Vào ngày 24 tháng 4, dưới những cần cẩu khổng lồ, các công nhân bốc dỡ hàng tại cảng Long Beach đã bắt đầu dỡ hàng từ tàu OOCL Violet, một tàu hàng lớn chở hàng nghìn container hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ. Violet là một trong những con tàu đầu tiên phải đối mặt với thực tế khắc nghiệt mới: mức thuế 145% áp dụng cho gần một nửa số hàng hóa có xuất xứ từ Trung Quốc trên tàu, do cuộc chiến thương mại giữa Tổng thống Donald Trump và Trung Quốc gây ra.

Con tàu đã bắt đầu xếp hàng xuất khẩu sang Mỹ trước khi ông Trump công bố quyết định áp thuế vào ngày 2 tháng 4. Khi đến California, tàu chở theo lượng hàng hóa trị giá ít nhất 564 triệu USD, theo dữ liệu hóa đơn vận chuyển chi tiết từ IHS Markit. Khoảng 40% trong số này có thể phải chịu mức thuế 145% mới, theo ước tính của Bloomberg News. Dữ liệu cho thấy các công ty nhập khẩu có thể phải trả ít nhất 417 triệu USD thuế cho tất cả hàng hóa trên tàu, chưa tính các khoản phí nhập khẩu hiện tại.

“Điều đó chắc chắn đang ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh,” Tino Muratore, tổng giám đốc Worldlawn Power Equipment ở Beatrice, Nebraska, cho biết. Công ty của ông có máy cắt cỏ và các loại phụ tùng trên tàu. “Chúng tôi không biết liệu đây là tình trạng tạm thời hay lâu dài... nên chúng tôi đang trong tình trạng mơ hồ và phải tìm kiếm lựa chọn khác.”

Hàng hóa trên tàu Violet là hình ảnh thu nhỏ của cả ngành hàng tiêu dùng và vật tư công nghiệp:, từ cá, giày thể thao, xe nâng, găng tay y tế bằng latex, đến kính chắn gió ô tô, mì ống, xe lăn và áo ngực.

Việc tính thuế nhập khẩu là một quy trình phức tạp, phụ thuộc vào loại hàng hóa, nguồn gốc xuất xứ và — đối với những lô hàng được vận chuyển sau khi ông Trump công bố áp thuế — thời điểm tàu rời cảng trước khi cập bến Mỹ.

Tàu Violet bắt đầu chất hàng tại Đại Liên, Trung Quốc, một cảng biển lớn phía bắc biển Hoàng Hải. Lúc đó, hầu hết hàng hóa Trung Quốc phải chịu mức thuế 20% của Mỹ, xuất phát từ lo ngại của ông Trump về vai trò của Trung Quốc trong cuộc khủng hoảng fentanyl. Vài ngày sau, khi tàu rời Ninh Ba, Trung Quốc, mức thuế mới đã tăng lên 45%, áp dụng cho ô tô và một số mặt hàng như nhôm, thép.

Khách hàng của Violet chịu tác động nặng nề nhất khi mức thuế cuối cùng có hiệu lực chỉ vài giờ trước khi tàu rời Thượng Hải, đẩy thuế suất đối với hàng hóa Trung Quốc lên tới 145%. Riêng lần tăng thuế cuối này có thể đã tăng thêm 220 triệu USD vào chi phí nhập khẩu cho các công ty Mỹ có hàng hóa trên tàu.

Nhiều doanh nghiệp có hàng hóa trên tàu Violet — bao gồm Worldlawn Power Equipment — đã không có đủ thời gian để ứng phó với việc tăng thuế đột ngột. “Chúng tôi có một số lô hàng đang trên đường và không thể dừng lại,” Muratore nói. “Vì vậy, chúng tôi chỉ biết tìm cách thích nghi như mọi người.”

Bloomberg News đã ước tính chi phí thuế mới đối với hàng hóa trên tàu Violet bằng cách tham khảo ý kiến của các chuyên gia logistics quốc tế, cùng với việc xem xét các lệnh hành pháp gần đây và hướng dẫn từ Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ (CBP). Tuy nhiên, mức thuế thực tế có thể khác với ước tính này, tùy thuộc vào thông tin mà các nhà nhập khẩu cung cấp cho hải quan. Các doanh nghiệp lưu kho hàng hóa tại cảng Long Beach cũng có thể phải chịu mức thuế khác nếu tỷ lệ thuế thay đổi trước khi hàng được thông quan.

Phân tích chi tiết về hàng hóa Trung Quốc trên tàu Violet cho thấy mức độ ảnh hưởng rộng lớn của cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung:

Hàng hóa Trung Quốc trị giá ít nhất 409 triệu USD bị áp thuế mới

Hàng may mặc đan sợi:

5,7 triệu pound hàng may mặc từ Trung Quốc trên tàu Violet phải chịu mức thuế cao nhất trong tất cả các danh mục hàng hóa. Gần ba phần tư số hàng này có thể phải chịu mức thuế cao nhất. Các sản phẩm bao gồm áo vest nữ cho Ross Stores và găng tay bảo hộ trị giá 230.000 USD đến thành phố Kansas.

