Phố Wall đang giành quyền kiểm soát trung tâm trọng lực của Bitcoin.

Từng do các sàn giao dịch nước ngoài và nhà đầu tư nhỏ lẻ chi phối, đồng tiền mã hóa lớn nhất thế giới nay ngày càng được định giá và điều hướng từ bên trong hệ thống tài chính Mỹ.

Thông qua thị trường quyền chọn niêm yết gắn với các ETF và chỉ số, cả nhà đầu tư nhỏ lẻ và tổ chức đang tái định nghĩa cách giao dịch Bitcoin, từ các chiến lược phòng hộ ngắn hạn đến chiến lược dựa trên biến động, mà không cần chạm vào tài sản cơ sở. Điều từng là một thí nghiệm phá cách trong cộng đồng tiền mã hóa nay đang được điều chỉnh theo khuôn mẫu của tài chính truyền thống.

Trung tâm của làn sóng này là iShares Bitcoin Trust (IBIT) của BlackRock. Với tài sản trị giá 86 tỉ USD, đây hiện là ETF Bitcoin lớn nhất và là chất xúc tác cho một thị trường quyền chọn sôi động đến mức nhiều bên trong ngành đang thúc ép cơ quan quản lý nới giới hạn vị thế.

Lượng hợp đồng mở liên quan đến IBIT đã hơn gấp ba lần trong năm nay, đạt khoảng 34 tỉ USD, quy mô cho thấy quỹ này đã trở thành động cơ chính để định giá rủi ro tiền mã hóa. Khối lượng giao dịch mỗi ngày trung bình đạt 4 tỉ USD, vượt qua nhiều quỹ đầu tư tín dụng và thị trường mới nổi. Chỉ có ETF về cổ phiếu Mỹ, vàng và nhóm vốn hóa nhỏ là giao dịch sôi động hơn.

“Việc một ETF phát triển thị trường quyền chọn ở quy mô như vậy chỉ sau 8 tháng ra mắt là điều cực kỳ hiếm gặp,” Rocky Fishman, nhà sáng lập Asym 500 LLC, nhận xét.

Hồ sơ gửi lên cơ quan quản lý cho thấy số lượng tổ chức nắm giữ IBIT gần như đã tăng gấp đôi kể từ cuối năm ngoái, minh chứng cho tốc độ xâm nhập nhanh chóng của các nhà đầu tư truyền thống. Dù chỉ chiếm hơn một nửa tổng tài sản của nhóm ETF Bitcoin tại Mỹ, IBIT lại chiếm phần lớn hoạt động giao dịch quyền chọn, khẳng định vai trò trung tâm của nó trong quản trị rủi ro thị trường.

Sự vươn lên của quỹ ETF này cũng báo hiệu một bước chuyển trong kiến trúc thị trường tiền mã hóa: từ mô hình đòn bẩy trên các sàn nước ngoài sang hạ tầng được quản lý trong lòng hệ thống tài chính Mỹ. Dòng vốn đổ vào IBIT tạo ra vòng xoáy củng cố: thanh khoản tạo ra tính chính danh, và tính chính danh kéo theo dòng vốn mới.

“Trong thời gian dài, quyền chọn tiền mã hóa không thể thu hút tổ chức vì chúng nằm ở nước ngoài,” Kevin de Patoul, CEO của nhà tạo lập thị trường Keyrock, giải thích. “Nay, với ETF giao ngay và quyền chọn niêm yết tại Mỹ, các tổ chức cuối cùng đã có điểm vào phù hợp với quy trình đầu tư của họ.”

Đối với các bên từng bị giới hạn bởi vùng xám pháp lý, việc xuất hiện các công cụ tuân thủ tại Mỹ đã mở ra khả năng chuyển từ đầu tư thụ động sang chiến lược chủ động. Những chiến lược này phản ánh cách tiếp cận đã quen thuộc trong thị trường cổ phiếu và trái phiếu, coi Bitcoin như một dạng rủi ro cần được kiểm soát.

“Dòng tiền mới này có tác dụng giảm biến động và ngăn bán tháo hoảng loạn,” Greg Magadini, giám đốc phái sinh tại Amberdata, cho biết.

