Bối cảnh quốc tế cũng không mấy khả quan. Tính đến 9:30 sáng giờ Việt Nam, chỉ số NIFTY của Ấn Độ giảm 0,72%, đóng cửa ở mức 23.332,35 điểm, trong khi SHANGHAI của Trung Quốc giảm nhẹ 0.05%, đạt 3.350,13 điểm. Chỉ số HANGSENG tại Hong Kong giảm 0.31% xuống 23,202.53 điểm, còn KLCI của Malaysia mất 0.85%, dừng ở 1,526.52 điểm.

Quyết định áp thuế quan của ông Trump, được ban hành theo đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA), gây sốc cho thị trường toàn cầu, đặc biệt là Việt Nam. Mỹ áp dụng thuế quan hai giai đoạn: Giai đoạn 1 với mức thuế 10% trên tất cả hàng nhập khẩu, có hiệu lực từ ngày 5.4; giai đoạn 2, bắt đầu từ ngày 9.4, áp thuế riêng lẻ cho các quốc gia có thặng dư thương mại lớn với Mỹ.

Việt Nam phải chịu mức thuế 46%, đứng sau Trung Quốc (54%) và vượt xa các nước ASEAN khác như Thái Lan (36%) hay Malaysia (24%). Trong khi đó, Canada và Mexico được miễn thuế, còn các quốc gia Nam Mỹ như Argentina, Brazil và Chile chịu mức thuế 10%.

Mức thuế 46% áp lên Việt Nam cao hơn nhiều so với thuế suất ưu đãi quốc gia (MFN) của Việt Nam là 9,4%, trong khi các nước như Brazil (11,2%) hay Ấn Độ (17%) lại chịu mức thuế thấp hơn. Lệnh áp thuế cũng đề cập đến các rào cản phi thuế quan của Việt Nam, như hạn chế nhập khẩu hàng tái chế, nhưng thiếu minh bạch trong cách tính toán mức thuế 46%, khiến giới phân tích dự đoán Việt Nam sẽ sớm đàm phán với Mỹ để làm rõ vấn đề.

Xuất khẩu sang Mỹ, một trong những thị trường lớn nhất của Việt Nam, sẽ gặp khó khăn lớn khi cạnh tranh với các nước được miễn thuế như Mexico và Canada. Ông Tyler Nguyễn Mạnh Dũng, giám đốc cấp cao Nghiên cứu chiến lược thị trường, HSC nhận định: “Động thái áp thuế này là bước đi đầu tiên để mở ra các cuộc đàm phán, nhưng với mức thuế cao như vậy, thiệt hại cho tăng trưởng GDP của Việt Nam là khó tránh khỏi.”

Trong bối cảnh đó, phó thủ tướng Hồ Đức Phớc cùng đại diện các doanh nghiệp lớn như HVN và VJC dự kiến sẽ thăm Mỹ vào cuối tuần này để tìm kiếm cơ hội giảm thuế hoặc miễn trừ. "Tuy nhiên, với tâm lý thị trường hiện tại, áp lực bán tháo vẫn đang chi phối," ông Tyler Nguyễn Mạnh Dũng cho hay.