Các công ty trí tuệ nhân tạo như OpenAI liên tục công bố kế hoạch chi hàng trăm tỉ USD để xây dựng trung tâm dữ liệu. Tuy nhiên, họ lại chậm chứng minh nguồn doanh thu đủ lớn để trang trải khoản đầu tư này. Giờ đây, công ty tư vấn Bain & Co. cảnh báo mức thâm hụt tài chính của ngành AI có thể nghiêm trọng hơn nhiều so với dự báo trước.

Trong báo cáo thường niên Global Technology Report công bố hôm thứ Ba (23.9), Bain cho biết các công ty AI sẽ cần tổng doanh thu hàng năm lên tới 2.000 tỉ USD vào năm 2030 để đáp ứng nhu cầu theo kịch bản tăng trưởng hiện tại. Tuy vậy, doanh thu thực tế có thể thấp hơn tới 800 tỉ USD, do tiến độ thương mại hóa các dịch vụ như ChatGPT không theo kịp tốc độ đầu tư vào trung tâm dữ liệu và hạ tầng liên quan.

Dự báo này tiếp tục làm dấy lên nghi ngờ về định giá và mô hình kinh doanh của ngành AI. Khi các dịch vụ như ChatGPT của OpenAI hay Gemini của Google phổ biến hơn, nhu cầu về năng lực xử lý và điện toán tăng theo cấp số nhân. Nhưng khả năng tiết kiệm chi phí và tạo ra doanh thu từ AI vẫn tụt lại.

“Nếu các quy luật mở rộng hiện tại vẫn đúng, AI sẽ ngày càng gây áp lực lên chuỗi cung ứng toàn cầu,” David Crawford, chủ tịch mảng công nghệ toàn cầu tại Bain, nhận định.

OpenAI hiện thua lỗ hàng tỉ USD mỗi năm và đặt tăng trưởng lên trước lợi nhuận. Theo Bloomberg, công ty kỳ vọng đạt dòng tiền dương vào năm 2029. Bain không nêu rõ tác động nếu các công ty AI tiếp tục không có lãi trong cả thập kỷ tới.

Bloomberg Intelligence cho biết Microsoft, Amazon và Meta có thể nâng tổng chi tiêu hằng năm cho AI vượt mốc 500 tỉ USD vào đầu thập kỷ tới. Sự ra mắt các mô hình mới từ OpenAI, DeepSeek (Trung Quốc) và nhiều công ty khác đang thúc đẩy nhu cầu dịch vụ AI, buộc toàn ngành tăng tốc đầu tư.

Bain ước tính nhu cầu điện toán bổ sung cho AI toàn cầu có thể đạt 200 gigawatt vào năm 2030, trong đó Mỹ chiếm một nửa. Dù các đột phá công nghệ và thuật toán có thể giúp giảm áp lực, Bain cảnh báo chuỗi cung ứng hạn chế hoặc nguồn cung năng lượng không đủ có thể kìm hãm đà phát triển của ngành.

Song song với chi tiêu hạ tầng, các công ty AI hàng đầu cũng đẩy mạnh đầu tư sản phẩm. Trọng tâm là phát triển các tác nhân AI tự động (autonomous agents) có khả năng thực hiện công việc nhiều bước như con người với sự hướng dẫn tối thiểu. Bain dự báo trong 3 đến 5 năm tới, doanh nghiệp sẽ dành tới 10% ngân sách công nghệ để xây dựng các năng lực AI cốt lõi, bao gồm nền tảng agent.

Ngoài AI, Bain cũng nhìn thấy tiềm năng tăng trưởng lớn ở các lĩnh vực khác, đặc biệt là máy tính lượng tử. Công nghệ này có thể tạo ra giá trị thị trường tới 250 tỉ USD trong các ngành tài chính, dược phẩm, logistics và khoa học vật liệu.

Bain cho rằng máy tính lượng tử sẽ phát triển từng bước, không có một đột phá tức thì. Các ứng dụng ban đầu sẽ xuất hiện trong những lĩnh vực chuyên biệt trong vòng 10 năm tới, rồi dần mở rộng ra quy mô lớn hơn.

Robot hình người cũng đang thu hút vốn đầu tư và dần trở nên phổ biến. Tuy nhiên, Bain đánh giá việc triển khai vẫn ở giai đoạn đầu và phụ thuộc nhiều vào sự giám sát của con người. Khả năng thương mại hóa sẽ tùy thuộc vào mức độ sẵn sàng của hệ sinh thái, và những công ty thử nghiệm sớm sẽ có lợi thế dẫn đầu.