Theo lịch công khai của ông Rubio, cuộc họp với Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị sẽ diễn ra vào lúc 15 giờ chiều tại Kuala Lumpur. Cả hai đang tham dự hội nghị của Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), kết thúc vào thứ Sáu ngày 11.7.

Đây sẽ là một trong những cuộc gặp cấp cao nhất giữa hai nước kể từ khi Tổng thống Donald Trump trở lại Nhà Trắng hồi tháng Một. Một cuộc đối thoại tích cực giữa hai ngoại trưởng có thể gia tăng khả năng diễn ra thượng đỉnh Trump – Tập, góp phần làm dịu căng thẳng sau thỏa thuận đình chiến thương mại, dù hai bên vẫn còn nhiều bất đồng sâu sắc.

Phát biểu với báo giới hôm thứ Năm, ông Rubio cho biết sẽ nêu vấn đề Trung Quốc hỗ trợ Nga nếu có cuộc gặp với ông Vương. “Rõ ràng Trung Quốc đang ủng hộ chiến dịch của Nga, và nhìn chung họ luôn sẵn sàng hỗ trợ ở mức tối đa có thể mà không bị lộ,” ông nói sau khi gặp Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov.

Việc Bắc Kinh hậu thuẫn về kinh tế và ngoại giao cho Moscow kể từ sau cuộc xâm lược Ukraine chỉ là một trong nhiều điểm nghẽn lớn trong quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Trong cuộc điện đàm gần nhất hồi tháng Một, ông Rubio bày tỏ lo ngại về hành vi của Trung Quốc đối với Đài Loan và Biển Đông, trong khi ông Vương cảnh báo Washington phải thận trọng với các vấn đề liên quan đến Đài Loan.

Tổng thống Trump từng tuyên bố mong muốn gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong năm nay, và một quan chức cấp cao Trung Quốc tuần trước đã thể hiện thái độ lạc quan về quan hệ song phương.

Theo nguồn tin Bloomberg, trong cuộc điện đàm đầu tháng Sáu, ông Tập đã mời ông Trump sang thăm Trung Quốc. Chính quyền Mỹ hiện đang tham khảo ý kiến giới doanh nghiệp để cân nhắc khả năng tháp tùng ông Trump trong chuyến đi này nếu nó diễn ra.

Hồi tháng Hai, ông Vương đã đến New York dự cuộc họp Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc, nhưng không có cuộc gặp song phương nào với chính quyền Trump. Trong những tuần tiếp theo, một loạt biện pháp đáp trả lẫn nhau khiến thuế nhập khẩu của Mỹ đối với hàng Trung Quốc vọt lên tới 145%, trước khi được tạm đình chỉ 90 ngày sau đàm phán hồi tháng Năm.

Giáo sư Klaus Larres (Đại học North Carolina, Chapel Hill) nhận định: “Xét việc ông Trump có vẻ đang cân nhắc gặp ông Tập bên lề thượng đỉnh APEC, hoặc thậm chí tại Bắc Kinh vào đầu tháng Chín, thì hai ngoại trưởng sẽ thăm dò xem liệu đây có phải là con đường khả thi hay không, và có thể làm dịu bớt căng thẳng để mở đường cho cuộc gặp.”

Cả Mỹ và Trung Quốc đều là thành viên của Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC), nơi mà các nhà lãnh đạo hai nước thường tận dụng để gặp gỡ trong những năm gần đây. Hàn Quốc sẽ đăng cai APEC năm nay vào cuối tháng 10 và đầu tháng 11.

Trong những tuần gần đây, hai bên bắt đầu thể hiện thiện chí thực hiện các cam kết đã đạt được tại các cuộc đàm phán thương mại ở Geneva và London. Trung Quốc đồng ý nối lại xuất khẩu đất hiếm, trong khi Mỹ cân nhắc nới lỏng một số hạn chế đối với ethane, phần mềm thiết kế chip và linh kiện động cơ phản lực.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết trên CNBC hôm thứ Hai rằng ông kỳ vọng sẽ gặp người đồng cấp Trung Quốc trong vài tuần tới để thúc đẩy đàm phán về thương mại và các vấn đề khác. Còn Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick chia sẻ rằng hai bên sẽ khởi động một “cuộc thảo luận thương mại lớn hơn” vào đầu tháng Tám, ngay trước thời điểm tạm hoãn thuế quan hết hiệu lực.

Trung Quốc từng hai lần trừng phạt ông Rubio vào năm 2020, khi ông còn là thượng nghị sĩ bang Florida, do các chỉ trích nhắm vào cách Bắc Kinh xử lý tình hình Hong Kong và Tân Cương, cũng như nỗ lực thúc đẩy các đạo luật trừng phạt Trung Quốc. Tuy vậy, Bắc Kinh cho biết các lệnh trừng phạt này sẽ không ảnh hưởng đến các kênh tiếp xúc chính thức.