Vào ngày 8.10, sau những nỗ lực cải thiện khung pháp lý cho tới hệ thống giao dịch từ cơ quan điều hành, Việt Nam sẽ gia nhập vào danh sách thị trường mới nổi của FTSE Russell vào tháng 9.2026, đợt đánh giá giữa kỳ vào tháng 3.2026.

“Sau thời gian chờ đợi, tôi chưa dám tin đây là sự thật,” ông Quản Trọng Thành, giám đốc phân tích của công ty chứng khoán Maybank Việt Nam nói. “Đây là cột mốc quan trọng, cho phép Việt Nam nằm trong vị trí trên bản đồ vốn toàn cầu.”

Khi trở thành thị trường mới nổi, Việt Nam được kỳ vọng thu hút dòng tiền lên tới 6 tỉ USD, theo dự báo của FTSE. Đáng chú ý là dòng tiền thụ động, khi các quỹ ETF đặc biệt nhạy cảm với những thay đổi phân loại thị trường.

Song, giới đầu tư đánh giá dòng tiền chưa thể sớm chảy vào thị trường, do các quỹ đầu tư cần thời gian để cơ cấu lại danh mục. Điều đã diễn ra tương tự với nhiều quốc gia khác khi có công bố chính thức được nâng hạng từ tổ chức FTSE, như Qatar, Ả Rập Saudi.

“Tôi vừa thấy tự hào, vừa thấy cần thận trọng,” ông Nguyễn Thế Minh, giám đốc Khối Nghiên cứu và Phát triển khách hàng cá nhân của Chứng khoán Yuanta Việt Nam nói. “Tự hào vì nỗ lực của chúng ta đã được ghi nhận. Còn thận trọng vì nâng hạng chỉ là điểm khởi đầu. Nhà đầu tư trong nước cần thích ứng với tiêu chuẩn quốc tế cao hơn, tư duy dài hạn, kỷ luật và chiến lược rõ ràng hơn.”

Việt Nam đặt mục tiêu đáp ứng các tiêu chí nâng hạng lên thị trường mới nổi của MSCI và thị trường mới nổi bậc cao của FTSE Russell từ nay đến năm 2030. 

Theo kế hoạch vừa được phê duyệt công bố trên báo Điện tử Chính Phủ, Việt Nam sẽ đơn giản hóa thủ tục cho nhà đầu tư nước ngoài, bao gồm đăng ký và mở tài khoản, đồng thời tinh giản quy trình hiện nay trong việc mở tài khoản vốn đầu tư gián tiếp.

Chính phủ cũng sẽ thiết lập lộ trình áp dụng bán khống có kiểm soát, cho vay và đi vay chứng khoán, cũng như phát triển hạ tầng thanh toán và cơ chế Đối tác Bù trừ Trung tâm (CCP).

Ngoài ra, Việt Nam cũng đặt mục tiêu rà soát các quy định về giới hạn sở hữu nước ngoài và loại bỏ những hạn chế không cần thiết ở các lĩnh vực mà pháp luật không yêu cầu áp trần.

“Còn khoảng cách đáng kể để Việt Nam tiến lên trở thành thị trường mới nổi tiên tiến,” ông Minh nói. 

Theo báo cáo của Bloomberg Intelligence, trong rổ chỉ số VN30, bao gồm 30 cổ phiếu lớn có vốn hoá và thanh khoản cao nhất, chỉ có bốn doanh nghiệp (VNM, SSI, SAB, MSN) không có giới hạn về tỉ lệ sở hữu nước ngoài.

Hầu hết các cổ phiếu đều có hạn mức 49-50%, trong khi cổ phiếu ngân hàng bị giới hạn ở mức 30%. Khoảng một nửa trong VN30 đã sử dụng hơn 50% hạn mức, hạn chế nhà đầu tư nước ngoài tiếp cận.

“Việc nới lỏng giới hạn sở hữu nước ngoài có thể sẽ thu hút dòng vốn lớn hơn nhiều,” báo cáo viết. Nếu sử dụng hết 50% còn lại, dòng vốn nước ngoài chỉ có thể thu hút 800 triệu đô la cho rổ VN30.

“Được nâng hạng từ FTSE là một bước đệm cho Việt Nam phát triển thị trường vốn và hiện thực hoá câu chuyện tăng trưởng trong năm năm tới,” ông Thành nói.