Máy móc công nghiệp và thiết bị gia dụng:

Hàng nghìn USD tiền thuế được tính dựa trên thời điểm hàng hóa được xếp lên tàu. Big Joe Forklift, một công ty tại Nebraska, phải trả thêm 109.000 USD vì lô thiết bị trị giá 95.000 USD của họ đã được xếp lên tàu chỉ hai ngày sau khi mức thuế tối đa mới có hiệu lực.

Thiết bị điện và phụ tùng:

Lượng thiết bị trị giá khoảng 4,7 triệu USD, bao gồm màn hình TV, laptop và các phụ kiện từ Trung Quốc, có thể được miễn thuế, giúp giảm mức thuế trung bình xuống còn 67%.

Ô tô, xe tải và phụ tùng:

Các sản phẩm này không bị áp mức thuế cao từ Mỹ mà phải chịu mức thuế 45%, trong khi phụ tùng xe chịu mức 20%, thấp nhất đối với hàng Trung Quốc. Tuy nhiên, thuế cho phụ tùng xe sẽ tăng vào tháng Năm.

Sản phẩm nhựa:

Bao gồm các linh kiện công nghiệp và đồ gia dụng như giá phơi quần áo, chậu hoa bằng nhựa và đồ trang trí hình quả thông.

Thủy sản:

Một phần chi phí phát sinh do thuế sẽ được đẩy sang cho người tiêu dùng. Michael Kotok, chủ tịch Arctic Fisheries tại Buffalo, New York, có 103.000 pound cá tuyết đông lạnh trên tàu. “Lợi nhuận của chúng tôi đã rất thấp rồi,” ông nói. “Chúng tôi buộc phải đẩy chi phí này cho người tiêu dùng.”

Các mặt hàng khác:

Gốm sứ, ô dù, máy bay mô hình, lông mi giả và kem đánh răng cho thú cưng nằm trong số các mặt hàng khác, với mỗi loại chịu mức thuế mới dưới 2 triệu USD.

Trong ngắn hạn, các mức thuế mới dự kiến sẽ ngay lập tức mang lại vào ngân sách Mỹ hàng tỷ USD — một chi phí mà các nhà nhập khẩu Mỹ phải gánh chịu và có thể tìm cách đẩy sang người tiêu dùng. Tuy nhiên, nguồn thu này có thể chỉ là tạm thời. Số lượng tàu hàng từ Trung Quốc đến Mỹ đã giảm mạnh trong những tuần gần đây.

Một phát ngôn viên Nhà Trắng cho biết các chính sách của chính quyền Trump đang "tạo cơ sở phục hồi lâu dài," dẫn chứng sự gia tăng về đầu tư nội địa và dữ liệu tháng 3 cho thấy lạm phát đang hạ nhiệt. Tuy nhiên, người phát ngôn không đề cập đến những phát hiện của Bloomberg về chi phí mà các nhà nhập khẩu Mỹ phải gánh chịu và tác động của các mức thuế mới, bao gồm mức 145% áp dụng cho hàng hóa Trung Quốc từ ngày 10 tháng 4.

Dự báo từ cảng Long Beach cũng cho thấy xu hướng này, với số chuyến tàu cập cảng và khối lượng hàng nhập khẩu dự kiến giảm khoảng 40% trong giai đoạn từ giữa tháng 4 đến giữa tháng 5. Sự sụt giảm này cho thấy cần thời gian để những thay đổi trong chuỗi cung ứng tác động đến nền kinh tế toàn cầu.

Trung Quốc dự kiến sẽ công bố dữ liệu thương mại tháng 4 vào thứ Sáu, cung cấp cái nhìn tổng quát đầu tiên về sự thay đổi trong cách nước này xuất khẩu hàng hóa và cách các nhà nhập khẩu Mỹ phản ứng trước việc tăng thuế của ông Trump.

Với các doanh nghiệp như Arctic Fisheries, việc đối phó với mức thuế mới là một thách thức mới trong chuỗi khó khăn kéo dài. Chủ tịch công ty cho biết ông có thể phải vay tiền, và chịu thêm chi phí lãi suất, để thanh toán hóa đơn thuế cho lô cá của mình trên tàu Violet, dù hiện tại vẫn chưa nhận được hóa đơn. Đây chỉ là một trong chuỗi gián đoạn kéo dài từ năm 2018, bao gồm các mức thuế đầu tiên từ chính quyền ông Trump, sự rối loạn của chuỗi cung ứng do đại dịch và gián đoạn nguồn cung do chiến tranh Nga – Ukraine.

Kotok cho biết ông dự định sẽ đẩy phần chi phí thuế sang cho khách hàng, nhưng các hợp đồng giá cố định hiện tại khiến ông khó làm được điều đó.

“Khi chính quyền cố gắng gây áp lực lên các quốc gia khác, các doanh nghiệp Mỹ lại phải chịu trận,” Kotok nói. “Nhiều doanh nghiệp trong số này sẽ không thể trụ vững qua cơn bão này.”

— Với sự hỗ trợ của Kyle Kim, Sam Hall và Jinshan Hong