Ông nói sự thu hẹp khoảng cách giữa giá quyền mua và quyền bán trên IBIT, ngay cả ngoài các đợt tăng giá mạnh, cho thấy một sự thay đổi hành vi: thay vì các nhà đầu tư nhỏ lẻ đặt cược tăng giá, ngày càng có nhiều người dùng quyền bán để phòng ngừa rủi ro, phản ánh chiến lược của các nhà đầu tư tổ chức.

Theo hãng dữ liệu Kaiko, tỉ trọng giao dịch cặp Bitcoin – USD diễn ra trong giờ giao dịch Mỹ đã tăng từ 41,4% năm 2021 lên 57,3%. Dữ liệu từ FalconX cho thấy gần 50% khối lượng giao dịch giao ngay Bitcoin hiện thông qua 12 ETF niêm yết tại Mỹ.

Sự bùng nổ quyền chọn của IBIT đang thu hẹp khoảng cách với Deribit, sàn phái sinh nước ngoài hàng đầu vốn vẫn được giới crypto-native ưa chuộng.

Hiện tại, IBIT và Deribit vẫn như hai thị trường tách biệt. Về lý thuyết, sự phân mảnh này mở ra cơ hội chênh lệch giá. Tuy nhiên, theo Le Shi, Giám đốc điều hành tại Auros (Hồng Kông), do hai nền tảng vận hành theo hệ thống thế chấp khác nhau và khả năng luân chuyển vốn bị giới hạn, rất khó để thực hiện giao dịch quy mô lớn.

“Vẫn chưa có hệ thống thế chấp thống nhất,” Shi nói. “Nhưng stablecoin có thể sẽ giúp thu hẹp khoảng cách đó trong tương lai.”

Một dấu mốc hướng tới hội nhập sâu hơn là việc Coinbase mua lại Deribit với giá 2,9 tỉ USD vào tháng 5. Hai công ty hiện đang phối hợp cải thiện kết nối giữa các nền tảng, theo CEO Luuk Strijers của Deribit.

“Chúng tôi có thể sẽ thúc đẩy khả năng di chuyển tài sản thế chấp liền mạch, khung quản lý rủi ro thống nhất và thậm chí là bù trừ vị thế giữa các sàn, điều này sẽ mở rộng đáng kể cơ hội giao dịch,” Strijers nói.

Tuy nhiên, giới hạn cơ cấu vẫn tồn tại. Thị trường quyền chọn IBIT đang chạm trần quy định: mức giới hạn 25.000 hợp đồng được đặt ra nhằm kiểm soát rủi ro, đang ngăn cản các tổ chức triển khai chiến lược phái sinh quy mô lớn.

Nếu SEC không nâng trần, công dụng của IBIT trong thị trường biến động có thể sẽ bị kìm hãm, đúng lúc các nhà quản lý tài sản đang muốn đẩy mạnh các chiến lược định lượng. Một nghiên cứu của Cboe Global Markets vào tháng 2 cho thấy mức trần hiện tại chỉ cho phép tiếp cận một phần nhỏ so với các ETF đối thủ như MBTX hay CBTX.

Vào tháng 1, sàn Nasdaq đã đệ trình đề xuất tăng giới hạn vị thế IBIT gấp mười lần. SEC có thời hạn đến tháng 9 để đưa ra quyết định. Nhiều người kỳ vọng kết quả tích cực sẽ là bước ngoặt mở rộng thanh khoản khi các nhà tạo lập thị trường có thể xử lý các vị thế lớn hơn.

“Chúng tôi sẽ chứng kiến khối lượng giao dịch quyền chọn tăng mạnh một khi rào cản này được dỡ bỏ,” Robbie Mitchnick, người đứng đầu mảng tài sản kỹ thuật số tại BlackRock, nhận định.

Dù các giới hạn pháp lý có thể làm chậm đà phát triển của thị trường quyền chọn IBIT, chúng không thể ngăn quỹ này trở thành cánh cổng chính đưa Wall Street bước vào crypto. Điều đó đồng nghĩa, khi Bitcoin trưởng thành, nó đang được tích hợp vào cỗ máy tài chính từng xem thường nó, với IBIT giữ vai trò trung tâm.

“Cuối cùng, mọi loại tài sản sẽ đều trở thành tài sản số,” de Patoul nói. “Và cái mà chúng ta gọi là crypto ngày nay sẽ chỉ là một phần trong hệ thống tài chính, được định giá, phòng hộ và quản lý rủi ro như mọi thứ khác.”