Bộ Tài chính Việt Nam đang lấy ý kiến dự thảo thông tư hướng dẫn kế toán cho các hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh, đề xuất phân loại doanh thu thành ba nhóm để áp dụng chế độ kế toán tương ứng.

Theo dự thảo, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu hàng năm trên 3 tỉ đồng sẽ thực hiện kế toán theo hướng dẫn này hoặc theo chế độ kế toán doanh nghiệp siêu nhỏ. Người đại diện hộ kinh doanh có thể tự ghi sổ kế toán, bố trí người thân hoặc thuê dịch vụ kế toán bên ngoài để quản lý sổ sách.

Dự thảo phân chia doanh thu thành ba nhóm. Nhóm doanh thu dưới 200 triệu đồng/năm áp dụng sổ chi tiết doanh thu bán hàng hóa, dịch vụ theo mẫu, nhằm đảm bảo tối thiểu nghĩa vụ ghi chép phục vụ quản lý thuế. Nhóm doanh thu từ 200 triệu đồng đến 3 tỉ đồng mỗi năm áp dụng chế độ kế toán khác nhau tùy phương pháp nộp thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN). Trường hợp nộp thuế theo tỉ lệ phần trăm trên doanh thu, hộ kinh doanh dùng hóa đơn bán hàng và sổ kế toán. Nếu nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, bộ chứng từ bổ sung hóa đơn GTGT và các sổ kế toán liên quan.

Với nhóm doanh thu trên 3 tỉ đồng/năm, dự thảo cũng quy định hai trường hợp tương ứng phương pháp nộp thuế. Hộ kinh doanh nộp thuế GTGT theo tỉ lệ phần trăm và TNCN trên thu nhập tính thuế phải sử dụng hóa đơn GTGT, hóa đơn bán hàng, bảng kê mua hàng hóa, dịch vụ không có hóa đơn GTGT, cùng sổ kế toán. Trường hợp nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, bộ chứng từ kế toán tương tự, đảm bảo đủ dữ liệu tính thuế và quản lý kế toán.

Dự thảo còn bổ sung hướng dẫn cho hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh hoạt động cho thuê tài sản hoặc thương mại điện tử. Những đối tượng này nộp thuế GTGT theo tỉ lệ phần trăm trên doanh thu và TNCN theo thuế suất nhân doanh thu sẽ sử dụng sổ kế toán theo mẫu để xác định nghĩa vụ thuế. Nếu thuộc diện chịu thuế đặc thù khác, họ phải sử dụng thêm sổ theo dõi nghĩa vụ thuế riêng.

Thông tư dự kiến có hiệu lực từ ngày 1.1.2026, đồng thời với các quy định pháp luật thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, nhằm tạo cơ sở pháp lý đồng bộ cho công tác quản lý, kiểm soát thuế và minh bạch kế toán.