Chỉ số đo lường sức mạnh đồng đô la Mỹ đã rơi xuống mức thấp nhất kể từ tháng 1 năm 2024, trong khi hợp đồng tương lai của các chỉ số chứng khoán Mỹ cũng giảm sau khi Tổng thống Donald Trump công khai chỉ trích Cục Dự trữ Liên bang, làm dấy lên lo ngại về tính độc lập của cơ quan này.

Đồng đô la suy yếu so với tất cả các đồng tiền chính sau khi giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia Kevin Hassett cho biết hôm 18 tháng 4 rằng ông Trump đang xem xét khả năng sa thải chủ tịch Fed Jerome Powell. Theo các nhà giao dịch, phát biểu này đã khiến các quỹ đầu cơ bán tháo đồng đô la vào ngày thứ Hai. Trong khi đó, giá vàng — vốn thường diễn biến ngược chiều với đồng USD — đã tăng lên mức cao kỷ lục.

Thị trường trái phiếu kho bạc Mỹ cũng giảm giá, còn đồng yên Nhật tăng mạnh. Trong nhóm các đồng tiền lên giá mạnh nhất có đồng euro và franc Thụy Sĩ, trong đó đồng euro đạt mức cao nhất trong ba năm qua.

Ông Trump bày tỏ sự không hài lòng khi Fed chưa có động thái hạ lãi suất. Tuần trước, ông viết trên mạng xã hội rằng “nhiệm kỳ của Powell phải chấm dứt sớm hơn!” Nhiều chuyên gia, như Christopher Wong, cảnh báo rằng việc công khai chỉ trích Fed không chỉ làm suy yếu nguyên tắc độc lập của ngân hàng trung ương, mà còn khiến chính sách tiền tệ của Mỹ có nguy cơ bị chính trị hóa — điều mà thị trường toàn cầu sẽ coi là một rủi ro nghiêm trọng.

“Thẳng thắn mà nói, việc Trump sa thải Powell là điều khó tin,” Wong, chuyên gia chiến lược ngoại hối tại ngân hàng OCBC ở Singapore, nhận định. “Nếu uy tín của Fed bị nghi ngờ, niềm tin vào đồng đô la có thể suy giảm nghiêm trọng. Thị trường có thể sẽ đòi hỏi mức bù rủi ro chính trị cao hơn đối với các tài sản định giá bằng USD, đặc biệt nếu tình hình tiếp tục xấu đi trong những tuần tới.”

Việc giá tài sản Mỹ đồng loạt giảm cho thấy chiến lược đầu tư “ưu tiên nước Mỹ” — tức mua cổ phiếu và trái phiếu Mỹ với kỳ vọng rằng kinh tế Mỹ sẽ vượt trội so với phần còn lại của thế giới — đang dần đảo chiều. Nguyên nhân chủ yếu đến từ chính sách thuế toàn cầu của ông Trump, vốn gây xáo trộn thị trường trái phiếu và khiến hàng nghìn tỷ đô la bị xóa sổ khỏi thị trường chứng khoán quốc tế. Đồng đô la vốn đã chịu áp lực từ trước, với chỉ số sức mạnh của Bloomberg giảm ba tuần liên tiếp.

Chỉ số Bloomberg Dollar Spot Index tiếp tục giảm trong ngày thứ Hai, mất thêm 0,9% sau khi đã giảm 0,7% trong tuần trước. Tất cả các đồng tiền thuộc nhóm G10 đều tăng giá so với đồng đô la. Đáng chú ý, đồng yên — thường được coi là tài sản trú ẩn an toàn — đã tăng lên mức cao nhất kể từ tháng 9, kéo theo chỉ số chứng khoán Nhật Bản giảm hơn 1%.

Theo Rachana Mehta, đồng giám đốc bộ phận thu nhập cố định khu vực tại Maybank Asset Management, sự suy yếu của đồng đô la không chỉ do áp lực từ Fed, mà còn vì nhà đầu tư đang tìm cách đa dạng hóa danh mục trong bối cảnh chiến tranh thương mại leo thang. Bà cho biết nhiều quốc gia châu Á đang nắm giữ lượng lớn tiền gửi bằng USD nhờ mức lãi suất hấp dẫn.

“Tôi cho rằng họ đang chuyển đổi một phần khoản tiền này và tìm cách đa dạng hóa kết quả đầu tư,” bà nói.

Tổng thống Trump tuyên bố với báo giới rằng ông có thể buộc ông Powell từ chức nếu muốn. Tuy nhiên, ông không nói rõ liệu có thực sự có ý định làm như vậy hay chỉ mong nhiệm kỳ của Powell kết thúc đúng thời hạn vào tháng 5 năm 2026.

Chủ tịch Fed chi nhánh Chicago, Austan Goolsbee, cảnh báo rằng những nỗ lực cản trở tính độc lập của ngân hàng trung ương có thể gây hậu quả nghiêm trọng. “Hầu hết các nhà kinh tế đều nhất trí rằng ngân hàng trung ương cần độc lập với mọi sự can thiệp về chính trị để thực hiện đúng vai trò của mình,” ông phát biểu trên chương trình Face the Nation của CBS ngày 20 tháng 4.

