Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent nói rằng “mọi khả năng đều được đặt lên bàn” và rằng bất kỳ biện pháp kiểm soát xuất khẩu nào cũng có thể được thực hiện phối hợp với các đồng minh thuộc nhóm G7.

Việc cấm các loại “phần mềm trọng yếu” có thể làm gia tăng rủi ro đối với doanh thu tại Trung Quốc của một số công ty như Cadence Design Systems Inc., Dassault Systemes và Synopsys Inc.

Theo nguồn tin giấu tên tiết lộ chi tiết các cuộc thảo luận nội bộ, thông tin này được đưa ra sau khi Reuters báo cáo rằng Mỹ đang xem xét các biện pháp tương tự những gì đã áp đặt lên Nga sau khi nước này xâm lược Ukraine, nếu Trung Quốc không rút lại đe dọa hạn chế xuất khẩu đất hiếm.

“Mọi khả năng đều được cân nhắc,” ông Bessent nói với các phóng viên khi được hỏi về khả năng hạn chế xuất khẩu phần mềm sang Trung Quốc. “Nếu các biện pháp kiểm soát xuất khẩu này được triển khai, dù là với phần mềm, động cơ hay những mặt hàng khác, thì nhiều khả năng sẽ được thực hiện cùng với các đồng minh G7.”

Báo cáo của Reuters không nêu rõ các biện pháp cụ thể hay thời điểm công bố, song Mỹ trong những năm gần đây đã áp đặt hạn chế xuất khẩu đối với phần mềm hoạch định nguồn lực doanh nghiệp (ERP), quản lý quan hệ khách hàng (CRM) và thiết kế hỗ trợ máy tính (CAD) đối với Nga.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc chưa phản hồi yêu cầu bình luận về khả năng Mỹ áp dụng các hạn chế phần mềm cũng như cam kết hợp tác G7 của ông Bessent.

Hiện vẫn chưa rõ mức độ nghiêm túc của kế hoạch này, nhưng bất kỳ biện pháp hạn chế công nghệ quy mô lớn nào đối với Trung Quốc đều có thể gây xáo trộn nền kinh tế Mỹ vốn đang chịu tác động từ thuế quan của Tổng thống Donald Trump.

Ông Bessent nói thêm rằng các quan chức cấp cao của Mỹ đang bước vào đàm phán với chính phủ Trung Quốc “với thiện chí” và “sự tôn trọng lớn.”

Cả Bắc Kinh và Washington đều có thói quen tung ra những biện pháp thương mại gây sức ép trước các vòng đàm phán, nhằm tạo đòn bẩy và tăng vị thế thương lượng trong các cuộc thảo luận về dỡ bỏ rào cản giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Phân tích của Bloomberg Economics

"Hiện chưa rõ liệu các hạn chế này sẽ nhắm vào một số loại phần mềm xuất khẩu cụ thể của Mỹ hay sẽ mở rộng theo quy tắc “Sản phẩm trực tiếp nước ngoài” (Foreign Direct Product Rule), qua đó bao trùm cả hàng hóa do nước ngoài sản xuất nhưng sử dụng phần mềm hoặc công nghệ Mỹ. Sự khác biệt này rất quan trọng: phương án đầu chỉ ảnh hưởng đến phạm vi hẹp các phần mềm của Mỹ, còn phương án thứ hai sẽ mở rộng mạnh mẽ phạm vi quyền tài phán và nghĩa vụ tuân thủ của Mỹ trong chuỗi cung ứng toàn cầu."

— Theo Michael Deng, nhà phân tích công nghệ địa kinh tế, Bloomberg Economics

Đầu tháng này, ông Trump cho biết sẽ áp thêm thuế 100% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc cùng với kiểm soát xuất khẩu “mọi loại phần mềm trọng yếu” kể từ đầu tháng tới. Theo phía Mỹ, động thái này nhằm đáp trả việc Trung Quốc tuyên bố hạn chế xuất khẩu các khoáng sản đất hiếm quan trọng cho sản xuất nhiều mặt hàng tiêu dùng, từ động cơ, chip bán dẫn đến máy bay chiến đấu, cũng như áp dụng phí cảng mới đối với tàu Mỹ.

Tuy nhiên, ông Trump cũng dự đoán rằng cuộc gặp dự kiến tuần tới với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ đạt được một “thỏa thuận tốt” về thương mại.

Ông Michael Deng, nhà phân tích công nghệ địa kinh tế tại Bloomberg Economics, nhận định rằng việc hạn chế phần mềm có thể được triển khai trong khuôn khổ quy định kiểm soát xuất khẩu hiện hành, song sẽ khó thực hiện do cơ quan chịu trách nhiệm, Cục Công nghiệp và An ninh (BIS), đang có năng lực hạn chế và hệ thống cấp phép vốn đã quá tải.

Theo Niraj Patel, nhà phân tích cấp cao về ngành công nghệ tại Bloomberg Intelligence, lệnh cấm phần mềm trọng yếu sẽ ảnh hưởng lớn tới doanh thu của Cadence Design Systems Inc., Dassault Systemes và Synopsys Inc. tại Trung Quốc. Các lĩnh vực khác có thể bị xếp vào diện “trọng yếu” gồm bộ công cụ CUDA của Nvidia, nền tảng AI như OpenAI, công nghệ mã hóa (NXP, Palo Alto Networks), công cụ firmware (ARM Compiler) và viễn thông (Qualcomm).

Ông Trump nói với các phóng viên rằng ông kỳ vọng sẽ có “một cuộc họp khá dài” với ông Tập để “giải quyết nhiều câu hỏi, nghi ngờ và tài sản to lớn của chúng ta cùng nhau.” “Tôi nghĩ mọi chuyện sẽ tiến triển. Chúng tôi có mối quan hệ rất tốt, nhưng đây sẽ là vấn đề lớn,” ông nói thêm.

Ông Trump cũng cho biết sẽ thảo luận với ông Tập về việc Trung Quốc mua dầu của Nga, sau khi Mỹ công bố các lệnh trừng phạt mới đối với những công ty năng lượng có liên hệ với Điện Kremlin.

Đầu tuần này, ông Trump còn đe dọa sẽ có thêm các biện pháp trả đũa nếu hai bên không đạt được thỏa thuận.

“Họ không thể có được linh kiện cho máy bay của họ. Chúng tôi là người chế tạo máy bay cho họ,” ông Trump nói trong cuộc gặp với Thủ tướng Úc Anthony Albanese tại Nhà Trắng.

— Có sự hỗ trợ biên tập của Skylar Woodhouse, Josh Wingrove, Derek Wallbank và Philip Glamann