Thương vụ được công bố trong hồ sơ pháp lý hôm thứ Hai, trùng thời điểm Chủ tịch Tesla Robyn Denholm trao đổi với báo giới về tính hợp lý của việc thưởng cho Musk khoảng 1.000 tỉ USD cổ phiếu nếu công ty đạt được loạt mục tiêu đầy tham vọng về giá trị thị trường và hiệu quả hoạt động.

Cổ phiếu Tesla tăng 6,4% vào lúc 11 giờ 44 tại New York, đạt mức cao nhất kể từ ngày 22.1. Tính từ đầu năm, giá cổ phiếu hiện đã tăng khoảng 4%, sau khi từng giảm tới 45% hồi đầu tháng 4.

Musk, 54 tuổi, lần gần nhất mua cổ phiếu Tesla trên thị trường mở là tháng 2.2020, theo dữ liệu của Bloomberg. Trong năm 2022, ông đã bán hơn 20 tỉ USD cổ phiếu để phục vụ thương vụ thâu tóm Twitter.

Động thái lần này cho thấy Musk vẫn tin tưởng vào triển vọng Tesla sau nửa đầu năm nhiều khó khăn, khi doanh số toàn cầu giảm 13%. Dù Musk thường xuyên nhấn mạnh về chiến lược robotaxi và robot hình người, ông cũng cảnh báo Tesla có thể trải qua “vài quý đầy sóng gió” khi Mỹ chấm dứt chính sách ưu đãi mua xe điện vào cuối tháng này.

“Đây là tín hiệu lạc quan cho những ai tin rằng robot Optimus của Tesla có thể được triển khai đại trà trong tương lai gần,” Dmitry Shlyapnikov, chuyên gia phân tích tại Horizon Investments, nhận định. “Còn nếu hoài nghi hơn về mảng robot, thì đây chỉ đơn giản là hành động Musk mua cổ phiếu để khẳng định cam kết với công ty, nhằm tạo thuận lợi cho gói lương thưởng mới được thông qua.”

Dù vậy, hoạt động kinh doanh xe của Tesla tiếp tục gặp sức ép. Cox Automotive ước tính thị phần xe điện của Tesla tại Mỹ đã giảm xuống dưới 40% trong tháng 8. Đăng ký xe mới tại châu Âu cũng giảm trong tháng vừa rồi, trong khi lượng xe xuất xưởng từ nhà máy Thượng Hải đi xuống cả tháng 7 và tháng 8.

Trong khi đó, hệ số giá trên lợi nhuận (P/E) của Tesla đã tăng vọt trong bối cảnh kỳ vọng lợi nhuận sụt giảm. Cổ phiếu Tesla hiện giao dịch ở mức khoảng 186 lần lợi nhuận dự phóng 12 tháng, so với mức trung bình 23 lần của S&P 500. Ngay cả nhóm 7 cổ phiếu công nghệ lớn nhất Mỹ, bao gồm Tesla, cũng chỉ có mức trung bình 30 lần.

“Có sự lệch pha ngày càng lớn giữa giá cổ phiếu và quỹ đạo dự báo lợi nhuận,” Garrett Nelson, chuyên gia tại CFRA, nhận xét. “Nhiều nhà đầu tư vẫn đang nhìn câu chuyện dài hạn và tiếp tục bỏ qua những trở ngại lớn trong ngắn hạn.”

Trong một cuộc phỏng vấn với Bloomberg Television ngày 12.9, bà Denholm, Chủ tịch Tesla từ năm 2018, gọi Musk là “nhà lãnh đạo của một thế hệ”. Bà giảm nhẹ lo ngại rằng hoạt động chính trị của Musk ảnh hưởng tiêu cực tới công ty, đồng thời cho rằng ông có quyền tự do lớn trong lĩnh vực này.

“Những gì ông ấy làm trên phương diện cá nhân, với động cơ chính trị của mình, là quyền của ông ấy. Chúng ta sống trong nền dân chủ, ai cũng có quyền bày tỏ quan điểm,” Denholm nói.

Một ngày sau đó, Musk xuất hiện trực tuyến tại một cuộc tuần hành ở London do nhân vật cực hữu Tommy Robinson tổ chức. Ông dự báo rằng “bạo lực sẽ xảy ra” ở Anh và nói với đám đông: “Hoặc là phản kháng, hoặc là chết.”

Người phát ngôn của Thủ tướng Anh Keir Starmer gọi phát biểu của Musk là “kích động và nguy hiểm”.

Theo Bloomberg Billionaires Index, Musk hiện là người giàu nhất thế giới với tài sản ròng khoảng 419 tỉ USD.

— Với sự hỗ trợ của Benjamin Stupples