Vào ngày 23.2.2022, một ngày trước khi Nga tiến hành “chiến dịch quân sự đặc biệt” tại Ukraine, 23 tỉ phú người Nga có mặt trong danh sách 500 người giàu nhất thế giới có tổng giá trị tài sản ròng đạt 339 tỉ đô la Mỹ.

Tròn một năm sau, khi chiến cuộc vẫn chưa có dấu hiệu kết thúc, những tỉ phú này đã mất tổng cộng 67 tỉ đô la Mỹ, tương đương 20% tổng tài sản của họ, và lớn hơn bốn lần so với phần còn lại trong Chỉ số tỉ phú Bloomberg (Bloomberg Billionaires Index).

Tài sản tan biến

Mordashov, Lisin là những tỉ phú Nga mất nhiều tiền nhất trong một năm chiến tranh vừa qua.

Người bị mất nhiều nhất là Alexey Mordashov, chủ sở hữu chính của hãng làm thép lớn nhất nước Nga Severstal PJSC, khi mất 6,7 tỉ đô la Mỹ kể từ khi Nga tiến quân vào lãnh thổ Ukraine. Hiện ông vẫn là người giàu thứ tư nước Nga vào tài sản ròng hiện tại 19,8 tỉ đô la Mỹ.

Người mất nhiều tài sản thứ nhì cũng làm trong ngành thép: Vladimir Lisin. Vị chủ tịch của Novolipetsk Steel PJSC đã mất 5,8 tỉ đô la Mỹ trong một năm vừa qua, với tài sản ròng hiện giảm còn 20,5 tỉ đô la Mỹ.

Ở chiều ngược lại, tỉ phú Andrey Guryev có tài sản ròng tăng thêm 2,1 tỉ đô la Mỹ kể từ khi cuộc chiến bắt đầu, nhờ giá cổ phiếu công ty PhosAgro PJSC do ông làm chủ tăng giá. Bản thân ông là nhà sáng lập của hãng phân lân lớn nhất châu Âu, và gia đình ông hiện là cổ đông lớn nhất tại đây.

Tuy nhiên, khi phân tích về giới siêu giàu của Nga, người ta thấy một số đợt cấm vận rải rác từ Mỹ, Anh, và Liên minh châu Âu đã có tác dụng hạn chế về dài hạn. Cụ thể, tổng tài sản ròng của các tỉ phú Nga đã sụt giảm không phanh chỉ vài tuần sau khi chiến tranh nổ ra, khi giảm 92 tỉ đô la Mỹ xuống còn 248 tỉ đô la Mỹ vào ngày 9.3.2022.

Người giàu Nga suy yếu

Rất nhiều khối tài sản ròng của các tỉ phú Nga suy giảm vào đầu năm 2022, thời điểm bắt đầu các đợt cấm vận, và tiếp tục suy giảm trong những tháng gần đây.

Và tất nhiên, các biện pháp cấm vận và trừng phạt từ phương Tây đã đánh trúng những yếu huyệt khác của giới siêu giàu Nga. Chẳng hạn, Roman Abramovich đã buộc phải rao bán nhiều tài sản quý giá của ông tại Luân Đôn, bao gồm cả câu lạc bộ bóng đá Chelsea.

Một tỉ phú khác, Mikhail Fridman cho hay ông bị “sốc” sau khi được luật sư thông báo lệnh cấm vận đồng nghĩa ông sẽ bị cấm di chuyển và bị đóng băng tài sản. Còn Viktor Vekselberg thì bị chính phủ Tây Ban Nha tịch thu chiếc du thuyền cá nhân mang tên Tango, có giá trị 90 triệu đô la Mỹ và chiều dài 78 mét theo lệnh của Mỹ trong tháng 4.2022.

Gần đây, giới chức Mỹ đang tích cực truy lùng các tác phẩm nghệ thuật được giới tỉ phú Nga mua bán. Abramovich, Vekselberg và Andrey Melnichenko đều nằm trong số những cái tên nằm trong trát gọi hầu tòa từ các công tố viên liên bang ở New York, vốn đã yêu cầu các nhà đấu giá giao nộp hồ sơ dữ liệu mua bán trong nhiều năm qua, theo Bloomberg News đưa tin đầu tháng 2.2023 vừa qua.