Động thái này nhằm bảo vệ doanh nghiệp trong nước khỏi hàng giá rẻ và đáp ứng yêu cầu lâu nay của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Theo ba nguồn tin am hiểu vấn đề, mức thuế mới dự kiến áp dụng với ô tô, dệt may và nhựa, nhằm che chắn các nhà sản xuất nội địa trước sự cạnh tranh được trợ cấp từ Trung Quốc. Một nguồn tin cho biết, các quốc gia châu Á khác cũng có thể đối mặt với mức thuế cao hơn. Tuy nhiên, mức thuế cụ thể hiện chưa được công bố và kế hoạch có thể thay đổi. Dự thảo đề xuất thu ngân sách của chính quyền Tổng thống Claudia Sheinbaum dự kiến sẽ được trình Quốc hội trước ngày 8.9.

Dù kế hoạch ngân sách cần được cơ quan lập pháp thông qua, đảng của bà Sheinbaum và các đồng minh hiện nắm hai phần ba số ghế tại cả hai viện, nên khả năng bị sửa đổi nhiều là thấp. Văn phòng tổng thống và Bộ Kinh tế chưa đưa ra bình luận, trong khi Bộ Tài chính cũng chưa phản hồi yêu cầu bình luận.

Từ đầu năm nay, chính quyền Trump đã hối thúc Mexico tăng thuế với hàng Trung Quốc, tương tự như cách Mỹ đã làm. Các quan chức Mexico sau đó đưa ra ý tưởng về một “Pháo đài Bắc Mỹ” nhằm hạn chế dòng chảy hàng hóa từ Trung Quốc, đồng thời tăng cường liên kết thương mại và sản xuất giữa Mỹ, Mexico và Canada. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ với ý tưởng này.

Ba nước cũng chuẩn bị rà soát lại hiệp định thương mại tự do (USMCA), vốn được đàm phán trong nhiệm kỳ đầu của Trump, vào giữa năm sau.

“Xuất khẩu của Trung Quốc sang khu vực Mỹ Latinh đã tăng đáng kể trong năm nay, bù đắp phần suy giảm từ thị trường Mỹ. Ngoài việc làm hài lòng Washington, Mexico cũng cần bảo vệ nền sản xuất trong nước,” Ning Sun, chiến lược gia cao cấp tại State Street Global Markets ở Boston, nhận định. “Tôi kỳ vọng Mexico sẽ điều chỉnh chính sách kinh tế và đối ngoại theo Mỹ.”

Mỹ, đối tác thương mại lớn nhất của Mexico, gây áp lực một phần vì cáo buộc hàng Trung Quốc tràn vào Mexico rồi sau đó đi vào thị trường Mỹ. Tháng trước, Trump đã tạm hoãn áp mức thuế cao hơn với Mexico sau cuộc điện đàm với bà Sheinbaum để dành thêm thời gian cho đàm phán.

Cùng lúc, Mexico và Mỹ cũng đang tiến gần một thỏa thuận chống buôn lậu ma túy và bạo lực. Trump viện dẫn nạn buôn lậu fentanyl để áp mức thuế 25% với hàng hóa Mexico không thuộc hiệp định thương mại tự do. Giải quyết vấn đề này trong thỏa thuận an ninh mới sẽ giúp đàm phán dễ dàng hơn ở các lĩnh vực gây tranh cãi khác, như cà chua và thép.

Xe hơi Trung Quốc
Thị trường xe hơi Trung Quốc tại Mexico đã bùng nổ trong những năm gần đây, biến Mexico thành điểm đến số một toàn cầu cho xe Trung Quốc trong năm nay, vượt qua Nga, theo Hiệp hội xe hơi chở khách Trung Quốc. Dù xe nhập khẩu vào Mexico đang chịu thuế tới 20%, mức này vẫn thấp hơn nhiều so với Mỹ, nơi cựu Tổng thống Joe Biden từng áp mức thuế 100% với xe điện Trung Quốc và cấm phần lớn xe có phần mềm phát triển tại Trung Quốc.

“Nếu mức thuế không đủ cao để giúp các công ty Mexico cạnh tranh trong thị trường nội địa, thì chúng sẽ không hiệu quả. Hơn nữa, động thái này cũng hơi muộn,” Vanessa Ramírez, Giám đốc điều hành công ty tư vấn Ecanal, nhận xét. “Chính phủ chưa đưa ra tín hiệu đúng đắn với khu vực tư nhân về nguồn nguyên liệu từ Trung Quốc.”

Việc tăng thuế với Trung Quốc sẽ giúp tăng nguồn thu cho Mexico, đồng thời hỗ trợ nỗ lực của bà Sheinbaum trong việc kiềm chế thâm hụt ngân sách, vốn đã lên mức cao nhất kể từ thập niên 1980 vào năm 2024 do người tiền nhiệm chi mạnh tay cho các dự án trọng điểm trước khi rời nhiệm sở. Chính quyền Sheinbaum cam kết đẩy mạnh thu ngân sách nhưng tránh áp dụng tăng thuế lớn.

Bà Sheinbaum cũng theo đuổi “Kế hoạch Mexico”, tập trung vào các khu công nghiệp và dự án đầu tư công nhằm kích thích đầu tư trong bối cảnh thương mại toàn cầu nhiều bất ổn. Trước đó, bà đã từng tăng thuế với một số hàng ngoại nhập, bao gồm dệt may và quần áo bán trực tiếp đến người tiêu dùng.