Trưởng đoàn đàm phán thương mại Nhật Bản Ryosei Akazawa ngày thứ Năm khẳng định Nhật Bản không thể chấp nhận mức thuế 25% mà Mỹ sẽ áp lên ô tô nhập khẩu, đồng thời nhấn mạnh rằng các hãng xe Nhật đang sản xuất nhiều xe tại Mỹ hơn so với lượng xe xuất khẩu sang nước này.

Phát biểu với báo giới trước khi lên đường tới Washington để tham dự vòng đàm phán thương mại thứ bảy với phía Mỹ, ông Akazawa cho biết các hãng xe Nhật sản xuất khoảng 3,3 triệu xe mỗi năm tại Mỹ, trong khi chỉ xuất khẩu 1,37 triệu xe sang thị trường này. Ông nhấn mạnh rằng các doanh nghiệp Nhật đã đầu tư hơn 60 tỉ USD vào nền kinh tế Mỹ và tạo ra khoảng 2,3 triệu việc làm cho người dân địa phương.

“Chúng tôi đã nhiều lần giải thích với phía Mỹ rằng ngành ô tô Nhật Bản có đóng góp rất lớn cho nền kinh tế Mỹ, và chúng tôi sẽ tiếp tục làm rõ điều này để tìm kiếm sự thấu hiểu,” ông Akazawa nói. “Dù thế nào đi nữa, chúng tôi cũng cho rằng mức thuế 25% là không thể chấp nhận được.”

Vấn đề thuế ô tô hiện là điểm nghẽn lớn trong các cuộc đàm phán song phương, khi Washington muốn cắt giảm thâm hụt thương mại, còn Tokyo tìm cách bảo vệ một trụ cột quan trọng của nền kinh tế trong nước. Sau sáu vòng đàm phán kéo dài hơn hai tháng, hai bên vẫn chưa đạt được bất kỳ thỏa thuận nào liên quan đến thuế.

Ông Akazawa cho biết trong số 3,3 triệu xe được sản xuất tại Mỹ, khoảng 300.000 xe đã được xuất khẩu sang các thị trường khác, qua đó góp phần tạo thặng dư thương mại cho Mỹ.

Tuy vậy, thặng dư thương mại của Nhật Bản với Mỹ trong năm ngoái vẫn lên tới 8,6 ngàn tỉ yên (tương đương 59,4 tỉ USD), mức cao thứ năm trong lịch sử. Khoảng 82% trong số này đến từ ô tô và linh kiện ô tô. Điều này khiến Nhật trở thành mục tiêu trong chiến lược của tổng thống Donald Trump nhằm giảm thâm hụt thương mại thông qua các biện pháp thuế quan.

Ông Akazawa lên đường đến Washington trong bối cảnh thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba và tổng thống Mỹ Donald Trump tuần trước không đạt được tiến triển nào tại hội nghị thượng đỉnh G7 liên quan đến thuế quan. Cũng như các quốc gia khác, Nhật hiện đang phải đối mặt với cả hai loại thuế: thuế toàn diện và thuế theo ngành. Trong đó, thuế toàn diện dự kiến sẽ tăng từ 10% lên 24% vào ngày 9.7 nếu không đạt được thỏa thuận, còn thuế theo ngành gồm mức thuế 25% lên ô tô và linh kiện, cùng mức thuế 50% áp lên thép và nhôm.

Tokyo vẫn giữ quan điểm muốn giải quyết toàn bộ các tranh chấp thuế quan trong một gói thỏa thuận duy nhất, bao gồm cả thuế ngành. Ông Akazawa cho biết, ông sẽ cân nhắc hạn chót ngày 9.7, nhưng cũng cảnh báo không nên đặt ra mốc thời gian cụ thể vì điều đó có thể làm suy yếu vị thế đàm phán của Nhật.

Các mức thuế này đang gây ảnh hưởng rõ rệt đến nền kinh tế Nhật Bản, khi kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ sụt giảm — đặc biệt trong lĩnh vực ô tô. Kinh tế Nhật hiện đối mặt nguy cơ rơi vào suy thoái kỹ thuật ngay trước cuộc bầu cử Thượng viện dự kiến diễn ra vào ngày 20.7.

— Với sự hỗ trợ của Mari Kiyohara