Theo các nguồn tin thân cận, một dự thảo quy định của Bộ Thương mại Mỹ nhằm ngăn Trung Quốc — quốc gia đã bị Mỹ cấm mua các bộ xử lý AI tiên tiến của Nvidia — tiếp cận các linh kiện này thông qua trung gian tại hai quốc gia Đông Nam Á nói trên. Dự thảo chưa được hoàn tất và vẫn có thể thay đổi.

Các quan chức Mỹ dự kiến sẽ kết hợp các biện pháp kiểm soát đối với Malaysia và Thái Lan với việc chính thức hủy bỏ các hạn chế toàn cầu được đề xuất trước đó trong khuôn khổ “quy tắc lan tỏa AI” từ thời Tổng thống Joe Biden. Quy tắc này từng bị các đồng minh và các công ty công nghệ Mỹ, trong đó có Nvidia, phản đối. Tuy nhiên, Washington vẫn sẽ giữ nguyên các lệnh hạn chế chất bán dẫn nhắm vào Trung Quốc — được ban hành từ năm 2022 và siết chặt nhiều lần sau đó — cũng như hơn 40 quốc gia khác nằm trong quy định mở rộng năm 2023 nhằm chống buôn lậu và tăng khả năng giám sát các thị trường quan trọng.

Tổng thể, quy định mới sẽ đánh dấu bước đi chính thức đầu tiên trong cam kết cải tổ của ông Trump đối với cách tiếp cận của người tiền nhiệm về kiểm soát AI. Hồi tháng 5, Bộ Thương mại Mỹ tuyên bố sẽ thay thế quy định từ thời Biden bằng một chiến lược "mạnh mẽ và bao trùm". Tuy vậy, dự thảo hiện tại vẫn chưa phải là giải pháp toàn diện. Chẳng hạn, nó không đề cập đến các điều kiện an ninh trong việc sử dụng chip Mỹ tại các trung tâm dữ liệu ở nước ngoài — một chủ đề đặc biệt nhạy cảm ở Trung Đông. Cũng chưa rõ liệu chính quyền Trump có mở rộng việc kiểm soát sang các quốc gia khác ngoài Malaysia và Thái Lan hay không.

Bộ Thương mại Mỹ từ chối bình luận, và hiện chưa công bố chi tiết về chiến lược quản lý, ngoài phát biểu của Bộ trưởng Howard Lutnick trước Quốc hội tháng trước rằng Mỹ sẽ “cho phép các đồng minh mua chip AI, miễn là chip đó do một nhà điều hành trung tâm dữ liệu Mỹ được phê duyệt quản lý, và dịch vụ đám mây liên kết cũng thuộc về một đơn vị Mỹ được phê duyệt.”

Nvidia, nhà sản xuất chip AI hàng đầu, không đưa ra bình luận. Các đại diện chính phủ Thái Lan và Malaysia cũng không phản hồi. Giám đốc điều hành Nvidia, ông Jensen Huang, trước đây từng phát biểu rằng “không có bằng chứng” về việc chip AI bị tuồn ra ngoài, nhưng không đề cập đến bất kỳ quốc gia cụ thể nào. Trả lời Bloomberg trước đây, Thái Lan cho biết họ đang chờ thông tin chi tiết, trong khi Bộ Đầu tư, Thương mại và Công nghiệp Malaysia nhấn mạnh tầm quan trọng của các chính sách rõ ràng và nhất quán đối với ngành công nghệ.

Trong nhiều năm, giới chức Washington đã tranh luận về việc nên cho phép quốc gia nào được nhập chip AI của Mỹ và trong điều kiện nào. Một mặt, cả thế giới đều muốn có phần cứng của Nvidia, còn các nhà hoạch định chính sách Mỹ thì muốn các hệ thống AI toàn cầu sử dụng công nghệ Mỹ — trước khi Trung Quốc kịp đưa ra sản phẩm cạnh tranh. Nhưng mặt khác, một khi chip rời khỏi lãnh thổ Mỹ và các đồng minh, giới chức Mỹ lo ngại chúng có thể bị chuyển tiếp sang Trung Quốc hoặc các công ty AI Trung Quốc có thể truy cập từ xa đến các trung tâm dữ liệu ở nước ngoài.

Đông Nam Á hiện là trọng điểm theo dõi. Nhiều doanh nghiệp như Oracle đang đầu tư mạnh vào các trung tâm dữ liệu ở Malaysia, và số liệu thương mại cho thấy lượng chip chuyển sang nước này đã tăng mạnh trong những tháng gần đây. Dưới sức ép từ Washington, giới chức Malaysia đã cam kết kiểm soát chặt chẽ các lô hàng này, nhưng dự thảo quy định của Bộ Thương mại cho thấy Mỹ vẫn còn nhiều quan ngại.

Việc bán chip sang Malaysia cũng là tâm điểm trong một vụ kiện tại Singapore, nơi ba người bị buộc tội lừa đảo khách hàng về điểm đến cuối cùng của các máy chủ AI — ban đầu được vận chuyển từ Singapore sang Malaysia — có thể chứa chip Nvidia tiên tiến. (Nvidia không phải là đối tượng điều tra và không bị cáo buộc sai phạm.)

Các biện pháp kiểm soát xuất khẩu với Malaysia và Thái Lan sẽ bao gồm một số điều khoản nhằm giảm nhẹ tác động cho các doanh nghiệp có hoạt động lớn tại hai quốc gia này, theo nguồn tin. Một điều khoản sẽ cho phép các công ty có trụ sở tại Mỹ và một số quốc gia thân thiện khác tiếp tục xuất khẩu chip AI đến Malaysia và Thái Lan trong vài tháng đầu sau khi quy định được ban hành, mà không cần xin giấy phép.

Các yêu cầu cấp phép vẫn sẽ bao gồm một số ngoại lệ nhằm ngăn gián đoạn chuỗi cung ứng. Nhiều công ty bán dẫn hiện đang phụ thuộc vào cơ sở sản xuất tại Đông Nam Á cho các công đoạn quan trọng như đóng gói — quá trình bọc chip để sử dụng trong thiết bị.

— Với sự hỗ trợ từ Patpicha Tanakasempipat, Michael Shepard và Olivia Solon.