Nếu phải chọn một hình ảnh để mô tả kỳ vọng của các tổ chức tài chính về triển vọng kinh tế Việt Nam, có lẽ góc nhìn ly nước đầy hay vơi là ví dụ trực quan và dễ hình dung nhất. Ly nước ấy đang được quan sát với những góc nhìn rất khác nhau: có người thấy một nửa ly đầy, có người lại thấy vơi đi một nửa.

Theo tổng hợp dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam năm 2026 mà chúng tôi ghi nhận được trong quý 4 vừa qua, điểm đáng chú ý nhất có lẽ là biên độ rộng bất thường: từ 5,3% đến 10%. Trung vị dự báo của nhóm tổ chức trong nước đạt khoảng 8%, cao hơn mức 7% của nhóm quốc tế, phản ánh sự phân hóa kỳ vọng khá rõ rệt.

Nhóm trong nước nhìn chiếc cốc tương đối đầy. VinaCapital dự báo tăng trưởng 8%, SSI 8,5%, Techcombank 7,8% và HSC 7,6% . Các con số này phản ánh niềm tin vào phục hồi cầu nội địa và lực đẩy từ đầu tư công. Ngược lại, các tổ chức quốc tế tỏ ra thận trọng hơn: Citigroup dự báo 7,8%, Deutsche Bank 7,7%, Bank of America Merrill Lynch 7,5%, trong khi Goldman Sachs và Fitch Solutions đều đưa ra mức dưới 7%. Fitch Ratings là đơn vị bi quan nhất với dự báo 5,3% .

Dù vậy, bức tranh không hoàn toàn một chiều. Dragon Capital - quỹ đầu tư nước ngoài gắn bó với Việt Nam hơn 30 năm - lại là bên lạc quan nhất trong nhóm quốc tế, với dự báo tăng trưởng 10%. Tại tọa đàm Café Doanh nhân HUBA ngày 29.11, chủ tịch Dominic Scriven nhấn mạnh dư địa lớn từ quá trình đưa kinh tế phi chính thức vào khu vực chính thức. Ông cho biết việc đưa khoảng 5 triệu hộ kinh doanh cá thể vào hệ thống nhờ hóa đơn điện tử và thanh toán ngân hàng có thể đóng góp thêm khoảng một điểm phần trăm GDP mỗi năm trong ba năm tới, qua đó khiến mục tiêu 10% trở nên khả thi.

Nhìn lại hiện trạng năm 2025, kinh tế Việt Nam được đánh giá đang tăng trưởng mạnh nhưng không đồng đều. Tại sự kiện họp mặt nhà đầu tư tháng 12 vừa qua, ông Michael Kokalari, kinh tế trưởng của quỹ VinaCapital, mô tả nền kinh tế vận hành với “hai xi-lanh” chính.

Thứ nhất, xuất khẩu sang Mỹ đã tăng gần 30% trong chín tháng. Động lực này phần lớn đến từ việc các tập đoàn đa quốc gia tiếp tục chuyển sản xuất công nghệ cao sang Việt Nam và sự phục hồi chi tiêu của tầng lớp giàu có bên Mỹ. Thứ hai, lượng khách du lịch Trung Quốc quay trở lại cũng bổ sung nguồn lực quan trọng cho tăng trưởng. “Tuy nhiên, tiêu dùng nội địa vẫn yếu ở mức khiêm tốn, với tăng trưởng bán lẻ thực chỉ khoảng 5%,” ông Michael chỉ ra.

Bước sang năm 2026, kỳ vọng chung là các xi lanh sẽ hoạt động đồng đều hơn. Theo VinaCapital, xuất khẩu sẽ trở lại mức tăng trưởng bình thường, tiêu dùng nội địa được kỳ vọng phục hồi khi các hộ gia đình tái tích lũy đủ tiết kiệm để chi tiêu thoải mái hơn. Trong khi đó, đầu tư hạ tầng sẽ phát huy tác động lan tỏa khi chính phủ hướng tới mục tiêu chi khoảng 10% GDP cho hạ tầng trong năm sau.

Ở chiều ngược lại, báo cáo “ASEAN Macro 2026 Year Ahead” (Tạm dịch: Vĩ mô khu vực ASEAN năm 2026) của Maybank cho rằng mục tiêu GDP 10% của Việt Nam là “quá tham vọng”. Để đạt được, Việt Nam cần một viễn cảnh tích cực nhất có thể: Xuất khẩu tăng mạnh, đầu tư công giải ngân đúng tiến độ, FDI bứt phá và môi trường thương mại toàn cầu thuận lợi. 

Tuy vậy báo cáo cảnh báo các rủi ro: Giải ngân đầu tư công chậm, nguy cơ nền kinh tế “quá nóng” khi tín dụng 2026 dự kiến tăng 18%, thiệt hại do thiên tai và sự gia tăng của các nhà máy tự động hóa (dark factory) có thể làm giảm lợi thế chi phí lao động cạnh tranh của Việt Nam. Mặt khác, theo ông Michael của VinaCapital, tỷ giá tiếp tục là biến số cần theo dõi sát. USD được dự báo tăng 4–5%; trong khi tiền đồng tính đến 12.12 đã giảm khoảng 3,47% trong năm nay và có thể tiếp tục mất giá trong năm sau, qua đó tạo sức ép lên ổn định kinh tế và kỳ vọng đầu tư.

Nhìn tổng thể, kinh tế Việt Nam 2026 đang được nhìn từ nhiều phía: nửa đầy trong mắt những người lạc quan; nửa vơi trong đánh giá cẩn trọng. Nhưng dù nhìn theo hướng nào, điều quan trọng là chiếc ly ấy vẫn đang được rót thêm nhờ động lực cải cách, niềm tin và sức bật của một nền kinh tế đang bước vào giai đoạn tạo đà mới.