Zuckerberg biết hết các meme về mình.

Suốt nhiều năm, Mark Zuckerberg là một trong những nhân vật bị giễu cợt nhiều nhất trên internet, ông bị mỉa móc không thương tiếc từ cách uống nước tới cả chuyện dùng kem chống nắng quá nhiều, thường là trên những bài đăng rất đông người theo dõi ở chính nền tảng công ty ông đang vận hành. CEO của Meta Platforms bị gọi là kẻ lươn lẹo, kẻ bịp bợm đến đủ thứ khác, và gần như luôn là mục tiêu giễu nhại.

Theo suy nghĩ thông thường, thì cơ hội để Zuckerberg trở thành một người trẻ trung ngầu đét coi như đã khép lại khi ông giờ 40 tuổi và đã có ba đứa con. Vì vậy, ông quyết định nếu mọi người cười cợt mình thì ông sẽ cùng cười với họ. “Tôi nghĩ khi lớn tuổi hơn, tôi quan niệm là giờ sao cũng được, có quan trọng gì đâu,” Zuckerberg nói. “Tôi chỉ cố gắng là chính mình và thoải mái hết mức có thể.”

Mặc quần bơi và áo khoác trùm đầu có cờ Mỹ, Zuckerberg giải thích về vẻ ngoài mới mẻ này của mình trong lúc tản bộ trên cầu tàu ở căn nhà ông tại hồ Tahoe, California, nơi ông đồng ý dành ra một buổi sáng để biểu diễn lướt sóng tự do với người dẫn chương trình của Bloomberg Originals. Một nhà tỉ phú mời gọi mọi người quay phim mình khi đang sống cuộc đời thường có vẻ là cách lên meme hoàn hảo, nhưng Zuckerberg năm 2024 thấy chuyện đó không có vấn đề gì. Yêu cầu duy nhất của ông: “Chí ít hãy làm ra những meme hay ho.”

Đó là thay đổi mới nhất trong hình ảnh con người công chúng của Zuckerberg, mà ông vẫn thường xuyên làm mới lại. Ông để tóc dài hơn, bắt đầu đeo dây xích vàng và mặc áo phông rộng thùng thình, rồi có lúc đội cả mũ chủ đề tiệc thịt nướng với câu khẩu hiệu “Thịt xông khói mỗi ngày” và đầu năm nay, ông đã tham gia sự kiện “đổi áo khoác” với CEO của Nvidia Jensen Huang. Vào ngày quốc khánh Mỹ, Zuckerberg đăng video ông đang lướt sóng tự do khi mặc một bộ tuxedo và cầm lá cờ Mỹ trên nền nhạc bài “Born in the U.S.A.” của Bruce Springsteen.

Nếu Zuckerberg chỉ là nhân viên bán hàng, chứ không phải chủ của một công ty công nghệ, thì những gì ông thể hiện là cuộc khủng hoảng trung niên rất điển hình. Nhưng tính cách mới này lại xuất hiện tương đồng với nỗ lực giúp gã khổng lồ mạng xã hội trị giá 1,3 ngàn tỉ đô la Mỹ cũng thích nghi tương tự với diễn tiến sắp tới, mà ông và những nhân vật quyền lực khác trong ngành công nghệ nghĩ sẽ là chuyển biến có tính cách mạng. Doanh số quảng cáo từ mạng xã hội của Meta giúp doanh nghiệp của ông vận hành hằng ngày, nhưng Zuckerberg tin rằng trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ sớm làm đảo lộn công thức đó.

Quá trình chuyển đổi ở Facebook đã bắt đầu quyết liệt từ vài năm trước. “Chúng tôi đang dần bị đóng khung chỉ là một công ty ứng dụng mạng xã hội, và điều đó đã ăn sâu trong tâm trí mọi người,” Zuckerberg nói. Ông đổi tên công ty thành Meta vào năm 2021 để tuyên bố khoản đánh cược vào “đa vũ trụ” (metaverse), nhưng gần đây ông tập trung hơn nhiều cho việc cạnh tranh với Google (của Alphabet) và OpenAI (được Microsoft hậu thuẫn) trong cuộc đua xây dựng các mô hình AI tinh vi.

