Hãy nhìn vào EBANX, nền tảng hỗ trợ thanh toán tương tự Stripe, nhưng tập trung vào người tiêu dùng tại các thị trường mới nổi ở Mỹ Latin, châu Phi và châu Á. Đây là những người muốn mua hàng từ các công ty toàn cầu như AliExpress, Uber, Airbnb và Spotify. “Hiện 100% khách hàng của chúng tôi vẫn thanh toán bằng tiền pháp định,” João Del Valle, đồng sáng lập kiêm giám đốc điều hành EBANX, cho biết bên lề Tuần lễ Công nghệ Tài chính Hong Kong. “Người dùng phổ thông chưa bắt đầu sử dụng stablecoin.”

USDT của Tether và USDC của Circle là hai stablecoin phổ biến nhất thế giới, được phát hành tư nhân và neo theo tỉ lệ 1:1 với đồng USD. Ban đầu, chúng được tạo ra như cầu nối giữa các loại tiền điện tử rủi ro cao như Bitcoin, Ether và tiền gửi ngân hàng truyền thống. Nhưng giờ đây, khi nhiều thị trường lớn đã ban hành khung pháp lý như Đạo luật Genius tại Mỹ, mục tiêu tiếp theo của các nhà phát hành là đưa stablecoin trở thành công cụ thanh toán phổ thông.

Ở Mỹ Latin, điều này đang dần trở thành hiện thực. Các loại stablecoin neo theo USD đang giúp người gửi tiết kiệm bảo toàn giá trị trong môi trường lạm phát cao và tiền tệ biến động. Tuy nhiên, để tổng giá trị thị trường stablecoin tăng từ mức 315 tỉ USD hiện nay lên 1.600 tỉ USD vào năm 2030 như dự báo của Citigroup, người tiêu dùng phải nhập cuộc. Họ cần thấy rằng việc dùng các token blockchain này giúp tiết kiệm thời gian hoặc chi phí, đặc biệt trong bối cảnh các lựa chọn thanh toán kỹ thuật số hiện đã rất đa dạng và gần như tức thời.

EBANX hiện hỗ trợ hai giải pháp được xem là hình mẫu toàn cầu: Pix ở Brazil và UPI ở Ấn Độ. Vậy stablecoin có thể mang lại giá trị bổ sung nào?

Thương mại điện tử là một trong những ứng dụng hiển nhiên nhất. Cả thương mại điện tử và blockchain đều mang tính toàn cầu. Vì thế, các công ty dịch vụ thanh toán như EBANX đang giúp doanh nghiệp chấp nhận USDT và USDC dễ dàng như USD hay euro. Dù vậy, Del Valle không kỳ vọng một “phép màu” sẽ xảy ra chỉ sau một đêm.

Theo McKinsey, stablecoin hiện chỉ chiếm chưa đến 1% tổng giao dịch tiền tệ toàn cầu mỗi ngày. Tuy nhiên, công ty tư vấn này dự báo rằng với tốc độ tăng trưởng hiện tại, stablecoin có thể vượt qua hệ thống thanh toán truyền thống trong chưa đầy một thập kỷ tới.

Để điều đó thành hiện thực, hợp đồng thông minh, phần mềm tự động hóa các giao dịch trên blockchain, sẽ đóng vai trò then chốt. Các hợp đồng này giúp giảm chi phí bằng cách hạn chế thao tác thủ công trong những khâu như kiểm tra rửa tiền hay tuân thủ lệnh trừng phạt. Thuật toán cũng có thể đảm bảo dòng tiền đi đúng mục đích.

Chẳng hạn, một du khách Trung Quốc muốn thanh toán bằng Alipay+ bằng đồng Nhân dân tệ, trong khi cửa hàng ở Singapore chỉ chấp nhận GrabPay, ví điện tử phổ biến tại Đông Nam Á. Khi đó, XSGD, stablecoin gắn với đô la Singapore, có thể tự động xử lý giao dịch xuyên biên giới ngay lập tức.

Cơ quan Tiền tệ Singapore đã xác nhận rằng XSGD và phiên bản gắn với USD là XUSD đều tuân thủ phần lớn các quy định mới về stablecoin. StraitsX, đơn vị phát hành hai stablecoin này, hiện là một tổ chức thanh toán lớn tại trung tâm tài chính châu Á.

Khi StraitsX bắt đầu thử nghiệm stablecoin vào năm 2019, hầu hết các cơ quan quản lý còn chưa nắm rõ công cụ tài chính mới này hay tiềm năng của nó. Nhưng với 9 tỉ XSGD đã được giao dịch trên blockchain, người dùng rõ ràng đã tự khám phá ra giá trị thực tiễn của những token này.

Tuy nhiên, đây vẫn chỉ là giai đoạn khởi đầu. Để các ứng dụng có thể mở rộng, khung pháp lý cần ổn định trước.

Tại Mỹ, điều đó đồng nghĩa với việc phải cân bằng lợi ích giữa các bên. Các sàn giao dịch tiền mã hóa đang nóng lòng thu hút người dùng stablecoin bằng những ưu đãi hấp dẫn, trong khi các ngân hàng nhỏ lại lo ngại mất tiền gửi. Ở ngoài nước Mỹ, rủi ro còn lớn hơn.

Ant Group của Trung Quốc đang xin đăng ký nhãn hiệu “Antcoin” tại Hong Kong, trong khi Bắc Kinh vẫn cấm giao dịch tiền mã hóa và lo ngại stablecoin gắn với USD có thể đe dọa chủ quyền tiền tệ quốc gia.

Trong khi đó, các nhà phát hành stablecoin tại Singapore kỳ vọng giấy phép từ MAS đủ giúp họ tiếp cận các thị trường có quy định rõ ràng. “Chúng tôi chỉ phát hành một loại token, được bảo chứng bằng một quỹ tài sản,” ông Samson Leo, đồng sáng lập kiêm giám đốc pháp lý của StraitsX, cho biết tại hội nghị fintech ở Hong Kong tuần này. “Nếu mỗi quốc gia yêu cầu tách riêng quỹ dự trữ và giữ tại hệ thống ngân hàng nội địa, quỹ sẽ bị chia nhỏ, và người dùng sẽ ít được bảo vệ hơn.”

Ông cũng cho rằng việc phát hành một loại coin riêng cho từng quốc gia là điều không đơn giản, vì người dùng sẽ không thể giao dịch token toàn cầu mà chỉ có thể sử dụng các phiên bản nội địa.

Khi những vướng mắc này được tháo gỡ, các công ty thanh toán sẽ biết cần làm gì. Họ nên bắt đầu từ các giao dịch xuyên biên giới, nơi người dùng có thể nhận thấy rõ lợi ích mà stablecoin mang lại. Tuy nhiên, điều này sẽ không xảy ra trong một sớm một chiều.

Leo ví tình hình hiện nay giống như giai đoạn các doanh nghiệp bắt đầu dùng email, trong khi phần lớn vẫn giao tiếp qua máy fax. Việc in email ra rồi fax cho người khác đã làm chậm quá trình tận dụng lợi ích công nghệ có thể mang lại.

Dù vậy, theo thời gian, công nghệ vượt trội cuối cùng vẫn giành chiến thắng và mang lại lợi ích như kỳ vọng. Với tiền tệ, nhiều khả năng cũng sẽ như vậy.