Tổng thống Donald Trump cho biết các mức thuế mới có thể dẫn đến nhiều “vấn đề trong giai đoạn chuyển tiếp,” nhưng ông hoàn toàn tin tưởng vào kế hoạch của mình, sau khi Nhà Trắng xác nhận thuế nhập khẩu của Mỹ đối với hàng hóa Trung Quốc đã tăng lên 145%.

“Tôi biết sẽ có chi phí chuyển đổi, sẽ có vấn đề phát sinh, nhưng cuối cùng điều này sẽ mang lại kết quả tốt đẹp,” ông Trump phát biểu trong cuộc họp nội các ngày 10 tháng 4 vừa qua. “Chúng ta đang ở vị thế rất tốt.”

Các mức thuế khổng lồ mà Mỹ áp lên nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đã châm ngòi cho một cuộc chiến tranh thương mại ăn miếng trả miếng, khiến thị trường tài chính toàn cầu tỏ ra vô cùng lo ngại. Ông Trump hiện đang áp dụng mức thuế 125% lên Trung Quốc nhằm giảm thâm hụt thương mại với nước này, đồng thời đáp trả việc Bắc Kinh trả đũa các sắc thuế trước đó của Mỹ.

Theo bản ghi nhớ công bố hôm thứ Năm của Nhà Trắng, mức thuế mới là phần bổ sung cho khoản thuế 20% đã được áp dụng từ đầu năm nay, liên quan đến vai trò của Trung Quốc trong chuỗi cung ứng fentanyl. Ngoài ra, các mặt hàng khác nhập khẩu từ Trung Quốc, bao gồm nguyên liệu sản xuất pin mặt trời, cũng đang chịu thuế nhập khẩu.

Sự biến động của thị trường chứng khoán vào thứ Năm khiến các nhà đầu tư hoang mang, chỉ một ngày sau đợt mua vào lớn nhất trong nhiều năm. Chỉ số S&P 500 giảm hơn 6% trước khi hồi phục nhẹ, khi tâm lý lạc quan nhanh chóng bị thay thế bởi sự lo ngại về căng thẳng thương mại leo thang.

Ông Trump đã nhắc lại đợt tăng điểm hôm thứ Tư, sau khi ông tuyên bố tạm hoãn tăng thuế 90 ngày với hàng chục đối tác thương mại. “Hôm qua là một ngày tuyệt vời,” ông nói. Tuy nhiên, ông cho biết chưa kịp theo dõi số liệu thị trường trong ngày thứ Năm.

Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent nhấn mạnh rằng giá dầu giảm, trái phiếu được bán thành công, và số liệu lạm phát hiện rất khả quan. Ông cũng khẳng định phiên giảm điểm ngày 10 tháng 4 không có gì đáng lo ngại. “Tôi cho rằng cứ mỗi hai phiên tăng thì có một phiên giảm cũng không là vấn đề,” ông Bessent nói, và thêm rằng ông không thấy có “điều gì bất thường hôm nay.”

Trong cuộc họp báo, ông Trump cho biết một số thỏa thuận “đang sắp được kí kết,” đồng thời bày tỏ kỳ vọng rằng Trung Quốc sẽ sớm quay lại bàn đàm phán với Mỹ. Ông cũng sẵn sàng linh hoạt trong việc miễn trừ thuế, kể cả đối với mức sàn 10% đang áp dụng cho toàn bộ đối tác thương mại.

“Một số nước có thâm hụt rất lớn với Mỹ, hoặc họ đang thặng dư quá cao, trong khi nhiều quốc gia khác thì không — nên cần phải xem xét từng trường hợp,” ông Trump nói.

Tuy nhiên, đương kim tổng  tiếp tục nhấn mạnh rằng nếu Mỹ không đạt được thỏa thuận thương mại với các đối tác trong vòng ba tháng tới, Washington sẽ tái áp dụng các mức thuế “tương ứng” ở quy mô lớn. Ông cũng cho biết sẽ tìm cách dỡ bỏ các rào cản phi thuế, ngay cả đối với những quốc gia đang có thặng dư thương mại với Mỹ.

Ông Bessent cho biết Bộ Tài chính, Bộ Thương mại và Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ sẽ cùng phối hợp với Tổng thống trong quá trình đàm phán với các quốc gia đối tác nhằm đạt được các thỏa thuận thương mại song phương. “Chúng tôi đang thiết lập một quy trình cụ thể,” ông Bessent báo cáo với Tổng thống, rồi nói thêm: “Trong 90 ngày tới, chúng ta sẽ biết rõ ràng hơn về hướng đi thuế quan.”

Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick cho biết nhiều quốc gia hiện đang đưa ra những đề xuất mà trước đây họ sẽ không bao giờ cân nhắc nếu không có các biện pháp cứng rắn từ Tổng thống Trump.

Mức thuế mà Mỹ áp lên Trung Quốc đã vượt xa ngưỡng mà nhiều nhà kinh tế cho rằng có thể làm sụp đổ quan hệ thương mại giữa hai quốc gia. Hệ thống thuế mới cũng tiềm ẩn nguy cơ gây ra một cú sốc lớn cho nền kinh tế. Dù Mỹ đã tạm hoãn một số mức thuế, thuế nhập khẩu trung bình vẫn tăng lên 24% — mức cao nhất trong lịch sử hiện đại, theo Bloomberg Economics.

Rối loạn chính sách thuế

Việc công bố các mức thuế mới của ông Trump diễn ra trong bối cảnh vị Tổng thống Mỹ liên tục thay đổi lập trường và rút lại các quyết định trước đó của mình. Ngày 2 tháng 4, các bảng thông tin lớn mà ông Trump đã đưa ra trước công chúng hiển thị mức thuế khác với số liệu trong sắc lệnh chính thức. Tuy nhiên, sau đó Nhà Trắng đã sửa lại văn bản để phù hợp với các con số được công bố ngày hôm đó.

Hôm thứ Tư, ông Trump bất ngờ tuyên bố tạm hoãn việc tăng thuế đối với hàng chục quốc gia, chỉ vài giờ sau khi các mức thuế này chính thức có hiệu lực. Quyết định được đưa ra sau khi thị trường trái phiếu Mỹ rơi vào trạng thái bán tháo nghiêm trọng, dù Tổng thống vẫn tiếp tục gia tăng áp lực thương mại lên Trung Quốc.

Các đối tác thương mại còn lại của Mỹ sẽ phải chịu mức thuế nhập khẩu chung 10% trong thời gian chờ đàm phán với Washington. Nếu các cuộc đàm phán không đạt kết quả, mức thuế cao hơn sẽ được áp dụng lên các nước này từ ngày 9 tháng 7, 2025.

Sắc lệnh của Tổng thống công bố ngày 10 tháng 4 cũng nâng thuế đối với các mặt hàng nhỏ xuất xứ từ Trung Quốc, vốn trước đây không bị đánh thuế. Chính sách này có thể ảnh hưởng trực tiếp đến người tiêu dùng Mỹ mua sắm từ các nền tảng bán lẻ như Temu và SheIn Group.

 Với sự hỗ trợ của Laura Davison và Akayla Gardner