Chiến lược AI của Meta nổi bật vì cho người dùng sử dụng miễn phí công nghệ AI mạnh nhất của họ. Gần như bất kỳ ai cũng có thể sử dụng miễn phí mô hình ngôn ngữ lớn Llama, dù Meta đã chi hàng tỉ đô la vào đó.

Chiến lược này cũng có thể là mô hình kinh doanh hiệu quả. Lấy ví dụ, Google trở thành đối thủ cạnh tranh lớn của Apple trong mảng phần mềm điện thoại thông minh nhờ để người dùng điện thoại sử dụng phần mềm Android mã nguồn mở trên thiết bị của họ. (Facebook cũng từng tìm cách chế tạo điện thoại thông minh chạy Android và đã thất bại hoàn toàn.)

Nếu Zuckerberg có học được gì từ thất bại đó, thì đấy là quyền lực và tiền bạc sẽ tập trung vào người nào kiểm soát những nền tảng phần mềm cơ bản. “Đã có rất nhiều phân tích cho thấy chúng tôi sẽ có lợi nhuận tốt với một doanh nghiệp lớn mạnh hơn nhiều nếu không bị ấn định tất cả các chi phí hay quy định tùy tiện đấy từ các nền tảng di động,” ông nói. “Nhưng thành

thật mà nói, đó không phải là chuyện khiến tôi phiền lòng. Vấn đề là ở sức sáng tạo của chúng tôi trong xây dựng nên những điều tốt nhất mà chúng tôi có thể tưởng tượng ra,” ông nói tiếp. “Thật nản lòng khi ta phát triển được một thứ mà ta nghĩ sẽ hay ho,chỉ để bị Apple nói ta không thể đưa nó tới người dùng vì họ coi chúng tôi là đối thủ cạnh tranh.” Apple từ chối bình luận.

Trong thời đại của AI, Zuckerberg hy vọng sẽ thoát khỏi sự phụ thuộc vào các đối thủ cạnh tranh chính. Ngoài Llama, Meta đang xây dựng hệ điều hành cho kính thực tế ảo, phát triển kính thông minh video và huấn luyện trợ lý AI. “Tôi muốn chúng tôi xây dựng và kiểm soát tốt hơn nhóm nền tảng tiếp theo,” Zuckerberg nói. “Vì vậy chúng tôi đầu tư lớn để kiểm soát số phận của chính mình.”

Meta đang chi mạnh tay cho AI vào thời điểm mà những người nghi ngờ nói khoản đầu tư của họ vào metaverse đã phản tác dụng, còn những người khác nói phần lớn tiền bạc công ty đang đổ vào AI hiện giờ có thể chỉ là lãng phí. Zuckerberg thừa nhận rủi ro đó, nhưng coi khoản đầu tư là đáng để mạo hiểm. “Có khả năng là hiện nhiều công ty đang đầu tư quá tay,” ông nói. “Nhưng mặt khác, tôi thật sự tin rằng tất cả những công ty đó đều đang quyết định duy lí, vì nếu bị bỏ lại, bạn nhiều khả năng sẽ thất thế công nghệ quan trọng nhất trong 10 đến 15 năm tới.”

Zuckerberg có vẻ quyết tâm hoàn toàn dẫn dắt Meta qua giai đoạn đó, chứ không như nhiều nhà sáng lập khác trong lĩnh vực công nghệ, vốn thường rút lui từ rất sớm so với tuổi nghỉ hưu. Ông cũng đang tận dụng khoảng thời giờ rảnh rỗi và qua tài khoản Instagram toàn các video về những thú vui mới của ông, cho cả thế giới biết ông đang làm gì. Theo ông thì đốt cháy năng lượng giúp ông trở lại với công việc dễ dàng hơn. “Lướt sóng thật vui. Võ thuật cũng vui. Xây dựng tất cả những điều này thật sự đầy niềm vui,” ông nói khi chiếc thuyền của ông nhấp nhô trên mặt hồ giữa những lần lướt sóng. “Vì vậy tôi chỉ nghĩ đó sẽ là những gì tôi làm. Ý tôi là mọi chuyện khiến cuộc sống của ta thực sự cân bằng.”