Kinh tế

Không chọn phe đang mang lại lợi ích cho những quốc gia này.

Nicole Gorton-Caratelli, Shawn Donnan và Enda Curran 28/11/2024 13:13

Hơn 100 quốc gia đang chấp nhận một kiểu trung lập địa chính trị mới. Đối với nhiều quốc gia, điều này đang phát huy tác dụng.

3200x-1-2
Minh họa: Nejc Prah

Các yếu tố địa kinh tế đang định hình dòng chảy thương mại và đầu tư trên toàn cầu theo cách chưa từng thấy trong nhiều thập niên, làm dấy lên những cuộc thảo luận về một cuộc chiến tranh lạnh mới. Nằm giữa một khối phương Tây do Mỹ dẫn đầu và một khối khác do Trung Quốc và Nga chi phối, có ít nhất 101 quốc gia mà chúng tôi gọi là nhóm Trung lập mới. Các thành viên của nhóm phi chính thức này đang đặt cược rằng họ có thể thu hút đầu tư từ cả hai khối và hưởng lợi về mặt kinh tế nếu tránh được việc đứng về một phía. Và thực tế đang cho thấy điều đó.

chart-3
Nguồn: Thư viện Kỹ thuật số Liên Hợp Quốc, Triển vọng Kinh tế Thế giới IMF và Ngân hàng Thế giới. Lưu ý: GDP năm 2022 đã được sử dụng cho Afghanistan, Lebanon và Sri Lanka.

Chúng tôi phân chia các quốc gia vào từng khối dựa trên các phiếu bầu của họ đối với các nghị quyết liên quan đến Ukraine tại đại hội đồng Liên hiệp quốc kể từ sau tháng Hai năm 2022. Khối thân phương Tây bao gồm các quốc gia luôn bỏ phiếu “đồng ý” với các nghị quyết ủng hộ Ukraine. Khối thân Nga bỏ phiếu “không” hoặc thỉnh thoảng bỏ phiếu trắng hoặc không bỏ phiếu. Nhóm Trung lập mới luôn bỏ phiếu trắng hoặc không thuộc về bất kỳ khối nào. Bốn quốc gia không bao giờ bỏ phiếu trong bất kỳ nghị quyết nào đã bị loại trừ.

Có một cách quan trọng mà nhóm Trung lập mới đang hưởng lợi từ việc giữ mình trung lập: Họ đang thu hút ngày càng nhiều vốn đầu tư từ các công ty nước ngoài vào các nhà máy và dự án mới (hay còn gọi là đầu tư trực tiếp nước ngoài kiểu “greenfield”). Một trong những yếu tố thúc đẩy xu hướng này là các doanh nghiệp Trung Quốc tăng cường đầu tư xây dựng nhà máy ở các quốc gia khác để né tránh thuế nhập khẩu và các biện pháp bảo hộ từ Mỹ và liên minh châu Âu.

xuat-chart-4(1)
Nguồn: UNCTAD

Dòng chảy thương mại lại phức tạp hơn. Tỉ trọng thương mại của các quốc gia trung lập với Trung Quốc, Nga và các đồng minh của họ đang gia tăng. Đồng thời, tỉ trọng thương mại với khối phương Tây lại giảm. Có hai lý do chính: Các quốc gia trung lập đã nhập khẩu nhiều hàng hóa từ Trung Quốc và dầu giá rẻ của Nga. Các quan chức chính phủ ở Mỹ và châu Âu lo ngại rằng Trung Quốc một lần nữa đang xả hàng công nghiệp dư thừa (lần này là xe điện) ra thị trường toàn cầu.

xuat-chart-5(1)
Nguồn: UN Comtrade

Trong sự xuất hiện của những khối liên minh mới, một số người cho rằng đây là dấu hiệu của một lực lượng mạnh mẽ đang dần cạn kiệt — toàn cầu hóa và động lực kéo dài hàng thập kỷ để gắn kết các nền kinh tế lại với nhau. Tuy nhiên, như chúng tôi chỉ ra, điều đó không đúng. Kinh tế toàn cầu chỉ đang thay đổi hình dạng, ngay cả khi chính trị địa lý thúc đẩy dòng chảy đầu tư và thương mại.

Theo phattrienxanh.baotainguyenmoitruong.vn

https://phattrienxanh.baotainguyenmoitruong.vn/khong-chon-phe-dang-mang-lai-loi-ich-cho-nhung-quoc-gia-nay-52609.html

Đăng ký nhận bản tin miễn phí

Gói đăng ký