Sau khi Việt Nam đạt được thỏa thuận thuế quan với Mỹ vào ngày 2.7 – giúp mức thuế đối với hàng xuất khẩu (không tính hàng trung chuyển) chỉ còn 20%, thấp hơn nhiều so với các đối thủ như Bangladesh (35%) hay Malaysia (40%) – các tổ chức tài chính đã nhanh chóng cập nhật lại dự báo tăng trưởng cho quốc gia hình chữ S.

Sự điều chỉnh mang sắc thái tích cực. TCBS dự báo tăng trưởng GDP 2025 có thể đạt 7,68% và "không loại trừ khả năng đạt hoặc vượt mốc 8%". Báo cáo của đơn vị nghiên cứu TCBS nhấn mạnh: "Sự chủ động của Chính phủ đã giúp thuế quan của Việt Nam ở mức gần như thấp nhất trong tất cả các quốc gia mà Mỹ đã, và sẽ áp dụng trong thời gian tới".

Tuy vậy, các dự báo còn khá phân tán. VCBS là đơn vị duy nhất đặt kỳ vọng trùng với mục tiêu của Chính phủ (8%). Trong khi đó, Natixis, Citigroup, Maybank, Fitch Ratings, và Standard Chartered dao động từ 5,6% đến 7,3%.

GDP sáu tháng đầu năm 2025 của Việt Nam đã tăng 7,52%, theo cục Thống kê - mức cao nhất kể từ năm 2011. Ông Nguyễn Minh Khôi, giám đốc Tư vấn và Chuyển đổi từ viện Tony Blair vì Thay đổi Toàn cầu cho rằng xuất khẩu của Việt Nam vẫn phục hồi tích cực. Trong 6 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu sang Mỹ tăng 29,1%, sang Nhật tăng 69,1%, trong khi sang EU chỉ tăng 11,6%.

“Đây có thể là cơ hội để đẩy mạnh xuất khẩu sang EU trong nửa cuối năm, qua đó gia tăng sức chống chịu của nền kinh tế và hỗ trợ tăng trưởng GDP,” ông nói với Bloomberg Businessweek Vietnam. 

Theo bà Trinh Nguyễn, chuyên gia kinh tế cao cấp tại Natixis: “Việt Nam là quốc gia có độ phụ thuộc thương mại cao nhất châu Á, với xuất khẩu chiếm 84% GDP và riêng xuất khẩu sang Mỹ đã tương đương 30% GDP năm 2024.” Bà cho rằng, việc đạt thỏa thuận sớm với Mỹ mang lại “sự chắc chắn về thuế suất, thúc đẩy dòng vốn đầu tư tiếp tục đổ vào các chuỗi cung ứng chuyển dịch khỏi Trung Quốc”.

Tuy nhiên, không phải mọi thứ đều rõ ràng. Bà Sufianti, chuyên gia tại Bloomberg Intelligence cảnh báo: “Mức thuế 20% cao hơn mức phổ quát 10%, nhưng thấp hơn nhiều so với đề xuất ban đầu. Tuy nhiên, dòng vốn ngoại có thể vẫn thận trọng cho đến khi các thỏa thuận toàn diện hơn được hoàn tất”. Một mối lo khác là cách Mỹ xác định hàng trung chuyển để áp thuế 40%, điều vẫn còn bỏ ngỏ về cách thức thực thi.

Ở trong nước, Việt Nam cũng đang có thuận lợi từ chính sách tiền tệ linh hoạt, lãi suất thấp, giải ngân đầu tư công được thúc đẩy và FDI tăng mạnh. Tuy nhiên, chỉ số PMI và tốc độ tăng trưởng xuất khẩu - nhập khẩu tháng 6 đã chậm lại, cho thấy nền kinh tế vẫn còn nhiều thách thức trong việc duy trì đà tăng thời gian tới.

Nhìn từ tổng thể, Việt Nam đang có nhiều cơ hội để tiến gần mục tiêu 8% – nhưng đó vẫn là một ẩn số. Tựa như con mèo nổi tiếng trong thí nghiệm tưởng tượng của nhà vật lý Erwin Schrödinger, được đặt trong chiếc hộp kín với một cỗ máy phóng độc có thể khiến nó lâm nguy – chú mèo ấy vừa sống sót và vừa có nguy cơ trúng độc cho đến khi chiếc hộp được mở ra.

Câu hỏi liệu Việt Nam có đạt được mục tiêu tăng trưởng đã đề ra trong năm 2025 cũng ở trong trạng thái "đồng thời đúng và sai", cho đến khi thời gian trôi qua và thực tế được hé lộ. Cho tới lúc đó, tất cả các dự báo chỉ là mô hình và kỳ vọng – điều quan trọng là tiếp tục quan sát, điều chỉnh và hành động kịp thời.