Theo số liệu hãng nghiên cứu thị trường Counterpoint cập nhật cho Bloomberg Businessweek Vietnam, Pega, VinFast, Yadea và Dibao là bốn cái tên đang thay nhau chiếm vị trí dẫn đầu trong ba năm gần nhất tại thị trường hình chữ S. Năm 2023, Pega dẫn đầu với 24% thị phần doanh số, còn VinFast và Yadea bám sát với thị phần lần lượt đạt 23% và 21%.

Bước sang năm 2024, Yadea bứt tốc lên vị trí số 1, theo sau là Pega. Trong khi đó, VinFast lùi lại chỉ còn 13,5%, còn Dibao bước chân vào top 3 với thị phần 16%. Quý I.2025 lại chứng kiến một màn đảo chiều thú vị: VinFast vươn lên 22,8%, Yadea ổn định ở mức 21,8%, còn Pega tụt xuống 18,9%. Dibao cũng tiếp tục phát triển, nắm giữ 20,9% thị phần. Cục diện rõ ràng vẫn chưa ngã ngũ.

Vì sao thị trường này lại sôi động đến vậy? Việt Nam hiện có hơn 72 triệu xe hai bánh, chiếm 94% phương tiện lưu thông, theo báo cáo “Hành trình bứt phá” của Ngân hàng Thế giới ra mắt tháng 3.2025. Với gần 304.000 xe điện hai bánh được tiêu thụ năm 2023, Việt Nam đóng góp tới 80% doanh số toàn khu vực Đông Nam Á, theo BloombergNEF.

Tỉ lệ thâm nhập của xe điện vào thị trường hai bánh Việt đã đạt 11% – con số cao nhất Đông Nam Á, vượt xa mức trung bình 3%. BloombergNEF dự đoán đến năm 2040, 95% xe hai bánh bán ra tại Việt Nam sẽ là xe điện. Đó không còn là dự đoán xa vời, mà là đích đến đang đến gần.

Tuy nhiên, con đường chuyển đổi không hẳn trải đầy hoa. Xe máy điện hiện chủ yếu phổ biến tại đô thị lớn. Ở nông thôn, hạ tầng sạc còn yếu, xe xăng vẫn là lựa chọn an toàn. Mức giá chênh lệch giữa xe điện và xe xăng ở một số phân khúc cũng khiến người tiêu dùng phải cân nhắc.

Nhưng cục diện có thể sẽ thay đổi rất nhanh. Theo chỉ thị mới, Hà Nội sẽ cấm hoàn toàn xe máy chạy xăng trong khu vực vành đai 1 từ ngày 1.7.2026. Đây là bước đi đầu tiên trong lộ trình tiến tới loại bỏ hoàn toàn phương tiện cá nhân sử dụng nhiên liệu hóa thạch khỏi nội đô vào năm 2030. TP.HCM cũng đang cân nhắc kế hoạch chuyển đổi 400.000 xe máy xăng sang xe điện đến năm 2029, tập trung vào nhóm tài xế công nghệ.

Từ năm 2027, hai thành phố lớn này sẽ bắt đầu kiểm định khí thải xe máy – động thái đầu tiên trong lộ trình kiểm soát phương tiện động cơ đốt trong. Các thành phố lớn khác sẽ lần lượt nối gót trong vài năm tiếp theo.

Trong lúc đó, các hãng xe không đứng yên. VinFast đang ngày đêm sản xuất tại Hải Phòng, Yadea tăng tốc lắp ráp tại Bắc Giang. Ngay cả ông lớn Honda của thị trường xe máy xăng cũng bước đầu thử nghiệm hình thức thuê xe máy điện tại Hà Nội, TP.HCM và Đà Nẵng từ tháng 7. 

Thị trường xe máy điện Việt Nam mới chỉ bắt đầu chuyển mình. Nhưng với quy mô ngày càng tịnh tiến và chính sách đang vào guồng, chặng đua phía trước hứa hẹn sẽ còn nhiều bất ngờ.