Đã từng có thời, độ dày và trọng lượng là hai yếu tố quan trọng nhất khi người ta chọn mua thiết bị công nghệ mới. Đó cũng có thể là yếu tố quan trọng nhất. Vì thế, khi Steve Jobs rút chiếc MacBook Air ra khỏi phong bì hồi năm 2008, cả thế giới đều trầm trồ. Đó là khoảnh khắc mở ra kỷ nguyên mới cho laptop, khi cuối cùng cũng có người quan tâm đến sức khỏe đôi vai người dùng.

Để đạt được sự mỏng nhẹ đó, Apple phải đánh đổi bằng hiệu năng. Nhưng người dùng vẫn chấp nhận. MacBook Air đã định nghĩa lại kỳ vọng về ngoại hình và cảm giác sử dụng laptop, và kể từ đó mọi thứ chỉ càng tốt hơn. Đến năm 2013, ngoài MacBook Air, chúng ta còn có iPad Air.

Tiếp nối xu hướng này, Apple vừa ra mắt iPhone Air với độ dày chỉ 5,64 mm trong sự kiện ngày thứ Ba (9.9), nhằm đáp trả những lời chê bai rằng iPhone 17 mới quá dày, tận 7,95 mm. Một “cục gạch” theo đúng nghĩa. Tuy nhiên, nếu có ai thực sự phàn nàn như vậy, xin hãy chỉ cho tôi, vì tôi không tin họ tồn tại. Và tôi cũng không tin người tiêu dùng sẽ bận tâm đến độ dày khi biết iPhone Air phải hy sinh những yếu tố quan trọng hơn nhiều: thời lượng pin và chất lượng camera.

Người dùng còn đặc biệt chú ý đến giá cả. Với mức 999 USD, iPhone Air đắt hơn iPhone 17 mạnh mẽ hơn tới 200 USD, và chỉ rẻ hơn iPhone 17 Pro đúng 100 USD, trong khi mẫu Pro có đầy đủ tính năng. Liệu đó có phải là mức giá hợp lý chỉ để đổi lấy độ mỏng, nhất là khi phần lớn người dùng sẽ nhanh chóng nhét điện thoại vào ốp lưng? Đây có lẽ là một trong những sản phẩm kỳ lạ nhất Apple từng ra mắt. Hãng không giải thích rõ “thời lượng pin cả ngày” nghĩa là gì, nhưng nếu phải đoán, việc Apple đồng thời giới thiệu cục sạc dự phòng rời giá 99 USD cho “những ngày bận rộn hơn” chắc chắn không phải ngẫu nhiên.

Vậy Apple đang nhắm tới điều gì? Theo Francisco Jeronimo, nhà phân tích tại IDC, lần thay đổi thiết kế này, không chỉ với iPhone Air mà cả các mẫu iPhone khác, nhằm rút ngắn chu kỳ nâng cấp của người dùng. Trong những năm gần đây, chu kỳ này kéo dài hơn vì linh kiện bền hơn và thiết kế ít thay đổi. Như Ben Wood từ CCS Insight nhận định: “Đã vài năm rồi Apple mới lại có mẫu iPhone mà khi bạn đặt lên bàn cà phê, phòng họp hay quán rượu, người ta sẽ hỏi: ‘Ê, có phải mẫu iPhone mới đó không?’”

Nếu đó là điều bạn quan tâm, thì đây là tin vui: dòng iPhone Pro mới có diện mạo khác hẳn so với các thế hệ gần đây, với cụm camera khổng lồ mà Apple gọi là “cao nguyên” cùng màu sắc hoàn toàn mới.

Còn chuyện siêu mỏng thì sao? Jeronimo nhắc đến Galaxy S25 Edge của Samsung, dày 5,8 mm, từng bán được hơn 1 triệu chiếc chỉ trong quý II năm nay. Trong phân khúc “cao cấp” (giá từ 1.000 đến 1.600 USD) theo IDC, đây là smartphone bán chạy thứ sáu toàn cầu, dù cả giới chuyên môn lẫn người dùng đều than phiền về pin quá yếu.

Với Apple, con số đó chỉ là mức tối thiểu. Nhưng S25 Edge đã chứng minh vẫn có nhóm người thích điện thoại mỏng. Theo Jeronimo, iPhone Air có thể là cách để Apple thử nghiệm thị trường và khảo sát nhu cầu trước khi tung ra các nâng cấp lớn hơn vào năm sau. Sản phẩm này dùng chip và modem không dây do Apple tự phát triển. Điều đó sẽ giúp hãng chuẩn bị chuỗi cung ứng cho các sản phẩm mới, như iPhone màn hình gập dự kiến có thiết kế giống hai chiếc iPhone ghép lại. Đây mới chính là sản phẩm có thể khiến người dùng muốn nâng cấp sớm hơn.

Tất cả điều này khiến iPhone Air trở thành một sản phẩm ngách. Nó hướng tới những người phải mua mọi sản phẩm Apple mới nhất, hoặc những ai mặc quần jeans quá chật (có lẽ hai nhóm này có liên hệ gì đó). Giống như kính thực tế ảo Vision Pro, một thí nghiệm R&D công khai khác của Apple, điều quan trọng không nằm ở phiên bản iPhone Air đầu tiên mà là ở phiên bản thứ hai.

Khi Tim Cook khép lại sự kiện hôm thứ Ba, cổ phiếu Apple giảm nhẹ khoảng 1,5%. Đó là phản ứng khá trầm lắng từ nhà đầu tư, những người hiểu rằng thử thách thực sự với chiến lược của Apple sẽ là trí tuệ nhân tạo và tương lai của iPhone. Và thử thách đó sẽ đến vào năm sau.