Satish, một nghiên cứu sinh người Ấn Độ đang học tại San Francisco, từng nghĩ mùa thu này sẽ chỉ xoay quanh việc hoàn tất bằng kinh doanh và sau đó xin thị thực H-1B, giấy phép lao động vốn đã trở thành trụ cột cho người nhập cư có tay nghề cao tại Mỹ.

Thay vào đó, anh lo lắng về khả năng xây dựng sự nghiệp tại Mỹ khi phải tìm cách hiểu kế hoạch của chính quyền Trump nâng phí nộp đơn H-1B lên 100.000 USD.

“Khi ai đó đến đây, họ đến với mục đích làm việc chăm chỉ và xây dựng một điều gì đó tốt đẹp hơn,” Satish nói. Giống nhiều người được phỏng vấn, anh yêu cầu không nêu đầy đủ họ tên vì sợ bị chú ý đến tình trạng thị thực hoặc làm phức tạp kế hoạch tương lai. “Với tất cả những gì đang diễn ra, không ai dám nói gì. Họ sợ cho tình trạng của mình.”

Tổng thống Donald Trump mô tả mức phí sáu con số mới này là một phần trong nỗ lực bảo vệ việc làm của người Mỹ và an ninh quốc gia. Song song đó, ông công bố chương trình thị thực “Trump Gold Card” — theo đó, với giá 1 triệu USD, cá nhân có thể nhận được quyền cư trú tại Mỹ.

Thông báo về H-1B của Trump đã khiến nhiều công ty vốn phụ thuộc lâu nay vào chương trình này để thu hút nhân tài toàn cầu choáng váng, đặc biệt là tại nền kinh tế đậm đặc công nghệ ở California, nơi cần đến lập trình viên, nhà phân tích dữ liệu và kỹ sư được đào tạo bài bản.

Sự thay đổi đột ngột — với chính sách mới có hiệu lực ngay Chủ nhật — cùng sự nhầm lẫn ban đầu về việc liệu mức phí này có áp dụng cho người đã sở hữu H-1B hay không càng làm tăng thêm hỗn loạn, khi các công ty cảnh báo nhân viên chịu ảnh hưởng phải lập tức trở về Mỹ và tránh đi lại nước ngoài.

Một ngày sau, Nhà Trắng làm rõ rằng mức phí chỉ áp dụng cho người nộp mới bắt đầu từ kỳ bốc thăm tiếp theo, nhưng điều đó cũng không làm dịu nỗi lo lắng của những người đã có thị thực.

Điều này cũng khiến nhiều tập đoàn lớn phải đánh giá lại tác động đối với kế hoạch tuyển dụng. Google thuộc Alphabet Inc., Apple Inc. và Meta Platforms Inc. hiện có hàng ngàn nhân viên sở hữu H-1B. Các trường đại học và bệnh viện — từ Stanford đến hệ thống Đại học California — cũng dựa vào chương trình này để tuyển giảng viên và nhân sự nghiên cứu.

Đối với sinh viên quốc tế bậc cao học, thị thực này là con đường then chốt để ở lại Mỹ sau khi tốt nghiệp. Trong số 85.000 H-1B cấp mỗi năm, có 20.000 dành riêng cho người có bằng cao học tại Mỹ. Nhu cầu luôn vượt xa nguồn cung — trong kỳ bốc thăm năm tài chính 2025, có hơn 470.000 người nộp đơn.

Một số hiệp hội doanh nghiệp trước đây kêu gọi cải cách hệ thống H-1B, cho rằng nó bị lạm dụng bởi các công ty dịch vụ thuê ngoài, trong khi số khác lại đề nghị mở rộng, kể cả việc gỡ bỏ hạn ngạch để lấp đầy thiếu hụt lao động nghiêm trọng.

Khi thông báo của Trump xuất hiện, nó không cho các công ty hoặc luật sư thời gian chuẩn bị.

“Nó được tính toán để tạo ra hỗn loạn,” Karin Wolman, một luật sư nhập cư tại New York, nhận định. Bà mô tả biện pháp này là bất hợp pháp vì mức phí phải gắn liền với chi phí xử lý và chịu sự góp ý công khai.

“Tác động dự định là biến H-1B thành không thể tiếp cận với những chuyên gia mới tốt nghiệp và chỉ giới hạn cho những chuyên gia cấp cao tại các tập đoàn lớn dư dả tiền bạc,” Wolman nói. “Không ai khác có thể chi trả — các công ty khởi nghiệp, doanh nghiệp nhỏ, tổ chức phi lợi nhuận, trường đại học, bệnh viện. Tác động riêng đối với ngành y tế thôi đã là tàn khốc.”

Tại sân bay quốc tế San Francisco — cửa ngõ lớn vào thung lũng Silicon và các trường đại học hàng đầu — sự bất định và nhầm lẫn hiện rõ ngay cả ngoài giới công nghệ. Nhân viên công, thực tập sinh y tế và sinh viên diện thị thực tạm thời đều nói họ đang vật lộn để hiểu chính sách thay đổi này ảnh hưởng thế nào.

Một số người đã đưa ra quyết định. Satish cho biết anh biết ít nhất hai chục bạn bè đang tính bay về Ấn Độ sau thông báo. Những người khác hạn chế dùng mạng xã hội, lo sợ ngay cả bình luận trực tuyến cũng có thể làm phức tạp tình trạng của họ. Chính quyền Trump đã bổ sung việc rà soát mạng xã hội vào một số khâu trong quá trình cấp thị thực.

Nhiều người quay sang theo dõi YouTuber và những nhân vật trên mạng xã hội như Yash Mittra và Soundarya Balasubramani, những người có lượng theo dõi lớn trong cộng đồng nhập cư đang cố gắng điều hướng trước các thay đổi chính sách của Mỹ.

Đối với Hari B., nhân viên thành phố Rancho Cordova, ngoại ô thủ phủ Sacramento của California, tin tức này làm ông lo lắng cho những người có H-1B vì bản thân ông từng trải qua. Ông lần đầu đến Mỹ sáu năm trước bằng H-1B, tốn khoảng 6.000 USD chi phí bảo trợ. Nay ông hưởng lương công chức, thấp hơn nhiều so với mức thu nhập của dân công nghệ.

“Chúng tôi không kiếm được nhiều như dân công nghệ,” ông nói sau khi hạ cánh ở sân bay San Francisco, nơi ông mới biết về đề xuất. “Tôi khởi đầu với mức lương 50.000 USD và nhìn vào con số 100.000 USD chỉ để được bảo trợ hồ sơ thật sự quá phi thực tế.”

Hari cho biết bạn bè lập tức liên lạc hỏi liệu tình trạng thị thực cũ của ông có thể làm phức tạp việc đi lại hay không, cho thấy sự bất định đang nhanh chóng lan rộng trong cộng đồng nhập cư.

Những thay đổi với H-1B có thể để lại hệ quả lâu dài. N.S., một bác sĩ tốt nghiệp y khoa người Thổ Nhĩ Kỳ, cho biết từng được đào tạo tại Mỹ theo diện J-1 cho chương trình nội trú, hiện đang ở Mỹ bằng thị thực B-1 tạm thời. Anh dự định rời Mỹ vài năm rồi quay lại xin H-1B, nhưng việc tăng phí chỉ là lời nhắc nhở mới nhất rằng các quy định luôn bất ổn.