 1 năm 2026. Hiệp ước này sẽ cho phép bảo vệ 60% diện tích biển không thuộc quyền tài phán của bất kỳ quốc gia nào. Đây là lần đầu tiên có thể quy định những gì được phép và không được phép thực hiện tại vùng biển quốc tế.

Đồng thời, tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) đã đưa ra phán quyết đầu tiên ủng hộ hành động khí hậu. Vào tháng 7.2025, tòa xác định rằng các quốc gia có nguy cơ vi phạm luật pháp quốc tế nếu không nỗ lực giữ mức nóng lên toàn cầu ở ngưỡng 1,5°C. Dù đây là một ý kiến tư vấn, nhưng nó có thể được sử dụng để gây áp lực buộc các chính phủ phải hành động nhiều hơn.

Chính sách khí hậu

Trong khi Mỹ lùi bước, các quốc gia khác vẫn tiến tới. Australia, Đan Mạch và Anh đã công bố các mục tiêu phát thải tham vọng hơn. Với Trung Quốc, dù các mục tiêu chính thức còn thận trọng, nhưng đa số chuyên gia kỳ vọng nước này sẽ vượt mục tiêu cắt giảm khí thải từ 7% đến 10% so với mức đỉnh vào năm 2035, nhờ tốc độ mở rộng năng lượng sạch hiện tại.

Các thủ đô lớn trên thế giới, nơi xe hơi chiếm ưu thế, bắt đầu thay đổi, khuyến khích người dân đi bộ và xe đạp. Tại New York, các biện pháp hạn chế xe vào một số khu vực trung tâm đã giúp giảm tắc nghẽn và cắt giảm 22% ô nhiễm bụi mịn độc hại tại các khu vực áp dụng phí.

Thắng lợi trong việc thích ứng

Thích ứng với biến đổi khí hậu cũng đang thu hút nhiều nguồn vốn hơn. Quỹ của tỷ phú Bill Gates đã cam kết chi 1,4 tỉ USD trong 4 năm để giúp nông dân ở châu Phi và châu Á trở nên kiên cường hơn. Hội nghị khí hậu của Liên hợp quốc năm nay cũng kết thúc với thỏa thuận mới nhằm tăng gấp ba lần tài chính cho thích ứng lên 120 tỉ USD mỗi năm vào năm 2035.

Bão Melissa, thủ phạm gây ra thảm họa tại Jamaica, là ví dụ cho thấy "trái phiếu thảm họa" (catastrophe bonds) có thể giúp chuyển giao một phần rủi ro khí hậu sang thị trường vốn. Cơn bão đã kích hoạt khoản thanh toán toàn bộ 150 triệu USD từ trái phiếu của Jamaica, giúp xua tan những nghi ngờ về hiệu quả của công cụ này.

Tại Bắc Carolina (Mỹ), một loại trái phiếu thảm họa mới đã được phát hành nhằm khuyến khích việc thích ứng. Nếu không có tổn thất lớn xảy ra, tiền sẽ được sử dụng để lắp đặt các loại "siêu mái nhà" chống gió bão cho người dân. Loại trái phiếu này đã thu hút 600 triệu USD từ các nhà đầu tư, gần gấp đôi mức chào bán ban đầu.