Bộ trưởng Tài chính Pháp Eric Lombard cũng lên tiếng cảnh báo rằng nếu ông Trump thực sự sa thải Powell, điều đó sẽ làm tổn hại nghiêm trọng đến uy tín của đồng đô la và gây bất ổn cho toàn bộ nền kinh tế Mỹ.

Thị trường chứng khoán Mỹ đã ghi nhận mức giảm trong tuần sau khi Cục Dự trữ Liên bang không phát tín hiệu sẽ can thiệp để hỗ trợ thị trường. Chủ tịch Fed chi nhánh San Francisco, Mary Daly, cho biết ngân hàng trung ương có thể sẽ giữ nguyên lãi suất lâu hơn so với dự kiến do lo ngại về lạm phát, nhưng vẫn để ngỏ khả năng hạ lãi suất vào cuối năm nay.

“Fed là một công cụ rất hấp dẫn với Trump, nếu mục tiêu của ông không chỉ là làm suy yếu đồng đô la mà còn là hạ chi phí vay cho khoản nợ công khổng lồ mà nước Mỹ đang phải gánh chịu,” Alicia Garcia Herrero, kinh tế trưởng khu vực châu Á – Thái Bình Dương tại Natixis, nhận định.

Ngân hàng Deutsche Bank AG cho biết một số khách hàng Trung Quốc đã giảm tỷ trọng trái phiếu kho bạc Mỹ để chuyển sang trái phiếu châu Âu. Theo Lillian Tao, giám đốc bộ phận thị trường mới nổi toàn cầu và kinh tế vĩ mô Trung Quốc của ngân hàng, các lựa chọn thay thế tiềm năng bao gồm trái phiếu chất lượng cao của châu Âu, trái phiếu chính phủ Nhật Bản và vàng.

Trong tháng trước, trái phiếu chính phủ Nhật kỳ hạn siêu dài đã thu hút lượng vốn nước ngoài ở mức kỷ lục.

Cùng lúc đó, đường cong lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ tiếp tục dốc lên, khi trái phiếu kỳ hạn hai năm tăng giá, trong khi các kỳ hạn dài hơn bị bán ra trong phiên giao dịch ngày thứ Hai. Diễn biến này phản ánh tâm lý vừa kỳ vọng Fed sẽ sớm cắt giảm lãi suất, vừa lo ngại về tính hấp dẫn dài hạn của tài sản tài chính Mỹ.

Tuần này, giới đầu tư sẽ theo dõi sát diễn biến ban đầu của các cuộc đàm phán thuế quan. Sau khi tuyên bố đạt được “tiến triển lớn” trong thỏa thuận với Nhật Bản, ông Trump bày tỏ “sự tự tin rất cao” vào khả năng ký kết một thỏa thuận với Liên minh châu Âu. Trong khi đó, triển vọng đàm phán với Trung Quốc vẫn chưa rõ ràng, khi Bắc Kinh tuyên bố chỉ sẵn sàng đối thoại nếu một số điều kiện tiên quyết được đáp ứng.

Trung Quốc đã cảnh báo các quốc gia khác không nên ký kết thỏa thuận thương mại với Washington nếu điều đó làm tổn hại đến lợi ích của Bắc Kinh. Cảnh báo này cho thấy các nền kinh tế trên toàn cầu đang đứng trước nguy cơ bị cuốn vào vòng xoáy căng thẳng giữa hai cường quốc.

Phó tổng thống Mỹ JD Vance sẽ đến New Delhi vào thứ Hai, trong bối cảnh Mỹ đe dọa nâng thuế đối với hàng xuất khẩu của Ấn Độ từ 10% lên 26% nếu hai bên không đạt được thỏa thuận trước khi thời hạn tạm hoãn 90 ngày kết thúc.

Trong lĩnh vực hàng hóa, giá dầu đã giảm trở lại khi giới đầu tư lo ngại rằng cuộc chiến thương mại do Mỹ khởi xướng sẽ làm suy yếu nhu cầu tiêu thụ năng lượng toàn cầu.

Một số diễn biến chính trên các thị trường:

Chứng khoán

Hợp đồng tương lai chỉ số S&P 500 giảm 0,8% lúc 7:31 sáng theo giờ London

Hợp đồng tương lai Nasdaq 100 giảm 0,8%

Chỉ số MSCI khu vực châu Á – Thái Bình Dương tăng 0,1%

Chỉ số Topix của Nhật Bản giảm 1,2%

Chỉ số Shanghai Composite của Trung Quốc tăng 0,5%

Tiền tệ

Chỉ số Bloomberg Dollar Spot giảm 0,7%

Đồng euro tăng 1%, lên 1,1507 USD

Đồng yên Nhật tăng 1%, lên 140,82 yên đổi 1 USD

Nhân dân tệ giao dịch ngoài Trung Quốc tăng 0,2%, lên 7,2920 đổi 1 USD

Bảng Anh tăng 0,6%, lên 1,3373 USD

Tiền mã hóa

Bitcoin tăng 2,8%, lên 87.494,42 USD

Ether tăng 3,8%, lên 1.650,31 USD

Trái phiếu

Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm tăng 3 điểm cơ bản, lên 4,36%

Hàng hóa

Giá vàng giao ngay tăng 1,9%, lên 3.389,26 USD/ounce

Dầu thô WTI giảm 1,5%, còn 63,74 USD/thùng

— Với sự hỗ trợ của Ruth Carson, David Finnerty, và Catherine Bosley